Klokjesgentiaan

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Klokjesgentiaan
Klokjesgentiaan in het Gildehauser Venn, Duitsland
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Gentianales
Familie:Gentianaceae (Gentiaanfamilie)
Geslacht:Gentiana (Gentiaan)
soort
Gentiana pneumonanthe
L. (1753)
Witte klokjesgentiaan in het Aamsveen
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Klokjesgentiaan op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De klokjesgentiaan (Gentiana pneumonanthe) is een plant die behoort tot de gentiaanfamilie (Gentianaceae). De plant komt van nature voor in Eurazië. In Nederland staat de plant op de Nederlandse Rode Lijst van planten als algemeen voorkomend maar sterk afgenomen. In Nederland is de plant vanaf 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd.

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

De plant wordt 15-60 cm hoog. De bladeren zijn niet breder dan 1 cm, lijn- tot lancetvormig en hebben een tot drie nerven. De rand van het blad is meestal iets omgerold. Het onderste blad is niet tot een lange schacht vergroeid.

De klokjesgentiaan bloeit van juli tot september met alleenstaande of twee bij elkaar zittende, donkerhemelsblauwe, 4-5 cm lange bloemen, die aan de buitenkant vijf groene strepen hebben en aan de binnenkant groen gestippeld zijn. Soms kunnen de bloemen ook wit zijn. De bloemen zitten in de bladoksels en aan het eind van de stengel.

De vrucht is een doosvrucht. De kleine, lichte zaden zijn ongevleugeld.

De plant komt voor in blauwgrasland, tussen kort gras, heide en veenmoerassen op natte, zure grond.

De klokjesgentiaan is een waardplant voor het gentiaanblauwtje (Phengaris alcon[1]), dat de eitjes afzet op de ongeopende bloemen. Ook de rupsen van de nachtvlinders Nemophora violaria (Adelidae) en gentiaanvedermot (Stenoptilia pneumonathes) (Pterophoridae) komen op klokjesgentiaan voor.

Plantengemeenschap[bewerken | brontekst bewerken]

Klokjesgentiaan is een indicatorsoort voor het vochtig heischraal grasland, een karteringseenheid in de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met als code 'hmo'.

Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]

De plant werd vroeger toegepast bij besmettelijke ziekten en bij de behandeling van insectenbeten. De bloemen kunnen worden gebruikt voor het vervaardigen van blauwe verfstof.[2]