Katanga (provincie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
| Regel 19: | Regel 19: | ||
}} |
}} |
||
| ⚫ | |||
'''Katanga''', van 1971 tot 1997 '''Shaba''' genoemd, was sinds 1910 een [[Provincies van Congo-Kinshasa|provincie]] van [[Belgisch Congo]]. De hoofdstad was [[Lubumbashi|Elizabethstad]] (later Lubumbashi), de provincie had in 1998 een geschat aantal van 6.375.000 inwoners.<ref name="schatting98" /> In 2015 is de provincie ontbonden in de vier oude provincies [[Tanganyika (provincie)|Tanganyika]], [[Haut-Lomami]], [[Lualaba (provincie)|Lualaba]] en [[Haut-Katanga]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.radiookapi.net/2016/03/27/actualite/politique/election-des-gouverneurs-les-resultats-definitifs-attendus-le-18|titel=Election des gouverneurs: les résultats définitifs attendus le 18 avril|bezochtdatum=2016-08-11|datum=2016-03-27|werk=Radio Okapi}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.assemblee-nationale.cd/v2/?p=4551|titel=L’Assemblée nationale adopte les lois relatives aux limites des provinces en RDC|bezochtdatum=2016-08-11|werk=RDC - Assemblée Nationale|taal=en}}</ref> Dit was al bij grondwet gepland in 2005.<ref>{{Citeer web|url=https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_R%C3%A9publique_d%C3%A9mocratique_du_Congo#Article_2|titel=Wikisource|bezochtdatum=2015-08-11|auteur=|datum=|uitgever=}}</ref> Pas tien jaar later had het zijn ingang, terwijl de geplande ingangsdatum februari 2009 was. Katanga was economisch van groot belang voor Congo omwille van de bodemschatten. De ondergrond bevat o.a. grote voorraden [[Koper (element)|koper]], [[kobalt]] en [[uranium]]. |
|||
== Geschiedenis == |
|||
=== Onafhankelijke Congostaat === |
|||
{{Zie hoofdartikel|Katanga (Onafhankelijke Congostaat)}} |
|||
Katanga was van [[1891]] tot [[1908]] een provincie binnen de [[Onafhankelijke Congostaat]]. Het [[Comité Spécial du Katanga]], opgericht in 1900 als een samenwerking tussen de Onafhankelijke Congostaat en de [[Compagnie du Katanga]], fungeerde als het [[bestuursorgaan]] van de regio. Hierdoor verkreeg Katanga een quasi-autonome status. Na de oprichting van [[Belgisch-Congo]] in 1908 werden deze [[Autonomie|autonome]] bevoegdheden ingetrokken en vervolgens in 1910 overgedragen aan de provinciale gouverneurs. |
|||
=== Belgische overheersing === |
|||
Eens onder Belgische controle werden de mijnen van Katanga nog veel zwaarder geëxploiteerd. Zo ontwikkelde deze provincie veel verder dan de rest van het land. Het bedrijf dat de mijn uitbaatte (de ''[[Union Minière|Union Minière du Haut-Katanga]]'') had huurlingen en bewakers (de beruchte Katangese gendarmes) in dienst die de plaatselijke bevolking moesten bedwingen en het transport van mijnproducten naar de rest van het land veilig te laten verlopen. Ook hiertegen kwamen de Luba in opstand, dikwijls met de dood tot gevolg. |
|||
=== Katangese secessie === |
|||
{{Zie hoofdartikel|Katanga (land)}} |
|||
Katanga was tussen [[1960]] en [[1963]] een [[Katanga (land)|onafhankelijke staat]], na een [[secessie (politiek)|secessie]] van de [[Congo-Leopoldstad|Republiek Congo]]. De [[president]] in deze korte periode was [[Moïse Tshombe]], van de [[CONAKAT]]-partij. Hij riep op [[11 juli]] [[1960]] de onafhankelijkheid van de rijke mijnprovincie uit. Nadien werd het land opnieuw een provincie van Congo. In deze korte periode werd de [[Premier (regeringsleider)|premier]] van Congo, [[Patrice Lumumba]], vermoord in Katanga. |
|||
=== Shaba === |
|||
In een poging om een Congolese nationale identiteit te bevorderen en afstand te nemen van koloniale invloeden, hernoemde de [[Zaïre|Zaïrese]] president [[Mobutu Sese Seko|Mobutu]] op 1 juni 1972 de provincie Katanga naar Shaba als onderdeel van zijn '[[authenticité]]'-beleid. De naamswijziging werd gezien als een stap om de provincie een meer Congolese identiteit te geven en de Belgische invloed te verminderen. |
|||
==== Opstand in Shaba ==== |
|||
In 1977 en 1978 lanceerde het Congolese Nationale Bevrijdingsfront (FNLC) invasies in de provincie Shaba van Zaïre vanuit [[Angola]], met als doel het omverwerpen van het regime van Mobutu. De eerste invasie in 1977 zag de FNLC oprukken tot Franse interventie hen terugdreef. Mobutu beschuldigde MPLA, [[Cuba (land)|Cuba]] en de [[Sovjet-Unie]] van betrokkenheid, wat leidde tot toenemende banden met [[Frankrijk]]. Het ontslag van [[John Stockwell]] bij de [[Central Intelligence Agency|CIA]] benadrukte [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] terughoudendheid om Mobutu te steunen. In 1978 veroverde een tweede invasie [[Kolwezi]], wat leidde tot Amerikaanse, Franse en Belgische samenwerking om de FNLC terug te dringen. Dit leidde tot een vredesakkoord in 1979, waarbij de steun voor opstanden in beide landen werd beëindigd. |
|||
=== Eerste Congolese Burgeroorlog === |
|||
{{Zie hoofdartikel|Eerste Congolese Burgeroorlog}} |
|||
De [[Eerste Congolese Burgeroorlog]] was een belangrijk keerpunt in de geschiedenis van het land. Deze conflictperiode, gekenmerkt door gewapende opstanden en buitenlandse interventies, leidde uiteindelijk tot de val van president [[Mobutu Sese Seko]], die decennialang aan de macht was geweest. Rebellenleider [[Laurent-Désiré Kabila]] leidde een coalitie van rebellen en buitenlandse troepen tegen Mobutu's regime. De oorlog culmineerde in de verovering van [[Kinshasa]] door de rebellen in mei 1997, waarna Mobutu gedwongen werd af te treden en in [[Verbanning|ballingschap]] te gaan. Kabila werd de nieuwe president van Congo en de naam van de provincie Shaba werd later dat jaar opnieuw veranderd in Katanga als onderdeel van politieke en symbolische veranderingen die het [[Zaïre|tijdperk van Mobutu]] wilden overstijgen. |
|||
| ⚫ | |||
In 2005 werd in de nieuwe grondwet gespecificeerd dat Katanga zou worden opgesplitst in afzonderlijk bestuurde provincies. |
In 2005 werd in de nieuwe grondwet gespecificeerd dat Katanga zou worden opgesplitst in afzonderlijk bestuurde provincies. |
||
Versie van 4 mei 2024 03:17
Provincie in Congo-Kinshasa 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Coördinaten | 9°0'0"ZB, 26°0'0"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 496.871 km² | ||
| Inwoners (1998[1]) |
6.375.000 (12,8 inw./km²) | ||
| Hoofdstad | Lubumbashi | ||
| Talen | Swahili en Tshiluba | ||
| Politiek | |||
| Gouverneur | Moïse Katumbi Chapwe | ||
| Overig | |||
| Tijdzone | +2 | ||
| |||
Opdeling van Katanga
In 2005 werd in de nieuwe grondwet gespecificeerd dat Katanga zou worden opgesplitst in afzonderlijk bestuurde provincies.
Milities zoals de Mai Mai Kata Katanga onder leiding van Gédéon Kyungu Mutanga vochten voor de afscheiding van Katanga, en zijn groep nam kortstondig de provinciale hoofdstad Lubumbashi over in 2013.
In 2015 werd de provincie Katanga opgesplitst in de constitutionele provincies Tanganyika, Opper-Lomami, Lualaba en Opper-Katanga.
Zie ook
| Bronnen |
Zie de categorie Katanga van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
· 
· 