De Afrikaanse olifanten (Loxodonta[1]) vormen een geslacht uit de familie der olifanten (Elephantidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1825 gepubliceerd door Georges Cuvier.[2]Fossielen van dit geslacht zijn enkel bekend uit Afrika, waar de dieren al sinds het midden-Plioceen voorkomen. Tegenwoordig bestaan er nog twee soorten, die allebei afstammen van de twee miljoen jaar geleden uitgestorven Loxodonta adaurora. De soorten uit dit geslacht behoren tot de grootste hedendaagse landdieren op aarde. De stier van de savanneolifant (Loxodonta africana) kan meer dan zes ton zwaar worden.
Afrikaanse olifanten zijn zeer grote grijze dieren met een lange slurf, grote oren en slagtanden bij beide seksen. De grote oren worden onder meer gebruikt om de warmte af te drijven.[3] Jongen worden zeer harig geboren. Volwassen dieren hebben nog korte borstelharen op de slurf en de kin.
Het zijn opportunistischeherbivoren, die in matriarchale groepen leven: de vrouwtjes leven in groepen, onder leiding van de oudste of grootste koe. Het zijn over het algemeen familiegroepjes en vrouwtjes blijven hun hele leven bij een groep. Zodra er meer dan tien dieren in een groep zijn, zal de groep gaan splitsen. Vriendschappelijke banden worden onderhouden tussen verwante vrouwtjes uit verschillende groepen. Mannetjes leven in losse mannengroepjes.
Een Afrikaanse olifant in Queen Elisabeth National Park, OegandaDuna de Afrikaanse olifant in Ouwehands DierenparkFilmpje van Afrikaanse olifanten die een zandbad nemen
Er leven nog twee soorten: de bosolifant uit de regenwoudgordel van West- en Centraal-Afrika en de savanneolifant in de rest van Sub-Saharaans Afrika. Voorheen werd aangenomen dat de bosolifant een ondersoort was van Loxodonta africana, maar genetisch onderzoek heeft uitgewezen dat het hier om een aparte soort gaat. De soorten zouden tussen 1,9 en 6,7 miljoen jaar geleden uiteen zijn gegroeid.[5] Volgens sommige cryptozoölogen bestaat er nog een derde en een vierde soort: de Afrikaanse dwergolifant (Loxodonta pumilio) en de moerasolifant (Loxodonta fransseni). De meeste wetenschappers denken echter dat dat slechts afwijkende exemplaren van de bosolifant zijn.
↑Shoshani, J. (2005). "Order Proboscidea". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 91. ISBN 978-0-8018-8221-0.
↑Rohland, N., Reich, D., Mallick, S., Meyer, M., Green, R.E., Georgiadis, N.J., Roca, A.L., Hofreiter, M. (2010). Genomic DNA Sequences from Mastodon and Woolly Mammoth Reveal Deep Speciation of Forest and Savanna Elephants. PLoS Biol8 (12): e1000564. DOI: 10.1371/journal.pbio.1000564.