Achterveld (Leusden)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Utrecht | ||
| Gemeente |  Leusden
| ||
| Coördinaten | 52° 8′ NB, 5° 30′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2008) |
2.520 [1] | ||
| Overig | |||
| Website | www.achterveld.net | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de gemeente Leusden | |||
| |||
Achterveld is een dorp in de gemeente Leusden in de Nederlandse provincie Utrecht. Het dorp ligt halverwege de plaatsen Leusden en Barneveld in de Gelderse Vallei en grenst aan de provincie Gelderland. Achterveld is in de jaren 1960 sterk gegroeid en had in 2008 2.520 inwoners. Het dorp bezit een dorpsraad die een adviserende taak heeft voor B&W van Leusden. In 1969 verloor Achterveld haar status als zelfstandige gemeente.
Algemeen
De bevolking van Achterveld is overwegend rooms-katholiek in een verder protestante streek en is agrarisch werkzaam (veel gemengd bedrijf). De opmerkelijke neo-romaanse St. Jozefkerk uit 1933 is ontworpen door de architect H.W. Valk (1886-1973). In 2002 is het interieur van de kerk gerestaureerd en is een permanent geopende Mariakapel ingericht. De oudere pastorie is vervangen door een parochiehuis. Er is een protestante kerk in de nabije buurtschap De Glind, waar sinds 1900 de Rudolphstichting voor ondersteuning van jongeren gevestigd is. Daar bevinden zich ook voorzieningen als een zwembad en een kinderboerderij. Het buurthuis de Moespot is gevestigd in de voormalige katholieke lagere school St. Joseph, waar in april 1945 onderhandelingen over de capitulatie en voedselvoorziening tussen Duitse bezetters en Geallieerden plaatsvonden.
Geschiedenis
In 1674 kreeg de Barneveldse katholieke parochie na zeventig jaar weer een nieuwe priester: Meinardus van Houten. De meeste parochianen waren echter protestant geworden. Toen Meinardus inzag dat hij in het Gelderse dorp de parochie niet opnieuw op kon bouwen, week hij uit naar Achterveld. In de boerderij “Groot Achterveld” ging hij de heilige mis opdragen en begon met de zielzorg. Rond 1730 werd er bij de boerderij een pastorie gebouwd en ongeveer 15 jaar later een eerste kerkje. In 1844 werd er een Waterstaatskerk gebouwd. Er stonden bij de kerk slechts enkele huizen.
In 1895 kocht de parochie een boerderij vlakbij de kerk om deze te verbouwen tot bejaardentehuis, onder leiding van religieuze zusters uit Amersfoort. Dat gebouw werd tijdens de Eerste Wereldoorlog vervangen door een nieuw, veel groter tehuis. Dit werd in 1924 uitgebreid en kreeg ook een kleuterschool. (Bron onder meer: ‘Achterveld 1674 – 1940: ‘Ontstaan en Groei’ door Joep van Burgsteden)
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Achterveld ontruimd omdat het in 1940 in de Grebbelinie lag en dreigde onder water gezet te worden. Er vielen tijdens de oorlog relatief veel dodelijke slachtoffers: 25. Ook werden een aantal boerderijen tweemaal vernield: aan het begin en aan het einde van de oorlog.
Accoord van Achterveld
Aan het einde van de Hongerwinter vonden in de St.-Josephschool (nu geheten St. Josefschool maar verhuisd; in het gebouw bevindt zich nu buurtcentrum De Moespot) onderhandelingen tussen hooggeplaatste geallieerde generaals en de hoogte Duitse functionaris over de capitulatie en voedseldroppings voor hongerend en kou-lijdend West-Nederland plaats, die Achterveld in bredere kring bekend maakten. Dat resulteerde in het zogenaamde Accoord van Achterveld van 30 april 1945 tussen Duitse bezetters en geallieerden.
Als dank voor het feit dat Huize St. Joseph en het dorp gespaard bleven tijdens de oorlog hebben de nonnen in de voortuin bij de vijver een imitatie-Lourdes-grot geplaatst, met daarin een beeld van de heilige Maria en van de biddende Bernadette Soubirou. Bij deze grot staat een plaquette met het opschrift '17 APRIL - 4 MEI 1945 UIT DANKBAARHEID'. Na een uitbreiding van Huize St.-Joseph is de grot met de beelden in 1985 naar de huidige plaats achter het tehuis gebracht.
Boer Johan van Dijk en zijn vrouw werden door Yad Vashem onderscheiden met de titel 'Rechtvaardige onder de volkeren' wegens het opnemen van een Joodse onderduiker.
Economie
Vanaf 1900 richtten de boeren van het dorp eigen coöperaties op. Er kwamen een boerenleenbank en een veevoederfabriek, later ook een melkfabriek. Deze bedrijven groeiden sterk en door de gestegen werkgelegenheid groeide het dorp sterk. Bij de schaalvergrotingen in de landbouw in de jaren 1960 en 1970 verdwenen deze bedrijven weer uit het dorp en bleven de middenstand en de voornamelijk agrarische dienstverleners over. De veevoederfabriek staat per 2010 op de nominatie voor sloop.
Uitbreidingsplannen
Per 2010 wil de gemeente Leusden Achterveld fors uitbreiden in zuideljke richting. Leusden wil ook het coöperatieterrein en omgeving herontwikkelen, samen met Woningstichting Leusden en de Alliantie Ontwikkeling. Er komen nieuwe woningen, een nieuw dorpsplein, een nieuw appartementengebouw op de plek van het coöperatiegebouw en de inrichting van een natuurzone langs de Modderbeek. Deze visie staat in het concept Achterveld-Zuid. Per 2014 wil de gemeente het bouwplan 'boerderij Het Grote Weiland' en 'Hessenweg B' ontwikkelen. Naar schatting zal Achterveld er tot 2020 ongeveer 1000 inwoners bij kunnen krijgen.
Evenementen
- Wielerwedstrijd Tour de Junior, met deelnemers uit 25 landen
- Carnavalsoptocht
- Bouwdorp
- Café-Racer Dag - elk jaar bij de Moespot op de eerste zondag in juli
- Vredesloop - eens in de 5 jaar georganiseerd door Feestcomité Achterveld, in 2010 het recentst. De loop start in Wageningen bij hotel “De Wereld" met 12 lopers die een Vredesvuur naar Achterveld brengen.
Zie ook
-Flag.svg){kind=small}
· 
· 