Stoomboot
 |
Een stoomboot of stoomschip is een schip dat wordt aangedreven door een stoommachine of een stoomturbine. Aanvankelijk dreef de stoommachine een scheprad aan, vanaf 1836 komt de stoomboot met scheepsschroef op. Schepen die op stoom varen, dragen voor hun naam vaak de afkorting 'SS' (stoomschip of steam ship), zoals het SS Rotterdam (V).
Geschiedenis
De eerste raderstoomboot was de Pyroscaphe (1783) ontworpen door de Fransman Claude François Jouffroy d'Abbans. Hij had in 1778 al een scheepje ontworpen, de Palmipède, waarbij een stoommachine roterende roeiriemen aandreef. In 1704 had zijn landgenoot Denis Papin een door een stoommachine aangedreven roeiboot ontworpen. In 1737 bouwde Jonathan Hulls een stoomboot die twee schoepraderen aan de achtersteven had.
De North River Steam Boat, in 1807 ontworpen door Robert Fulton, was de tweede stoomboot die op commerciële basis geëxploiteerd werd. Het schip, door latere generaties veelal de Clermont genoemd, maakte op 17 augustus haar eerste reis van Albany naar New York, en voerde op de rivier de Hudson een lijndienst uit.
De stoomboot wordt evenals de stoomtrein aangedreven door een stoommachine. Water wordt verhit tot stoom wat dan de kracht levert voor de aandrijving van de schroef of het schoepenrad.
Zeeschepen hebben een installatie om de stoom weer tot water te condenseren en opnieuw te gebruiken. Zeewater is namelijk niet geschikt voor een stoommachine. Stoommachines op het land hebben zo'n installatie zelden, omdat water daar gemakkelijk verkrijgbaar is.
Aanvankelijk werd steenkool gebruikt als brandstof. Later werden overwegend oliegestookte ketels gebruikt voor de opwekking van stoom en de vervuilende koleninstallaties komen op schepen praktisch niet meer voor. De allernieuwste methode voor het opwekken van stoom is de kerncentrale. Een atoomonderzeeër is derhalve strikt genomen een stoomschip.
Bekende stoomboten
- Tsjeljoeskin
- USS Arizona (1858)
- Pakjesboot 12
- ss Succes (stoomschip) anno 1897
Zie ginds komt de stoomboot
De stoomboot waarmee Sinterklaas ieder jaar uit Spanje komt, komt uit het gedicht Sint Nikolaas en zijn knecht (1850) van het Amsterdamse schoolhoofd Jan Schenkman, dat in 1912 op muziek zou worden gezet.[1] Destijds was een stoomboot iets heel moderns. Tegenwoordig worden stoomboten niet meer gebruikt, behalve voor recreatie, en bovendien werken de meeste commerciële schepen op dieselmotoren, zodat een stoomboot thans ouderwets is en door veel mensen alleen nog met Sinterklaas geassocieerd wordt.
Zie ook
<span title="Voor deze uitspraak is een bronvermelding gewenst. Motivering:
">[bron?]
