Boskoop
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boskoop (ⓘ) is een middelgrote gemeente en plaats in Zuid-Holland, die gelegen is aan het kanaal de Gouwe tussen Alphen aan den Rijn en Waddinxveen. Het dorp is vooral bekend vanwege de uitgebreide sierteelt.
Algemene gegevens
Boskoop is gesitueerd aan beide oevers van de Gouwe en ligt daarbij tussen Alphen aan den Rijn in het noorden en Waddinxveen in het zuiden, die ook beide aan deze rivier grenzen. Het dorp wordt in het westen begrensd door de gemeente Rijnwoude en in het oosten en zuidoosten door Reeuwijk en Bodegraven. De beide oevers van de Gouwe worden verbonden door een hefbrug die aan de oostzijde doorloopt in het Reijerskoop en aan de westkant in de belangrijkste verbindingsweg in Boskoop, de Zijde.
Boskoop is nationaal en internationaal bekend om zijn boomkwekerijen, waarvan er ongeveer 774 verspreid liggen over een oppervlakte van 1100 hectare, omgeven door vele honderden kilometers waterwegen en sloten ten behoeve van de drainage. Per 1 juli 2006 had Boskoop een inwoneraantal van 15.259 (bron: CBS).
Tot 1988 bestond in Boskoop de Rijks Hogere School voor Tuin- en Landschapsinrichting. In dat jaar fuseerde deze met de Wageningse laboratoriumopleiding Stova, de Rijks Hogere Landbouwschool in Deventer en de Hogere Bosbouw en Cultuurtechnische School in Velp tot Hogeschool Larenstein, gevestigd in Velp en Deventer.
Verkeer en vervoer
Boskoop heeft een station aan de spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn, gelegen tegenover het rosarium.
Per auto is Boskoop via diverse richtingen bereikbaar. Men kan vanaf Alphen aan den Rijn de Alphenseweg volgen die langs de Gouwe loopt en over Boskoop verder doorloopt richting Waddinxveen en Gouda als N207. Aan de westkant is verder de N455 een belangrijke verbindingsroute.
Met de bus is Boskoop ook te bereiken vanaf de meeste van de omliggende gemeenten. Verder is er vanaf het station ook nog de snelbusverbinding naar Den Haag.
Bodem, landschap en geschiedenis
De woeste gronden van het huidige Boskoop werden in de 12e eeuw in cultuur gebracht als een z.g. cope-ontginning. Men neemt aan dat Boskoop ontstaan is uit de nederzetting Ten Bussche, door graaf Willem I gesticht in het jaar 1204. In 1222 werd de abdij van Rijnsburg eigenaar van Boskoop.
Veengrond
Het verloop van de geschiedenis van Boskoop heeft veel te maken met het feit dat de gemeente op een gebied met een dikke veenlaag ligt. Het is merkwaardig, dat in Boskoop nooit op grote schaal turf is gewonnen, zoals op zovele andere plekken in het Groene Hart. Dat kan niet worden toegeschreven aan de afstand tot omliggende steden, immers Gouda lag vlakbij en de Gouwe was al vroeg een goed bruikbare waterweg. Echter overal in het Hollandse binnenland gold dat de veengronden langs een riviertje van de vervening werden uitgezonderd wegens de afwijkende, voor turf minder geschikte samenstelling. In bepaalde perioden zou de abdij de afgraving van de veenlaag op haar grondgebieden niet hebben toegelaten. Om de bodems voor de boomkwekerij te verhogen en geschikter te maken is er altijd veel grond van buiten aangevoerd (‘opgevaren’). Daardoor heeft de bodem in Boskoop een bijzondere, in hoge mate door de mens bepaalde samenstelling.
Boomteelt
Vanouds beschouwt men de bodem onder Boskoop als bijzonder geschikt voor de boomteelt. Eeuwenlang heeft Boskoop zich met name toegelegd op de teelt van fruit en fruitbomen (met name appels). Volgens sommigen werd men daarin gestimuleerd door de Abdij van Rijnsburg. Niet voor niets is de naam van de gemeente gegeven aan een appelsoort, die in de Lage Landen wijd verspreid is: de schone van Boskoop (ook bekend als de goudreinette), maar ook aan een druivenras, de Glorie van Boskoop (Boskoop Glory). Van de 15e tot de 17e eeuw werden er steeds meer bomen geproduceerd en deden ook andere siergewassen hun intrede, zoals Azalea’s. Zo kwam het dat Boskoop aan het einde van de 19e eeuw startte met de export van zijn producten, met Duitsland als eerste afnemer. Het kan worden opgemerkt, dat op veel ’boomkwekerijen’ veeleer sierteeltbedrijven zijn, en dat veel van de gekweekte bomen eigenlijk nog maar stekjes zijn op het moment van verkoop.
Oost-Aziatische boktor
In december 2009 is de beruchte Oost-Aziatische boktor in Boskoop aangetroffen. Deze uitheemse kever kan verwoestend te werk gaan in bomen en planten, reden waarom het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit op 28 januari 2010 met een ongeveer drie weken durende inspectie naar de Oost-Aziatische boktor begon.[1]
Landschap en sloten
Boskoop levert vanwege zijn veenbodem en de talrijke boomkwekerijen een nogal aparte aanblik, waarbij voor de liefhebber van aparte landschappen veel te beleven valt. Hierboven noemden we al de vele sloten. Aardig zijn verder de schouwen (bootjes), de ‘moerbomen’ op de kwekerijen, draaibruggetjes, ophaalbruggen, houten schuurtjes en enkele diepe veenpolders in de omgeving.
Al in de Middeleeuwen was in de gemeente ongeveer 2000 kilometer aan sloten aangelegd, met daartussen langgerekte eilanden van vaak maar zo’n 15 meter breed. Opmerkelijk is dat alle maten in het Boskoopse kwekerijgebied er nog steeds zijn en worden uitgezet in de Rijnlandse roede, een oude Hollandse lengtemaat van 3,76 m, of 14,19m². Dit geldt voor bijvoorbeeld de omvang van een kwekerij en de plantafstand tussen laanbomen.
Tussen de eilanden bevonden zich soms ook nog eens ‘elzenakkertjes’, windkerende houtwallen op heel smalle eilandjes. Veel van het vervoer in Boskoop werd dan ook tot voor kort via het water verricht, vaak met de nu zeldzamer wordende houten ‘schouwen’. Later besloot men, vooral vanwege het bouwen van veel loodsen en kassen en de komst van zwaar vrachtverkeer veel van deze sloten te dempen en over te gaan tot het samenvoegen van kleinere stukken land in weer grotere delen. In het begin van de 21e eeuw zijn er in Boskoop nog veel waterwegen en kwekerijen die voor de aan- en afvoer van bepaalde materialen afhankelijk zijn van het water. Zodoende noemt men Boskoop dan ook wel eens `Klein Giethoorn'. Er bestaat een gelijknamig hotel, dat gesitueerd is in de polders aan de noordwestkant van het dorp.
De sloten in Boskoop staan bekend als tamelijk visrijk, en bieden in het voorjaar een fleurig beeld door de vele dotterbloemen. Een in Boskoop opvallend talrijke watervogel is de fuut.
Boskoops volkslied
Een gedicht van Maarten Splinter vormt de basis van het Boskoopse volkslied. Splinter was in Boskoop onder meer bekend als verzetsheld. Na de oorlog werd het gedicht voorgelezen op een Volkszangavond. Men was op zoek naar een passende melodie voor het gedicht. De Boskoopse afdeling van de N.V.H (waarschijnlijk de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen) besloot op 30 januari 1946 een wedstrijd uit te schrijven, met als eerste prijs 25 gulden en als tweede prijs een consumptieartikel naar keuze. De jury bestond uit Herman Steinz, een bekend musicus uit Den Haag en de Boskoopse muziekdocent Hein 's-Gravensande, de vader van tv- en radiopresentator Ad 's-Gravesande (tegenwoordig directeur van de AVRO). Op 15 februari 1946 sloot de wedstrijd. Op die dag waren nog niet alle inzendingen binnen en sommige inzenders hadden een bestaande melodie aangepast. Dit was niet de bedoeling. De deelnemers kregen daarom nog enkele dagen respijt. Uiteindelijk werd twee weken later de winnaar uit de ruim twintig inzendingen bekend gemaakt. De Boskoper Jan Erkelens, die de inmiddels bekende melodie had gecomponeerd, ging met de eerste prijs van 25 gulden aan de haal.[2]
- Het Boskoops Volkslied
- Waar de schoonste rozen groeien,
- Waar de Gouwe rustig stroomt,
- Waar de Rhododendrons bloeien,
- Tusschen allerlei geboomt’;
- Daar bij Flora's liefste kind'ren,
- In dat drassig veengebied,
- Tusschen dartel mooie vlind'ren,
- Zingt de boomkweeker zijn lied.
- Open grenzen zij ons streven,
- Voor het kweekersfabrikaat,
- Dan alleen kan Boskoop leven,
- Als de wereld open staat.
- Nooit kon Boskoops roem verbleeken,
- Boskoops glorie blijft vooraan,
- Ja, naar alle hemelstreken
- Zullen Boskoops planten gaan.
- IJv'rig en vol Gods vertrouwen
- Doet de Boskooper zijn plicht;
- Helpt aan Neêrland’s toekomst bouwen,
- Dat maakt alle arbeid licht.
- Met het oud Oranje-Boven,
- en het Rood, Wit, Blauw in top,
- Zullen wij altijd gelooven:
- Boskoop geeft het nimmer op.
Bezienswaardigheden
Gerelateerd aan de sierteelt
Veel van de bezienswaardigheden en evenementen in Boskoop hebben een relatie met de sierteelt en de boomkwekerij.
- Nabij het NS-station vindt men een vrij toegankelijk rosarium (rozentuin). De toegang is gratis. Vooral in de zomer vinden veel mensen het parkje een bezoek waard, alleen al om het feit dat er meer dan 160 verschillende rozen te bezichtigen zijn naast diverse andere struiken, bomen en planten.
- In Boskoop staat ook het Boomkwekerijmuseum. Dit museum is gevestigd in een oude boomkwekerswoning uit 1870, gelegen aan het Reijerskoop, nummer 54-56, nabij het Boskoopse VVV-kantoor. Achter het museum bevindt zich een rozentuin met soorten afkomstig uit de 17e tot en met de 20e eeuw.
- Een befaamde 'sortimentstuin' is de "Proeftuin van Holland" aan het Rijneveld 153, alwaar men honderden verschillende gewassen kan bezichtigen, waarvan een groot gedeelte in Boskoop ook ontwikkeld of gekweekt worden. Deze tuin is vernoemd naar ene Harry van de Laar. De sortimentstuin is te bezichtigen met een gids.
- Er zijn verder diverse particuliere collectietuinen te bezichtigen.
- Boottochten worden georganiseerd van voorjaar tot herfst. Deze tochten gaan door de vele vaarten en sloten van Boskoop langs de meest schilderachtige, vanaf de weg doorgaans niet zichtbare achterzijden van de kwekerijen. Gedurende de tocht wordt informatie gegeven over de historie, landschap, de kwekerijen en bijzonder plantmateriaal.
- Elk jaar wordt de Boomkwekerij kanotocht georganiseerd. Dit is de enige keer per jaar dat het per kano mogelijk is de honderden bruggen te passeren zonder ze zelf open te hoeven doen.
Overige bezienswaardigheden en evenementen
- De Boskoopse hefbrug is onderdeel van een stel van drie dergelijke bruggen, waarvan de andere twee in Alphen aan den Rijn en Waddinxveen staan. Vanwege de zeer centrale ligging van de Boskoopse hefbrug neemt zij een belangrijke plaats in in het straatbeeld van de dorpskern van Boskoop. In het begin van de jaren negentig heeft men bij een verbouwing van de hefbrug ervoor gezorgd dat de veiligheid voor fietsers aanmerkelijk verbeterde door aan de zijkant van de brug een apart fietspad te realiseren.
- Imposant is de Boskoopse watertoren. De watertoren bevindt zich aan dezelfde weg die over de hefbrug gaat, aan de noordwestzijde van het dorp. Inmiddels is de (nu half ontmantelde) watertoren in particuliere handen, mede vanwege de hoge onderhoudskosten van het historisch belangrijke bouwwerk.
- Het raadhuis is in 1928-1929 gebouwd door architect Dirk Lucas Landman.
- Boskoop kent een levendig carnaval. Sinds 1974 heeft Boskoop een Carnavals vereniging: "De Krooshappers", Boskoop heet tijdens het carnaval dan ook Kwakveen. Elk jaar is er een drukbezochte optocht, die door het dorp gaat.
- De Boskoopse vogeltjesmarkt is een ander bekend evenement dat te vinden is in Boskoop. Deze werd voorheen gehouden in de Beurshal, maar is nu te vinden op het ITC-terrein in Hazerswoude, dat aan de noordoostkant van Boskoop grenst.
- Ten slotte wordt ieder jaar het Luilak-toernooi georganiseerd. Dit voetbaltoernooi begint om 4 uur 's ochtends met de aftrap door de burgemeester. Het toernooi wordt afgesloten met de prijsuitreiking, waarbij een bekende voetballer de eerste prijzen overhandigt aan de winnende teams.
Wegen
Op het moment van schrijven (februari 2004) staat Boskoop al sinds tientallen jaren onder speciaal financieel toezicht in de vorm van de z.g. artikel 12-status. Deze situatie wordt met name veroorzaakt door de bijzonder hoge kosten voor het onderhoud van wegen. De wegen verzakken namelijk voortdurend vanwege de weke en diepe veenbodem in combinatie met het vele zware vrachtverkeer van en naar de boomkwekerijen.
De gemeente ontvangt dan ook een speciale extra subsidie voor wegenonderhoud. Inmiddels is de belangrijkste verkeersader, de Zijde, opgeknapt, en worden veel andere wegen onder handen genomen. Menig bewoner van Boskoop klaagt dan ook over de steeds maar openliggende wegen, en de grote hoogteverschillen na het ophogen. Zo werden enkele wegen wel meer dan 50 centimeter verhoogd, en kwamen veel garages in een dal te staan.
Plannen voor samenvoeging
Er is de laatste jaren gestudeerd over de mogelijkheid om de gemeente samen te voegen met één van de omliggende gemeenten. Voorlopig zijn de plannen afgeblazen.
Er waren plannen om vanaf 2011 Boskoop samen te smelten met de gemeente Rijnwoude op vrijwillige basis. Aanvankelijk wilde de gemeente Boskoop dat Waddinxveen ook bij de fusie betrokken zou worden. De Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland wezen dit echter af in november 2007. Met name vanuit Waddinxveen was hier veel weerstand tegen. De provincie bestudeert nu verdere samenwerking of een fusie tussen Waddinxveen en Gouda. Op 10 januari 2008 gaf Boskoop aan de nieuwe fusiegemeente ook te willen uitbreiden met Zoeterwoude. Deze laatste heeft bij monde van burgemeester Liesbeth Bloemen laten weten hier geen interesse in te hebben. Omdat er o.a. te weinig draagvlak bestond onder de bewoners in de gemeente Rijnwoude is de fusie afgeblazen,[3] tot ongenoegen van de gemeente Boskoop.[4]
Politiek
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Boskoop bestaat uit 17 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:
| Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | ||||||||||
| CDA | 5 | 4 | 6 | 5 | 5 | ||||||||||
| VVD | 3 | 4 | 4 | 3 | 5 | ||||||||||
| ChristenUnie* | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 | ||||||||||
| PvdA | 2 | 2 | 2 | 3 | 1 | ||||||||||
| GroenLinks | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||
| D66 | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 | ||||||||||
| Totaal | 15 | 15 | 17 | 17 | 17 | ||||||||||
- De ChristenUnie werd in 1994 en 1998 vertegenwoordigd door de RPF, één van haar voorgangers.
College van burgemeester en wethouders
Het college van burgemeester en wethouders bestaat uit de burgemeester en twee wethouders van de VVD en het CDA.[5]
Burgemeester Coos Rijsdijk (PvdA)
Twee wethouders:
- G.J. Dazler (VVD)
- W.J.C. van der Hoek (CDA)
Geboren
- Jhim van Bemmel (15 november 1959), politicus
- Leo Boekraad (1914 - Breda, 1979), journalist en dichter
- Ad 's-Gravesande (5 februari 1947), directeur AVRO
- Lex Harding (16 april 1945), diskjockey en ondernemer
- Arie de Jong (25 mei 1953), lid van de Tweede Kamer
- Gerard Mathot (1911), redemptorist en kunstenaar
- Mark van der Molen (7 augustus 1985), radiopresentator
- Koos Rietkerk (14 december 1927 - Den Haag, 20 februari 1986), minister van Binnenlandse Zaken
- Kees van Twist (5 augustus 1953), journalist
- Jeroen van Veen (26 oktober 1974), basgitarist
- Ellen Venker (26 november 1983), softballer
- Mark van der Zijden (22 oktober 1973), zwemmer
Aangrenzende gemeenten
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Alphen aan den Rijn | ||||
|
||||
| Rijnwoude | Bodegraven | |||
| Waddinxveen | Reeuwijk | |||
Zie ook
<span title="Voor deze uitspraak is een bronvermelding gewenst. Motivering:
- ↑ Inspecties boktor begonnen, , 28 januari 2010
- ↑ Historische Vereniging Boskoop
- ↑ Fusie met Boskoop van de baan Omroep Rijnwoude, 12 februari 2009
- ↑ Boskoop onaangenaam verrast Omroep Rijnwoude, 13 februari 2009
- ↑ Samenstelling en portefeuilles college van B&W
">[bron?] Sjabloon:Navigatie gemeente Boskoop
· 
· 
