Aleksandr Tanejev

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Aleksandr Sergejevitsj Tanejev)
Aleksandr Tanejev
Aleksandr Tanejev (ca. 1900)
Volledige naam Aleksandr Sergejevitsj Tanejev
Geboren 17 januari 1850
Overleden 7 februari 1918
Land Vlag van Rusland Rusland
Nevenberoep Staatssecretaris, directeur (maarschalk) van de keizerlijke kanselarij
Leraren Nikolaj Rimski-Korsakov, Alexander A. Petrov, Friedrich Reichel
Belangrijkste werken Symfonie nr. 2 bes mineur, op. 21, Mest' Amura (Amors wraakneming), op. 13
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Aleksandr Sergejevitsj Tanejev (Russisch: Александр Сергеевич Танеев) (Sint-Petersburg, 17 januari 1850 – aldaar, 7 februari 1918) was een Russisch componist, staatssecretaris en keizerlijk ambtenaar. Hij was de zoon van de directeur van de keizerlijke kanselarij en amateurcomponist Sergej Alexandrovitsj Tanejev (1821—1889). Een andere Tanejev, Sergej Ivanovitsj Tanejev (1856-1915) ook componist is een neef (oomzegger) van Aleksandr.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Sergej Alexandrovitsj Tanejev,
vader van de componist

Tanejev is afkomstig uit een muzikale familie, zijn vader was een gepassioneerde amateurcomponist, zijn moeder speelde uitstekend piano. Voor wat betreft beroepskeuze trad hij in de voetsporen van zijn vader. Hij ambieerde de loopbaan van een ambtenaar en werd later ook opvolger van zijn vader als directeur (maarschalk) van de keizerlijke kanselarij, werd in die positie van een staatssecretaris en lid was van de Staatsraad. Hij was de voorzitter van de commissie voor het openbaar bestuur en de ambtenaren en tweede voorzitter van het fonds voor vastgoed, industrie en huizen voor de armelui. Verder was hij directeur van het bestuur van de Russische Musea. Hij was erelid van de keizerlijke Academie der Wetenschappen.

Daarnaast hield hij zich intensief bezig met muziek, omdat hij muziektheorie en compositie in Dresden bij Friedrich Reichel (1833-1889) en in Sint-Petersburg studeerde, waar Nikolaj Rimski-Korsakov en Alexander Petrov tot zijn docenten behoorden. Zijn hele leven onderhield hij contacten met bekende componisten en muzikanten uit zijn tijd, vooral met de leden van Het Machtige Hoopje. Hij verzamelde ook volksliederen. Dat bracht hem in 1900 de benoeming tot voorzitter van de volksmuziekafdeling van de keizerlijke Russische geografische gezelschap. Alhoewel hij tegenwoordig bijna vergeten is, werden in zijn tijd de composities regelmatig uitgevoerd.

Stijl[bewerken | brontekst bewerken]

Tanejev was een typisch vertegenwoordiger van de Nationaal-Russische beweging. Hij hield zich intensief bezig met de Russische folklore en die beïnvloedde sterk zijn composities. De werken worden gekenmerkt door duidelijke vormgeving, goede instrumentatie en weldoordacht thematisch werk. Parallellen met andere grote Russische componisten (Aleksander Borodin, Pjotr Iljitsj Tsjaikovski) zijn onmiskenbaar, maar hij miste een eigen inbreng.

Familie[bewerken | brontekst bewerken]

Tanejev huwde Nadeshda Illarionovna Tolstoj (1860-1937), de dochter van generaal Hilarion Tolstoj. Samen hadden zij drie kinderen Anna Vyrubova (1884-1964); Sergej Alexandrovitsj (1886-1975) en Alexandra Alexandrovna (1888-1968). Hun jongste dochter Alexandra Alexandrovna was gehuwd met Alexander Erikovitsj von Pistohlkors, een stiefkind van grootvorst Paul Aleksandrovitsj van Rusland.

Composities[bewerken | brontekst bewerken]

Alexandr Sergejevitsj Tanejev

Werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

Symfonieën[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1890 Symfonie nr. 1
  • 1902-1903 Symfonie nr. 2 in bes mineur, op. 21
  • 1908 Symfonie nr. 3 E majeur, op. 36
    1. Andantino con moto - Allegro risoluto
    2. Scherzo
    3. Andante
    4. Allegro

Andere werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

  • voor 1900 Suite nr. 1 A majeur, op. 9
  • voor 1900 Aljoscha Popovitsj, symfonische ballade, op. 11
  • omstreeks 1900 Feestmars (Торжественный марш), op. 12
  • omstreeks 1900 Suite nr. 2 F majeur, op. 14
    1. Thema met variaties
    2. Menuetto. Tranquillo
    3. Andantino
    4. Finale. Allegro con spirito
  • om 1905 Hamlet, ouverture op. 31[1]
  • Rêverie, voor viool en orkest, op. 23
  • Valse mélancolique, voor kamerorkest (uit het 2e strijkkwartet)
  • Twee mazurken, voor orkest

Muziektheater[bewerken | brontekst bewerken]

Opera's[bewerken | brontekst bewerken]

Voltooid in titel aktes première libretto
1899 Mest' Amura (Amors wraakneming), op. 13 1 akte 19 mei 1899, Sint-Petersburg, Gezelschap der muzikale verzamelingen Sint-Petersburg Tatjana Lvovna Ščepkina-Kupernik
1915 "Metel'" (De Sneeuwstorm) 2 bedrijven 11 februari 1916, Petrograd (Sint-Petersburg), Mariinskitheater Svetlov = Valerian Ivčenko, naar Dimitrij Certelev

Vocale muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor koor[bewerken | brontekst bewerken]

  • Adele, voor vrouwenkoor (SSAA)
  • Great Mountain, voor vrouwenkoor (SSAA)
  • Tote Schiffe, voor mannenkoor

Liederen[bewerken | brontekst bewerken]

  • Twee duetten, voor zangstem en piano, op. 17
  • Drie romances, voor zangstem en piano, op. 18

rond 30 liederen

Kamermuziek[bewerken | brontekst bewerken]

  • Kleine wals G majeur, voor viool en piano
  • Bagatelle en Serenade, voor cello en piano, op. 10
  • Arabesque, voor klarinet en piano, op. 24
  • Strijkkwartet nr.1 G majeur, op. 25[2]
  • Strijkkwartet nr.2 C majeur, op. 28[2]
  • Strijkkwartet nr.3 A majeur, op. 30[2]
  • Albumblad (Листок из альбома) in G majeur, voor altviool en piano, op. 33

Werken voor piano[bewerken | brontekst bewerken]

  • Valse-caprice As majeur
  • Valse-caprice Des majeur
  • Mazurka nr. 1, op. 15
  • Mazurka nr. 3 "Souvenir de Bade", op. 20
  • Blüte, op. 22

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
  • Lambert M. Surhone, Mariam T. Tennoe, Susan F. Hennsonnow: Alexander Tanejew, Betascript Publishing, Dezember 2011, 92 p., ISBN 978-613-4-61797-0
  • Д. Н. Шилов (D.N. Shilov): Государственные деятели Российской империи 1802–1917 (De staatslieden van het Russische Rijk 1802-1917), Библиографический справочник. СПб., 2001. pp. 636–638
  • Rumjana Lazarova-Karakostova: Tvorcestvoto na Alekaandar Tanev prez 70-te godini. (Das Schaffen von Alexander Tanev in den 70er Jahren), in: Bulgarska Muzika 28 (1977) H. 7, pp. 37–46
  • Genco Gajtandziev: Novi pesni na Aleksandar Tanev. (Neue Lieder von Alexander Tanev), in: Bulgarska Muzika 26 (1975) H. 6, pp. 3–6
  • Lina Semova: Dve tvorbi ot Aleksander Tanev. (Zwei Werke von Alexander Tanev), in: Bulgarska Muzika 24 (1973) H. 9, pp. 6–12
  • Alexandria Vodarsky-Shiraeff: Russian composers and musicians - A biographical dictionary, New York: H. W. Wilson, 1940, 158 p.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bladmuziek van Aleksandr Tanejev op de website van het International Music Score Library Project

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksandr_Tanejev&oldid=63895097"