Cornelis Petrus Tiele

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
C.P. Tiele
Eerste deel van het gedicht 'Ziet niet om' van C.P. Tiele op een electriciteitshuisje in de C.P. Tielestraat in Rotterdam.

Cornelis Petrus Tiele (Leiden, 16 december 1830[1] - aldaar, 11 januari 1902[2]) was een Nederlands theoloog. Zijn onderwijs genoot hij in Amsterdam, eerst aan het Athenaeum Illustre, daarna studeerde hij aan het seminarie van de Remonstrantse Broederschap.

Tiele, liberaal in geloofszaken, werd in 1853 predikant in Moordrecht en in 1856 in Rotterdam. Toen het Remonstrants Seminarium in 1873 van Amsterdam naar de Rijksuniversiteit Leiden verhuisde, werd Tiele hoogleraar. Als een van de invloedrijkste theologen werd hij in 1877 benoemd tot hoogleraar in de godsdienstgeschiedenis, een leerstoel die speciaal voor hem was ingesteld.

Samen met onder meer Abraham Kuenen en Jan Hendrik Scholten stichtte hij de moderne richting van de zogenaamde Hollandse School. Vanaf 1867 was Tiele een van de redacteuren van het Theologisch Tijdschrift, samen met Kuenen, A.D. Loman en L.W.E. Rauwenhoff.

In 1901 ging Tiele met emeritaat. In januari 1902 overleed hij. Hij ligt begraven op de Leidse begraafplaats Groenesteeg.

Tiele stond bekend om zijn geestdrift, werklust én zijn enorme kennis van klassieke talen, volkeren en religies. Hij nam deel aan verschillende internationale Orientalistencongressen en het grote jubileumfeest [it] van de Universiteit van Bologna in 1888.

Uit de nalatenschap stichtte zijn weduwe A. Tiele-Ruychaver in 1902 een fonds, de Tiele-Stichting[3], voor de acquisitie van boeken over antieke oosterse godsdiensten. In de Universiteitsbibliotheek Leiden werd "Tiele's kamer" ingericht met de bibliotheek, archieven en het meubilair van Tieles studeerkamer. In 1964 werden de collecties geïntegreerd met de UB-collecties; het fonds financiert nog steeds de acquisitie van boeken.[4]

De bibliothecaris P.A. Tiele was zijn jongere broer.

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Handschrift van Tiele (1863)

Een kleine selectie van het werk van Tiele:

  • De godsdienst van Zarathustra van haar ontstaan in Baktrië tot den val van het Oud-Perzische Rijk (1864)
  • De godsdienst der liefde geschetst (1868)
  • Vergelijkende geschiedenis van de Egyptische en Mesopotamische godsdiensten (1872)
  • Geschiedenis van den godsdienst in de oudheid tot op Alexander den Groote (1876)
  • De Vrucht der Assyriologie voor de vergelijkende geschiedenis der Godsdiensten (oratie, 1877)
  • Inleiding tot de godsdienstwetenschap. Gifford-lezingen (1897-1898)

Daarnaast schreef hij het lemma Religie in de Encyclopædia Britannica.

Lidmaatschappen en eerbewijzen[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens zijn leven ontving Tiele eredoctoraten van de Rijksuniversiteit Leiden (1872), de Universiteit van Dublin, de Universiteit van Bologna en de Universiteit van Edinburgh. In 1896-1898 gaf hij een reeks lezingen in de prestigieuze cyclus Gifford-lezingen [en] in Edinburgh.

In 1882 werd hij benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde.

In Rotterdam is een straat naar hem vernoemd.

Voorganger:
Henricus Oort
Rector magnificus van de Universiteit Leiden
1892-1893
Opvolger:
Sybrandus Johannes Fockema Andreae
Originele werken van of over deze auteur zijn te vinden op de pagina Cornelis Petrus Tiele op Wikisource.
Zie de categorie Cornelis Petrus Tiele van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.