13. Waffen-Gebirgs-Division der SS Handschar (kroatische Nr. 1)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
13. Waffen-Gebirgs-Division der SS Handschar
Embleem 13. Waffen-Gebirgs-Division der SS Handschar
Oprichting 10 februari 1943
Ontbinding 8 mei 1945
Land Vlag van nazi-Duitsland nazi-Duitsland
Krijgsmacht-
onderdeel
Vlag van de Schutzstaffel Waffen-SS
Motto Handžaru udaraj!
Commandanten Artur Phelps
Herbert von Obwurzer
Karl-Gustav Sauberzweig
Desiderius Hampel

De 13. Waffen-Gebirgs-Division der SS „Handschar“ (kroatische Nr. 1) (Bosnisch/Kroatisch: Handžar) was een divisie van de Waffen-SS die was samengesteld uit moslimvrijwilligers, grotendeels Bosniakken.

Na de verloren Slag om Stalingrad en door het toenemende verzet in het bezette Joegoslavië zocht het Duitse leger naar mogelijkheden om lokale troepen in te zetten tegen de partizanen. De moslims op hun beurt waren terechtgekomen in de Onafhankelijke Staat Kroatië, waar ze als tweederangsburgers werden behandeld. In november 1942 stuurden Bosnische moslimleiders een memorandum naar Hitler waarin zij vroegen om een eigen territorium en eigen strijdkrachten.

Op 1 maart 1943 werd een Kroatische-Freiwilligen-Division voor moslims in Bosnië opgesteld. Op 22 oktober van dat jaar werd de naam gewijzigd in 13. SS-Freiwilligen(bosnisch-herzegowinische)-Gebirgs-Division (Kroatien) en in juni 1944 kreeg de divisie de uiteindelijke naam.

Duitsland had meerdere kleine moslimeenheden; de 13. Waffen-Gebirgs-Division was, tegen het einde van 1943 met 21.065 man, onder wie 18.000 moslims, de grootste divisie. De naam Handschar verwijst naar Khanjar, een Arabische dolk.

In de oorlog in Joegoslavië stonden de partisanen van Tito tegenover de Ustašabeweging van Kroatië, tegenover de Četniks en de Duitse bezetter. De 13. Waffen-Gebirgs-Division viel officieel onder de Kroatische regering, maar stond rechtstreeks onder Duits bevel. De officieren waren veelal etnische Duitsers (Volksduitsers), die spottend Muselgermanen werden genoemd, en de manschappen moslims.

De moslims werden voor hun opleiding naar Zuid-Frankrijk en Duitsland gestuurd, dit tegen de zin van de manschappen, die in Bosnië wilden vechten. In Zuid-Frankrijk kwam het in Villefranche-de-Rouergue tot een muiterij, waarbij acht Duitse officieren om het leven kwamen. 825 soldaten werden naar het concentratiekamp Dachau gestuurd.

Voor de geestelijke verzorging van de divisie werden Bosnische imams in Duitsland opgeleid. Hierbij speelde het Islamische Zentral-Institut in Berlijn, dat vanaf 1942 werd geleid door de Arabier Amin al-Hoesseini een belangrijke rol. Amin al-Hoesseini riep moslims ook in radio-uitzendingen op om dienst te nemen in de divisie.

Amin al-Hoesseini bij een troepeninspectie

Vanaf februari 1944 werd de divisie in de strijd tegen de communistische partizanen ingezet. In de lente en de zomer van 1944 was de divisie in het noorden en oosten van Bosnië gestationeerd. In de harde strijd werden ook terreurdaden tegen de burgerbevolking niet geschuwd.

In september 1944 riep Tito de Kroaten en moslims op zich bij de partizanen aan te sluiten. Ongeveer 2000 man van de divisie gaven hieraan gehoor. In oktober 1944 werd aan het hoofdkwartier in Berlijn bericht dat de divisie niet meer als zodanig kon worden ingezet. Het Kroatische personeel werd ontslagen en de resten van de divisie werden in 1945 in Karinthië door de Britse strijdkrachten gevangengenomen.

Commandanten[bewerken | brontekst bewerken]

Naam Rang Begin Eind
Artur Phelps SS-Obergruppenführer 10 februari 1943 1 april 1943
Herbert von Obwurzer SS-Oberführer 1 april 1943 9 augustus 1943
Karl-Gustav Sauberzweig SS-Gruppenführer 9 augustus 1943 1 juni 1944
Desiderius Hampel SS-Brigadeführer 1 juni 1944 8 mei 1945

Onderscheidingen[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie 13. Waffen-Gebirgs-Division der SS Handschar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.