Ade Bethune
Ade Bethune, geboren als Marie Adelaïde Anne Caroline de Bethune (Schaarbeek, 12 januari 1914 - Newport (Rhode Island), 1 mei 2002) was een Belgisch-Amerikaans katholiek liturgisch kunstenares.
Afkomst
Adelaïde de Bethune was afkomstig van de invloedrijke van oorsprong West-Vlaamse familie de Bethune. Haar overgrootvader, Félix de Bethune was lid van het Nationaal Congres, burgemeester van Kortrijk en senator. Zij was één van de vijf kinderen van Gaston de Bethune (1877-1966) en Marthe Terlinden (1881-1978). Haar vader was luitenant-kolonel, ingenieur scheikunde en professor aan de Koninklijke Militaire School. Haar broer Pierre de Bethune werd gewoon hoogleraar aan de Université Catholique de Louvain. Haar broer André de Bethune werd professor aan de Katholieke Universiteit van Boston.
Biografie
De Bethune toonde reeds vroeg een artistieke aanleg en kreeg privé-tekenles. Net als haar ouders had Adelaïde de Bethune een diep christelijk geloof. Nadat ze in 1926 een toneelstuk zag over Franciscus van Assissi besloot ze om een armoedige volgelinge van hem te worden. In 1928 verhuisden haar ouders naar Amerika en vestigde zich in New York City. Daar volgde Adelaïde de Bethune les aan de National Academy of Design om vanaf 1932 naar de Cooper Union Art School te gaan waar ze zich vervolmaakte in het beeldhouwen, het schilderen en de compositie. In 1933 ontwierp de Bethune haar eerste gebrandschilderde glasraam.
Op 19-jarige leeftijd maakte de Bethune kennis met Dorothy Day en Pater Maurin en raakte ze in de ban van de Catholic Worker Movement die door beiden opgericht was. Dit was een katholieke beweging die opkwam voor de daklozen en werklozen in de steden en er opvangcentra oprichtte. Vanaf 1933 mocht ze de tekeningen maken voor het maandblad The Catholic Worker dat door de organisatie werd uitgegeven. Door de ruime oplage die het tijdschrift al vlug had, kreeg Adelaïde de Bethune ook nationale bekendheid als tekenares van heiligen die in een moderne vorm gegoten waren. Om verder in haar levensonderhoud te voorzien gaf de Bethune ook nog privé-les Frans.
De Bethune ging zich verder bekwamen in de liturgie aan de Summer School of Catholic Action. In 1935 vervaardigde ze haar eerste kruisweg in hout voor de Sint-Paulinuskerk van Clairton (Pennsylvania). Dit was de start van haar artistieke carrière. Om haar kunstwerken te verkopen werd in Newport (Rhode Island) de Saint Leo Shop opgericht. De Bethune werd kunstlerares aan de school van de benedictijnenabdij van Portsmouth. Tegelijkertijd werd ze oblate van de abdij. Echt bekend werd Adelaïde de Bethune met de houtsnedes voor de missaal My Sunday Missal uit 1937 die op miljoenen exemplaren werd verspreid. Ondertussen had ze de naam waarmee ze haar werken ondertekende gewijzigd van A. de Bethune naar Ade Bethune.
In 1938 verhuisde Ade Bethune naar Newport waar ze bleef wonen tot aan haar dood. Daar begon ze les te geven in de pas opgerichte John Stevens University, een opleidingscentrum waar de ideeën van de Catholic Worker Movement centraal stonden. Twee jaar laten nam Bethune deel aan de Liturgische Week in Chicago. Nadien bleef ze liturgisch raadgeefster en nauw betrokken bij de liturgische hervormingen tot aan het Tweede Vaticaans Concilie.
Ade Bethune bleef liturgische tijdschriften en missalen illustreren. Met haar houtsnedes in My Lenten Missal, dat in meerdere talen werd vertaald, werd ze ook internationaal bekend. Door haar illustraties bracht ze vergeten christelijke iconografie weer tot leven. Bethune nam eveneens opdrachten in het buitenland aan. In 1949 decoreerde ze een kerk op de Filipijnen en in 1951 in Mexico.
Van 1959 tot 1982 publiceerde ze Sacred Signs, een tijdschrift voor liturgische kunst. In 1965 werd Bethune artistiek director van Terra Sancta Guild, een onderneming die religieuze kunstwerken commercialiseerde. Ade Bethune bleef zelf ook ontwerpen. Zo ontwierp ze de bronzen kandelaars tijdens de slotplechtigheid van het Tweede Vaticaans Concilie en een tinnen plakket ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten die op het Witte Huis werd afgegeven.
In de geest van de Catholic Worker Movement bleef Ade Bethune ook sociaal actief. In 1966 stichtte ze de Church Community Housing Corporation die goedkope huizen ontwierp en bouwde in Newport. In 1991 stichtte ze Star of the Sea Corporation dat een voormalig karmelitessenklooster in haar woonplaats Newport ombouwde tot een bejaardentehuis voor arme mensen. Dit was haar laatste project en ze ging er zelf wonen in 2001. Ze stierf er het daaropvolgend jaar. Ade Bethune werd begraven op het kerkhof van Porthsmouth Abbey waar ze oblate was.
Ade Bethune Collectie
Ongeveer 2000 tekeningen, houtsnedes, kunstwerken en haar correspondentie werden sinds de jaren 1930 verzameld in een collectie en deze is sinds 1984 raadpleegbaar in het College of Saint Catherine in Minneapolis-St. Paul.