Atlantische reuzeninktvis

Atlantische reuzeninktvis; IUCN-status: Niet bedreigd (2010)
	Dit exemplaar van ca. 3,15 m werd in 2002 gevangen op 160 km afstand van de Hebriden
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Mollusca (Weekdieren)
Klasse:	Cephalopoda (Inktvissen)
Orde:	Oegopsida
Familie:	Architeuthidae
Geslacht:	Architeuthis
	Soort
	Architeuthis dux; Steenstrup, 1857
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Atlantische reuzeninktvis op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

De Atlantische reuzeninktvis (Architeuthis dux) is een inktvissensoort, de grootste soort uit het geslacht Architeuthis in de familie Architeuthidae. De wetenschappelijke naam van de soort werd, samen met die van het geslacht, in 1857 gepubliceerd door Japetus Steenstrup.^[2]

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

De mantel van deze soort wordt tot 2,25 meter lang, bij een totale lengte (inclusief de vangarmen) van maximaal 13 meter,^[3] en een gewicht van maximaal 330 kg (dit is het geschatte gewicht van het exemplaar dat in juni 2020 in Zuid-Afrika op het strand aanspoelde^[4]).

De meeste verzamelde exemplaren zijn aangespoeld of aangetroffen in de maag van een potvis, en verkeren in zeer slechte staat. De kennis over dit dier is dus beperkt. Soorten in het geslacht Architeuthis werden daarom voornamelijk op basis van de vindplaats van elkaar onderscheiden.

Stijging van koud water naar hogere zeeniveaus heeft in bepaalde gebieden, waaronder Newfoundland (Canada) en de kust van Noorwegen, geleid tot een verhoging van het aantal aangespoelde exemplaren.

Vijanden[bewerken | brontekst bewerken]

In de zuidelijke delen van de Indische Oceaan rond de Kerguelen is predatie op de Atlantische reuzeninktvis en de kolossale inktvis door sluimerhaaien (Somniosidae) aangetoond, waarbij niet duidelijk is welke haaiensoort het exact betreft.^[5]

Synoniemen[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn in de loop der tijd tegen de twintig namen gepubliceerd voor soorten uit het geslacht Architeuthis of een verwant geslacht. De slechte staat waarin het typemateriaal doorgaans verkeert moet het voor de auteurs niet makkelijk hebben gemaakt om te beoordelen of de soort al eerder beschreven en benoemd was. Nu het met behulp van DNA-analyse ook mogelijk is het volledige genetisch materiaal van dieren met elkaar te vergelijken, ook als er maar delen van bewaard zijn gebleven, wint de opvatting terrein dat er in feite maar één kosmopolitische soort Architeuthis bestaat.^[6] De jongere namen zijn daarom naar de synonymie verwezen.

Architeuthis monachus Steenstrup [in Harting], 1860
Megaloteuthis harveyi Kent, 1874
Dinoteuthis proboscideus More, 1875
Loligo hartingii Verrill, 1875
- Architeuthis hartingii (Verrill, 1875)
Architeuthis princeps Verrill, 1875
Mouchezis sanctipauli Vélain, 1877
- Architeuthis sanctipauli (Vélain, 1877)
Megateuthus martensii Hilgendorf, 1880
- Architeuthis martensii (Hilgendorf, 1880)
Plectoteuthis grandis Owen, 1881
Steenstrupia stockii Kirk, 1882
- Architeuthis stockii (Kirk, 1882)
Architeuthis verrilli Kirk, 1882
Architeuthis kirkii C.W. Robson, 1887
Architeuthis longimanus Kirk, 1888
Dubioteuthis physeteris Joubin, 1900
- Architeuthis physeteris (Joubin, 1900)
Architeuthis japonica Pfeffer, 1912
Architeuthis clarkei G.C. Robson, 1933
Architeuthis nawaji Cadenat, 1935

Bronnen, noten en/of referenties

Norman M. (2000). Cephalopods, a world guide. Conchbooks ISBN 3-925919-32-5

↑ (en) Atlantische reuzeninktvis op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ Steenstrup, J. (1857). Oplysninger om Atlanterhavets colossale Blaeksprutter. Forhandlinger ved de Skandinaviske Naturforskeres 7: 182–185. Gearchiveerd op 9 januari 2022.
↑ O'Shea, S. & Bolstad, K. (2019). Giant Squid and Colossal Squid Fact Sheet. Gearchiveerd op 27 oktober 2021.
↑ Echtpaar schrikt van mysterieuze reuzeninktvis op het strand.. Welingelichte Kringen. Natuur en Milieu.. Gearchiveerd op 20 juni 2020. Geraadpleegd op 19 juni 2020.
↑ Cherel, Y. & Duhamel, G. (2004). Antarctic jaws: cephalopod prey of sharks in the Kerguelen waters. Deep-Sea Research I 51: 17–31. (en) full text. Gearchiveerd op 11 augustus 2017.
↑ Winkelmann I., Campos, P.F., Strugnell, J., Cherel, Y., Smith, P.J., Kubodera, T., Allcock, L., Kampmann, M.-L., Schroeder, H., Guerra, A., Norman, M., Finn, J., Ingrao, D., Clarke, M. & Gilbert, T.P. (2013). Mitochondrial genome diversity and population structure of the giant squid Architeuthis: genetics sheds new light on one of the most enigmatic marine species. Proceedings of the Royal Society B 280(1759): 0273 DOI:10.1098/rspb.2013.0273. Gearchiveerd op 8 september 2018.

[IUCN-1] (en) Atlantische reuzeninktvis op de IUCN Red List of Threatened Species.

[2] Steenstrup, J. (1857). Oplysninger om Atlanterhavets colossale Blaeksprutter. Forhandlinger ved de Skandinaviske Naturforskeres 7: 182–185. Gearchiveerd op 9 januari 2022.

[3] O'Shea, S. & Bolstad, K. (2019). Giant Squid and Colossal Squid Fact Sheet. Gearchiveerd op 27 oktober 2021.

[4] Echtpaar schrikt van mysterieuze reuzeninktvis op het strand.. Welingelichte Kringen. Natuur en Milieu.. Gearchiveerd op 20 juni 2020. Geraadpleegd op 19 juni 2020.

[5] Cherel, Y. & Duhamel, G. (2004). Antarctic jaws: cephalopod prey of sharks in the Kerguelen waters. Deep-Sea Research I 51: 17–31. (en) full text. Gearchiveerd op 11 augustus 2017.

[Winkelmann-6] Winkelmann I., Campos, P.F., Strugnell, J., Cherel, Y., Smith, P.J., Kubodera, T., Allcock, L., Kampmann, M.-L., Schroeder, H., Guerra, A., Norman, M., Finn, J., Ingrao, D., Clarke, M. & Gilbert, T.P. (2013). Mitochondrial genome diversity and population structure of the giant squid Architeuthis: genetics sheds new light on one of the most enigmatic marine species. Proceedings of the Royal Society B 280(1759): 0273 DOI:10.1098/rspb.2013.0273. Gearchiveerd op 8 september 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]