400 meter (atletiek)

400 meter
Finale 400 m voor mannen tijdens de WK 2019 in Doha.
Algemene gegevens
Organisatie	België: KBAB  Nederland: Atletiekunie  Suriname: SAB Mondiaal: IAAF
Categorie	Hardlopen
Locatie	Atletiekbaan
Competities / Kampioenschappen
Kampioenschappen	BK / NK / EK / WK (indoor) BK / NK / EK / WK (outdoor) OS Diamond League World Challenge
Kampioenen
Belgisch kampioen	indoor 47,24 Christian Iguacel 52,63 Helena Ponette outdoor 45,83 Alexander Doom 52,26 Helena Ponette
Nederlands kampioen	indoor 46,30 Tony van Diepen 49,24 Femke Bol outdoor 45,62 Liemarvin Bonevacia 52,20 Eveline Saalberg
Wereldkampioen	indoor 45,25 Alexander Doom 49,17 Femke Bol outdoor 44,22 Antonio Watson 48,76 Marileidy Paulino
Olympisch kampioen	43,85 Steven Gardiner 48,36 Shaunae Miller-Uibo
Records
Belgisch record	indoor 45,25 Alexander Doom 51,62 Cynthia Bolingo Mbongo outdoor 44,43 Jonathan Borlée 49,96 Cynthia Bolingo Mbongo
Nederlands record	indoor 45,48 Liemarvin Bonevacia 49,17 Femke Bol outdoor 44,48 Liemarvin Bonevacia 49,44 Femke Bol
Europees record	indoor 45,05 Thomas Schönlebe 49,17 Femke Bol outdoor 44,33 Thomas Schönlebe 47,60 Marita Koch
Wereldrecord	indoor 44,52 Michael Norman 49,17 Femke Bol outdoor 43,03 Wayde van Niekerk 47,60 Marita Koch
Verwante sporten
Disciplines	60m 100m 200m 800m 1000m 1500m 3000m 5000m 10000m 100km Halve marathon Marathon 4 x 100m 4 x 200m 4 x 400m 4 x 800m 4 x 1500m Zweedse estafette Veldlopen
Verwante sporten	Snelwandelen Hordelopen Triatlon Duatlon
Laatst bijgewerkt op: 12 maart 2024
Portaal    Sport Atletiek

De 400 meter sprinten is een atletiekonderdeel dat de overgang vormt tussen de sprintonderdelen en de middellange afstanden. Het vindt zijn oorsprong in het 19e-eeuwse Engeland, waar op verschillende universiteiten (Harvard, Cambridge e.a.) een ronde van 440 yards werd gelopen. Dit komt overeen met 402,2 meter. Naarmate atletiek ook aan populariteit won op het Europese continent, waar men het metrieke stelsel gebruikte, werd de afstand omgevormd tot 400 m.

400 m sprinten

De 400 m is, in tegenstelling tot kortere sprints, niet meer op topsnelheid te lopen, hoewel sommige atleten in het eerste deel niet onder doen voor 100 m-sprinters. Op een outdoorbaan wordt de 400 m over een volle ronde gelopen en op een indoorbaan over twee volle rondes. Over het algemeen wordt de eerste 200 m sneller gelopen dan de laatste 200 m. Het verschil in tijd tussen beide wordt het 'verval' genoemd. De 400 m is de langste individuele afstand waarbij gestart wordt vanuit startblokken.

De afstand bestaat net als ieder onderdeel uit een aantal fasen:

• Fase 1 De start

De start vormt bij een 400 m al een minder belangrijk onderdeel dan bij de 100 m of 200 m. Gemiddeld is het reactievermogen 1,5 tot 2 maal zo hoog als bij een 100 m. Echter, onderling bestaan grote verschillen. Veel jonge deelnemers hebben een groot reactievermogen. Het startblok staat een beetje naar binnen ten opzichte van de baan. Hierdoor kan de sprinter eerst een klein stukje rechtuit sprinten om vervolgens aan de bocht te beginnen.

• Fase 2 De eerste bocht

Na de start versnelt de sprinter in de bocht. Naarmate de snelheid toeneemt, neemt ook de centrifugale kracht toe, de kracht die de sprinter naar buiten duwt. Om dit te compenseren gaat de sprinter naar binnen hangen. Wanneer men onder de juiste hoek sprint kan men daar zelfs gebruik van maken.

• Fase 3 Het eerste rechte stuk

Op het eerste rechte stuk is de atleet op de hoogste snelheid gedurende de 400 m. Doorkomsttijden op de 200 m verschillen bij topsprinters tussen 20,5 en 21,5 seconden. Bij vrouwelijke topsprinters 22,5 en 23,5 seconden.

• Fase 4 Tweede bocht

Na 200 m begint de sprinter langzaam snelheid te verliezen en beginnen de spieren melkzuur uit te scheiden als gevolg van de zware inspanning. Dit proces heet verzuring. Het is deels genetisch bepaald of de sprinter veel of weinig snelheid verliest door het verzuren. Afhankelijk van de atleet en omstandigheden begint de merkbare verzuring tussen 200 en 300 meter. Atleten / Atletes omschrijven dit alsof ze 'tegen een muur lopen'. Het wordt ook wel 'de beer' genoemd en is vergelijkbaar met de prestatievermindering op de marathon rond de 35 km.

• Fase 5 Laatste stuk

Nadat de atleet de bocht uitkomt, kan deze niet meer geheel soepel lopen door de opkomende verzuring en is het een mentaal gevecht om de finish te halen. Er wordt gefinisht tussen 43 en 45 seconden bij de mannen en tussen 47,5 en 50 seconden bij de vrouwen.

Top tien aller tijden

Mannen wereldwijd

Rang	Tijd	Atleet	Land	Datum	Plaats
1.	43,03	Wayde van Niekerk	Zuid-Afrika	14 augustus 2016	Rio de Janeiro
2.	43,18	Michael Johnson	Verenigde Staten	26 augustus 1999	Sevilla
3.	43,29	Butch Reynolds	Verenigde Staten	17 augustus 1988	Zürich
4.	43,45	Jeremy Wariner	Verenigde Staten	31 augustus 2007	Osaka
4.	43,45	Michael Norman	Verenigde Staten	20 april 2019	Torrance
6.	43,48	Steven Gardiner	Bahama's	4 oktober 2019	Doha
7.	43,50	Quincy Watts	Verenigde Staten	5 augustus 1992	Barcelona
8.	43,64	Fred Kerley	Verenigde Staten	27 juni 2019	Des Moines
9.	43,65	LaShawn Merritt	Verenigde Staten	26 augustus 2015	Peking
10.	43,70	Champion Allison	Verenigde Staten	25 juni 2022	Eugene

Bijgewerkt: 2 augustus 2022

Vrouwen wereldwijd

Rang	Tijd	Atleet	Land	Datum	Plaats
1.	47,60	Marita Koch	DDR	6 oktober 1985	Canberra
2.	47,99	Jarmila Kratochvílová	Tsjecho-Slowakije	10 augustus 1983	Helsinki
3.	48,14	Salwa Eid Naser	Bahrein	3 oktober 2019	Doha
4.	48,25	Marie-José Pérec	Frankrijk	29 juli 1996	Atlanta
5.	48,27	Olga Vladykina-Bryzgina	Sovjet-Unie	6 oktober 1985	Canberra
6.	48,36	Shaunae Miller-Uibo	Bahama's	6 augustus 2021	Tokio
7.	48,59	Taťána Kocembová	Tsjecho-Slowakije	10 augustus 1983	Helsinki
8.	48,63	Cathy Freeman	Australië	29 juli 1996	Atlanta
9.	48,70	Sanya Richards-Ross	Verenigde Staten	16 september 2006	Athene
10.	48,74	Sydney McLaughlin	Verenigde Staten	8 juli 2023	Eugene

Bijgewerkt: 25 oktober 2023

Mannen Nederland

Rang	Tijd	Atleet	Club	Datum	Plaats
1.	44,48	Liemarvin Bonevacia	Rotterdam Atletiek	21 augustus 2021	Bern
2.	45,07	Jochem Dobber	AV Suomi	27 juni 2021	Breda
3.	45,42	Isayah Boers	Rotterdam Atletiek	2 juli 2023	La Chaux-de-Fonds
4.	45,58	Ramsey Angela	PAC	21 augustus 2021	Bern
5.	45,61	Terrence Agard	Rotterdam Atletiek	30 juni 2019	La Chaux-de-Fonds
		Nout Wardenburg	AV'34	27 juni 2021	Breda
7.	45,68	Arjen Visserman	AAC	27 juni 1986	Hengelo
8.	45,80	Koen Gijsbers	De Bataven	4 juli 1981	Lille
9.	45,83	Jurgen Wielart	AV Haarlem	21 juni 2013	Amsterdam
		Tony van Diepen	Haag Atletiek	30 juni 2019	La Chaux-de-Fonds
		Isaya Klein Ikkink	Rotterdam Atletiek	28 juli 2023	Breda

Bijgewerkt: 24 augustus 2023

Vrouwen Nederland

Rang	Tijd	Atleet	Club	Datum	Plaats
1.	49,44	Femke Bol	AV Altis	17 augustus 2022	München
2.	49,81	Lieke Klaver	SAV	16 juli 2023	Chorzów
3.	50,77	Lisanne de Witte	AV Trias	11 augustus 2018	Berlijn
4.	51,12	Madiea Ghafoor	Phanos	18 juli 2018	Bellinzona
5.	51,22	Eveline Saalberg	GVAC	25 mei 2022	Huelva
6.	51,35	Ester Goossens	AV'34	6 juni 1998	Malmö
7.	51,68	Gretha Tromp	AV Hera	28 juli 1991	Eindhoven
8.	51,73	Cathelijn Peeters	Prins Hendrik	5 augustus 2023	Leuven
9.	51,92	Els Scharn-Vader	AVR	27 juni 1986	Hengelo
10.	52,02	Nicky van Leuveren	Phanos	7 juli 2016	Amsterdam
		Zoë Sedney	ARV Ilion	14 juli 2023	Espoo

Bijgewerkt: 24 augustus 2023

Mannen België (outdoor)

Rang	Tijd	Atleet	Datum	Plaats
1.	44,43	Jonathan Borlée	4 augustus 2012	Londen
2.	44,56	Kevin Borlée	16 juni 2012	Brussel
3.	44,92	Alexander Doom	20 augustus 2023	Boedapest
4.	45,02	Cédric Van Branteghem	5 september 2003	Brussel
5.	45,03	Jonathan Sacoor	13 juli 2018	Tampere
6.	45,04	Fons Brydenbach	29 juli 1976	Montreal
7.	45,09	Dylan Borlée	22 juli 2023	Madrid
8.	45,56	Julien Watrin	14 augustus 2021	La Chaux-de-Fonds
9.	45,65	Robin Vanderbemden	9 juli 2017	Brussel
10.	45,71	Christian Iguacel	28 mei 2022	Oordegem
	45,71	Florent Mabille	15 juli 2023	Heusden

Bijgewerkt: 20 augustus 2023

Mannen België (indoor)

Rang	Tijd	Atleet	Datum	Plaats
1.	45,25	Alexander Doom	2 maart 2024	Glasgow
2.	45.44	Julien Watrin	4 maart 2023	Istanbul
3.	45.9h	Fons Brydenbach	17 februari 1974	Sofia
4.	46.18	Cédric Van Branteghem	21 februari 2003	Birmingham
5.	46.25	Dylan Borlée	7 maart 2015	Praag
6.	46.41	Kevin Borlée	23 februari 2018	Gent
7.	46.48	Jonathan Borlée	25 februari 2015	Metz
8.	46.59	Tibo De Smet	28 januari 2024	Gent
9.	46.69	Kjell Provost	08 Februari 1998	Gent
10.	46.81	Christian Iguacel	22 januari 2023	Luxembourg

Bijgewerkt: 3 maart 2024

Vrouwen België

Rang	Tijd	Atleet	Datum	Plaats
1.	49,96	Cynthia Bolingo Mbongo	21 augustus 2023	Boedapest
2.	51,45	Kim Gevaert	8 mei 2005	Gent
3.	51,49	Camille Laus	1 juli 2018	La Chaux-de-Fonds
4.	51,52	Helena Ponette	20 augustus 2023	Boedapest
5.	51,73	Naomi Van Den Broeck	26 juni 2022	Gentbrugge
6.	51,85	Hanne Claes	23 juli 2022	Huizingen
7.	51,91	Imke Vervaet	10 juni 2023	Genève
8.	52,00	Rosine Wallez	25 juli 1980	Moskou
9.	52,15	Sandra Stals	18 juli 1999	Brussel
10.	52,18	Anne Michel	23 juli 1979	Moskou

Bijgewerkt: 21 augustus 2023

Continentale records (outdoor)

Continent	Geslacht	Prestatie	Atleet	Land	Datum	Plaats
Afrika	M	43,03 (WR)	Wayde van Niekerk	RSA	14 augustus 2016	Rio de Janeiro
	V	49,10	Falilat Ogunkoya	NGR	29 juli 1996	Atlanta
Noord- en Midden-Amerika	M	43,18	Michael Johnson	USA	26 augustus 1999	Sevilla
	V	48,36	Shaunae Miller-Uibo	BAH	6 augustus 2021	Tokio
Zuid-Amerika	M	43,93	Anthony José Zambrano	COL	2 augustus 2021	Tokio
	V	49,64	Ximena Restrepo	COL	5 augustus 1992	Barcelona
Azië	M	43,93	Yousef Masrahi	KSA	23 augustus 2015	Peking
	V	48,14	Salwa Eid Naser	BRN	3 oktober 2019	Doha
Europa	M	44,26	Matthew Hudson-Smith	GBR	24 augustus 2023	Boedapest
	V	47,60 (WR)	Marita Koch	GDR	6 oktober 1985	Canberra
Oceanië	M	44,38	Darren Clark	AUS	26 september 1988	Seoel
	V	48,63	Cathy Freeman	AUS	29 juli 1996	Atlanta

Bijgewerkt tot 25 oktober 2023

Wereldrecordontwikkeling

y = Record over 440 yards (402,34 meter)

Mannen

Tijd (s)	Naam	Nationaliteit	Datum	Plaats
Handgeklokte tijden
47 4/5 y	Maxey Long	USA	29.09.1900	New York
48,2	Charles Reidpath	USA	13.07.1912	Stockholm
47 2/5 y	Ted Meredith	USA	27.05.1916	Cambridge
47,6	Eric Liddell	GBR	11.07.1924	Colombes
47,0	Emerson Spencer	USA	12.05.1928	Palo Alto
46,4	Ben Eastman	USA	26.03.1932	Palo Alto
46,2 (46,28)	Bill Carr	USA	05.08.1932	Los Angeles
46,1	Archibald Williams	USA	19.06.1936	Chicago
46,0	Rudolf Harbig	GER	12.08.1939	Frankfurt am Main
46,0	Grover Klemmer	USA	06.06.1941	Philadelphia
45,9 (46,00)	Herb McKenley	JAM	02.07.1948	Milwaukee
45,8	George Rhoden	JAM	22.08.1950	Eskilstuna
45,4 (45,68)	Lou Jones	USA	18.03.1955	Mexico-Stad
45,2	Lou Jones	USA	30.06.1956	Los Angeles
44,9 (45,07)	Otis Davis	USA	06.09.1960	Rome
44,9	Mike Larrabee	USA	12.09.1964	Los Angeles
44,9	Carl Kaufmann	EUA	06.09.1960	Rome
44,5	Tommie Smith	USA	20.05.1967	San José
44,1 (44,19)	Larry James	USA	14.09.1968	Echo Summit
Elektronisch geklokte tijden
43,86	Lee Evans	USA	18.10.1968	Mexico-Stad
43,29	Butch Reynolds	USA	17.08.1988	Zürich
43,18	Michael Johnson	USA	26.08.1999	Sevilla
43,03	Wayde van Niekerk	RSA	14.08.2016	Rio de Janeiro

Vrouwen

Tijd (s)	Naam	Nationaliteit	Datum	Plaats
Hand geklokte tijd
57,0 y	Marlene Matthews	AUS	06.01.1957	Sydney
57,0 y	Marise Chamberlain	NZL	16.02.1957	Christchurch
56,3 y	Nancy Boyle	AUS	24.02.1957	Sydney
55,2	Polina Lasarewa	URS	10.05.1957	Moskou
54,0	Maria Itkina	URS	08.06.1957	Minsk
53,6	Maria Itkina	URS	06.07.1957	Moskou
53,4	Maria Itkina	URS	12.09.1959	Krasnodar
53,4	Maria Itkina	URS	14.09.1962	Belgrado
51,9	Shin Kim Dan	PRK	23.10.1962	Pyongyang
51,7 (51,77)	Nicole Duclos	FRA	18.09.1969	Athene
51,7 (51,79)	Colette Besson	FRA	18.09.1969	Athene
51,0 (51,02)	Marilyn Neufville	JAM	25.07.1970	Edinburgh
51,0 (51,08)	Monika Zehrt	GDR	04.07.1972	Colombes
49,9	Irena Szewińska	POL	22.06.1974	Rome
Elektronisch geklokte tijden
50,14	Riitta Salin	FIN	04.09.1974	Rome
49,77	Christina Brehmer	GDR	09.05.1976	Dresden
49,75	Irena Szewińska	POL	22.06.1976	Bydgoszcz
49,29	Irena Szewińska	POL	29.07.1976	Montreal
49,19	Marita Koch	GDR	02.07.1978	Leipzig
49,03	Marita Koch	GDR	19.08.1978	Potsdam
48,94	Marita Koch	GDR	31.08.1978	Praag
48,89	Marita Koch	GDR	29.07.1979	Potsdam
48,60	Marita Koch	GDR	04.08.1979	Turijn
48,16	Marita Koch	GDR	08.09.1982	Athene
47,99	Jarmila Kratochvílová	TCH	10.08.1983	Helsinki
47,60	Marita Koch	GDR	06.10.1985	Canberra

Nationale records

Mannen (outdoor)

Land	Tijd	Atleet	Plaats	Datum
Afghanistan	50,87	Abdul Hamid	Bangkok, Thailand	04 november 1997
Albanië	46,78	Eusebio Haliti	Genève, Zwitserland	28 mei 2011
Algerije	45,13	Malik-Khaled Louahla	Edmonton, Canada	04 augustus 2001
Amerikaans-Samoa	49,45	Kelsey Nakanelua	Adelaide, Australië	25 augustus 2000
Amerikaanse Maagdeneilanden	44,77	Tabarie Henry	Hutchinson, Verenigde Staten	23 mei 2009
Andorra	48,38	Daniel Gómez	Schaan, Liechtenstein	26 mei 1999
Angola	47,38	João Paulo	Lissabon, Portugal	23 juli 1995
Anguilla	47,29	Kirthley Richardson	Odessa, Verenigde Staten	19 mei 1995
Antigua en Barbuda	45,83	Fred Sowerby	Knoxville, Verenigde Staten	21 mei 1977
Argentinië	46,18	Gustavo Aguirre	Mar del Plata, Argentinië	11 december 1999
Armenië	46,99	Akraik Hovanesian	Kiev, Sovjet-Unie	14 juli 1986
Aruba	48,07	Brian Samson	Duffel, België	30 mei 1998
Australië	44,38	Darren Clark	Seoel, Zuid-Korea	26 september 1988
Azerbeidzjan	45,83	Yuriy Dudkin	Tasjkent, Sovjet-Unie	18 september 1986
Bahama's	43,48	Steven Gardiner	Doha, Bahrein	4 oktober 2019
Bahrein	44,64	Brandon Simpson	Rieti, Italië	27 augustus 2006
Bangladesh	47,55	Mohamed Hossain Milzer	Seoel, Zuid-Korea	29 september 1986
Barbados	45,32	Elvis Forde	Los Angeles, Verenigde Staten	6 augustus 1984
België	44,43	Jonathan Borlée	Londen, Verenigd Koninkrijk	4 augustus 2012
Benin	45,88	Mathieu Gnanligo	Addis Abeba, Ethiopië	1 mei 2008
Bermuda	45,26	Troy Douglas	Atlanta, Verenigde Staten	27 juli 1996
Bhutan	57,37	Bal Bahadur Thamang	Islamabad, Pakistan	3 april 2004
Bolivia	47,72	Fadrique Iglesias	Cochabamba, Bolivia	3 juni 2001
Bosnië en Herzegovina	48,22	Amel Tuka	Sarajevo, Bosnië en Herzegovina	3 juli 2010
Botswana	45,23	California Molefe	Gaborone, Botswana	5 juni 2004
Brazilië	44,29	Sanderlei Parrela	Sevilla, Spanje	26 augustus 1999
Britse Maagdeneilanden	46,04	Dean Greenaway	Lincoln, Verenigde Staten	19 mei 1979
Brunei	48,53	Mohamed Arman Hj Sanip	Taverny, Frankrijk	10 juli 1999
Bulgarije	45,32	Iliya Dzhivondov	Sofia, Bulgarije	3 juni 2000
Burkina Faso	47,76	Ibrahim Ouedrago	Ouagadougou, Burkina Faso	29 mei 1993
Burundi	46,32	Jean-Patrick Nduwimana	Tucson, Verenigde Staten	30 maart 1999

Bijgewerkt tot en met 17 juni 2012.

Bekende atleten

Mannen

• Roger Black
• Jonathan Borlée
• Kevin Borlée
• Leslie Djhone
• Lee Evans
• Alberto Juantorena
• Michael Johnson
• Eric Liddell
• LaShawn Merritt
• Wayde van Niekerk
• Michael Norman
• Marc Raquil
• Jeremy Wariner
• Archie Williams
• Jonathan Sacoor

Vrouwen

• Cathy Freeman
• Ana Guevara
• Marita Koch
• Shaunae Miller-Uibo
• Marie-José Pérec
• Vanja Stambolova
• Irena Szewińska
• Tatjana Vesjkoerova

Bronnen, noten en/of referenties

---

Externe link

• Records op site World Athletics

· ·

Olympisch kampioen

Atletiek: 400m vrouwen

1964: Betty Cuthbert · 1968: Colette Besson · 1972: Monika Zehrt · 1976: Irena Szewińska · 1980: Marita Koch · 1984: Valerie Brisco-Hooks · 1988: Olga Bryzgina · 1992: Marie-José Pérec · 1996: Marie-José Pérec · 2000: Cathy Freeman · 2004: Tonique Williams-Darling · 2008: Christine Ohuruogu · 2012: Sanya Richards-Ross · 2016: Shaunae Miller · 2020: Shaunae Miller

Atletiek: 400m mannen

1896: Thomas Burke · 1900: Maxey Long · 1904: Harry Hillman · 1908: Wyndham Halswelle · 1912: Charles Reidpath · 1920: Bevil Rudd · 1924: Eric Liddell · 1928: Ray Barbuti · 1932: Bill Carr · 1936: Archie Williams · 1948: Arthur Wint · 1952: George Rhoden · 1956: Charlie Jenkins · 1960: Otis Davis · 1964: Mike Larrabee · 1968: Lee Evans · 1972: Vince Matthews · 1976: Alberto Juantorena · 1980: Viktor Markin · 1984: Alonzo Babers · 1988: Steve Lewis · 1992: Quincy Watts · 1996: Michael Johnson · 2000: Michael Johnson · 2004: Jeremy Wariner · 2008: LaShawn Merritt · 2012: Kirani James · 2016: Wayde van Niekerk · 2020: Steven Gardiner

· ·

Wereldkampioen

Atletiek: 400 meter vrouwen

1983 Jarmila Kratochvílová · 1987 Olga Bryzgina · 1991 Marie-José Pérec · 1993 Jearl Miles-Clark · 1995 Marie-José Pérec · 1997 Cathy Freeman · 1999 Cathy Freeman · 2001 Amy Mbacke Thiam · 2003 Ana Guevara · 2005 Tonique Williams-Darling · 2007 Christine Ohuruogu · 2009 Sanya Richards · 2011 Amantle Montsho · 2013 Christine Ohuruogu · 2015 Allyson Felix · 2017 Phyllis Francis · 2019 Salwa Eid Naser · 2022 Shaunae Miller-Uibo · 2023 Marileidy Paulino

Atletiek: 400 meter mannen

1983 Bert Cameron · 1987 Thomas Schönlebe · 1991 Antonio Pettigrew · 1993 Michael Johnson · 1995 Michael Johnson · 1997 Michael Johnson · 1999 Michael Johnson · 2001 Avard Moncur · 2003 Jerome Young · 2005 Jeremy Wariner · 2007 Jeremy Wariner · 2009 LaShawn Merritt · 2011 Kirani James · 2013 LaShawn Merritt · 2015 Wayde van Niekerk · 2017 Wayde van Niekerk · 2019 Steven Gardiner · 2022 Michael Norman · 2023 Antonio Watson

· ·

Atletiek