Acoelomorpha

Acoelomorpha
	geslacht Waminoa op koraalgeslacht Plerogyra
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Onderrijk:	Eumetazoa (Orgaandieren)
Stam:	Xenacoelomorpha
	Onderstam
	Acoelomorpha; Ehlers, 1985
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Acoelomorpha op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

Acoelomorpha is een onderstam van de stam Xenacoelomorpha. Acoelomorpha zijn dieren met een week lichaam en een zeer eenvoudige lichaamsbouw, zonder coeloom (lichaamsholten). Er zijn ongeveer 330 soorten bekend, verdeeld in twee klassen: Acoela (320 soorten) en Nemertodermatida (9 à 10 soorten). De diertjes zijn tussen de 100 µm en 1,5 cm groot.

Voorkomen[bewerken | brontekst bewerken]

Acoelomorpha komen wereldwijd voor in zeeën. Ze zitten vooral in de ondiepe wateren van oceanen, tropen en zelfs tot in de poolgebieden. Een of twee soorten leven in zoet water waaronder de Oligochoerus limnophilus. Er zijn soorten Nemertodermatida die leven in zeekomkommers, zonder hen enige schade toe te brengen.

Alle Acoela leven planktonisch, met andere woorden: ze zwemmen vrij of ze laten zich met de stroom meevoeren. Ze komen soms ook voor op grotere ongewervelde dieren.

Voortplanting[bewerken | brontekst bewerken]

Sommige Acoelomorpha doen aan ongeslachtelijke voortplanting: ze planten zich voort door deling van het lichaam. Deze deling wordt gevolgd door regeneratie van ontbrekende delen. Ze hebben geen duidelijke organen die de geslachtscellen vormen. Andere soorten daarentegen zijn tweeslachtig.

Vermenigvuldiging van geslachtsdelen is niet ongewoon bij de klasse Acoela. De tetraposthia heeft bijvoorbeeld 4 penissen.

Voeding[bewerken | brontekst bewerken]

Organismen die de Acoelomorpha voeden zijn algen, detritus (afval) en micro-organismen. Ze nemen het voedsel op via de mond, waarna het door fagocytose (individuele cellen) wordt geabsorbeerd en verteerd. Het spijsvertering van de Acoela en Nemertodermatida vertonen grote verschillen. De Nemertodermatida hebben wel een darm, terwijl de Acoela deze niet hebben.^[1]

Naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]

De Acoela zijn vernoemd naar het ontbreken van hun coeloom (de embryonale secundaire lichaamsholte waaruit zich de voornaamste lichaamsholten kunnen vormen).

Taxonomie[bewerken | brontekst bewerken]

Vroeger werden de Acoelomorpha ingedeeld als een klasse van platwormen maar zijn na publicaties in 2004 door Jaume Baguñà en Marta Riutort^[2]^[3], in 2011 als een aparte onderstam ingedeeld bij de Xenacoelomorpha.^[4]

Domein Eukaryoten
- Rijk Dierenrijk
  - Onderrijk Eumetazoa
    - Stam Xenacoelomorpha
      - Onderstam Xenoturbellida
      - Onderstam Acoelomorpha
        Klasse Acoela
        
        Klasse Nemertodermatida

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Acoelomorpha in de Turbellarian taxonomic database
https://www.repository.naturalis.nl/document/333204
boek: Het verhaal van onze voorouders - Richard Dawkins
http://beneath-my-tree.tumblr.com/post/79147522883/rhamphotheca-the-acoelomorpha-are-a
boek: Acoelomate and Pseudocoelomate Metazoans - Arthur C. Giese,John S. Pearse

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Mieke Boone, Morphology of the testes and spermatogenesis in Acoela & Nemertodermatida. Gearchiveerd op 17 februari 2024. Geraadpleegd op 17 februari 2024.
↑ (en) Baguñà, Jaume, Riutort, Marta (februari). Molecular phylogeny of the Platyhelminthes. Canadian Journal of Zoology 2004 (82(2)): 168–193. DOI:10.1139/z03-214.
↑ (en) Baguñà, Jaume, Riutort, Marta (20-9-2004). The dawn of bilaterian animals: the case of acoelomorph flatworms. Gearchiveerd op 25 september 2019. BioEssays 2004 (26(10)): 1046–1057. PMID: 15382134. DOI:10.1002/bies.20113.
↑ Hervé Philippe, Henner Brinkmann, Richard R. Copley, Leonid L. Moroz, Hiroaki Nakano, Albert J. Poustka, Andreas Wallberg, Kevin J. Peterson & Maximilian J. Telford: Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella, Nature 470, pag. 255–258, 10-2-2011, doi:10.1038/nature09676

[BOON-1] Mieke Boone, Morphology of the testes and spermatogenesis in Acoela & Nemertodermatida. Gearchiveerd op 17 februari 2024. Geraadpleegd op 17 februari 2024.

[2] (en) Baguñà, Jaume, Riutort, Marta (februari). Molecular phylogeny of the Platyhelminthes. Canadian Journal of Zoology 2004 (82(2)): 168–193. DOI:10.1139/z03-214.

[3] (en) Baguñà, Jaume, Riutort, Marta (20-9-2004). The dawn of bilaterian animals: the case of acoelomorph flatworms. Gearchiveerd op 25 september 2019. BioEssays 2004 (26(10)): 1046–1057. PMID: 15382134. DOI:10.1002/bies.20113.

[Philippe_et_al.-4] Hervé Philippe, Henner Brinkmann, Richard R. Copley, Leonid L. Moroz, Hiroaki Nakano, Albert J. Poustka, Andreas Wallberg, Kevin J. Peterson & Maximilian J. Telford: Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella, Nature 470, pag. 255–258, 10-2-2011, doi:10.1038/nature09676

[1]

[2]

[3]

[4]