Dorpskerk (Bloemendaal)

Dorpskerk
Plaats	Bloemendaal (NH)
Denominatie	PKN
Coördinaten	52° 24′ NB, 4° 37′ OL
Gebouwd in	1635-1636 uitgebreid 1916
Restauratie(s)	2014-2015
Monumentnummer	9700
Architectuur
Bouwmateriaal	baksteen
Toren	naaldspits
Interieur
Preekstoel	1636
Orgel	P. of J. Assendelft ± 1760
Afbeeldingen
Zuidgevel met de in 1916 bijgebouwde consistoriekamer
Interieur met herenbanken in 1989
Portaal    Christendom

Mediabestanden

De Dorpskerk is een 17e-eeuws kerkgebouw in Bloemendaal (Noord-Holland). De oorspronkelijk hervormde kerk is in gebruik bij de Protestantse Gemeente te Bloemendaal en Overveen.

De kerk, waarvan een restauratie in het voorjaar van 2015 gereedkwam, is een rijksmonument.

Kerkgebouw

Tot de bouw van de rechthoekige zaalkerk werd besloten in 1632 door de welgestelde bewoners van de buitenplaatsen in Bloemendaal en omgeving. Op 25 maart 1636 werd de eerste kerkdienst gehouden.

Joan Wolfert de 16e Heer van Brederode, de Staten van Holland en de stadsbesturen van Alkmaar, Beverwijk, Dordrecht, Haarlem, Hoorn en Leiden financierden de gebrandschilderde ramen, die gemaakt zijn door de Haarlemse kunstenaar Pieter Holsteyn (1585-1662).

In de kerk is nog veel 17e-eeuws kerkmeubilair aanwezig, zoals de kansel met doophek, de herenbanken en een aantal grafstenen. In de kleine kerktoren, die een naaldspits heeft, hangt een luidklok met een diameter van 73 cm., vervaardigd in 1637 door de Amsterdamse klokkengieter Assuerus Koster (1604-1661). Het mechanische Franse torenuurwerk dateert uit 1893. Aan een steunbeer van de kerk is een houten zonnewijzer bevestigd. In 1916 is het kerkgebouw aan de zuidzijde uitgebreid met een consistoriekamer.

In 2014/2015 is een grondige renovatie uitgevoerd. Het bankenplan is aangepast, de binnenmuren zijn volledig opnieuw gestuct, de verlichting werd gemoderniseerd en de verwarming vernieuwd. Tevens is in het gebouw een studio voor Radio Bloemendaal gerealiseerd.

• 
  Gebrandschilderd raam van Pieter Holsteyn, geschonken door Haarlem
• 
  Gebrandschilderd raam van Pieter Holsteyn, geschonken door Dordrecht
• 
  Detail van gebrandschilderd raam Beverwyck

Orgels

De kerk heeft drie eerdere orgels gehad voordat in 1993 een passend 18e-eeuwse instrument werd geplaatst.

1. Het eerste instrument, een omgebouwd huisorgel, werd in 1816 geleverd door de orgelbouwer Johann Caspar Friedrichs (1762-1825).
2. Het werd in 1881 vervangen door een tweeklaviers orgel van Richard Paul Ibach (1813-1889). Dit was geschonken door de bewoners van de Bloemendaalse buitenplaats Hartenlust, Jan Borski en Olga Emilie Sillem, die hun zilveren huwelijksverjaardag vierden. In 1928 kreeg het een driestemmig vrij pedaal van de orgelbouwer Van Leeuwen. In 1958 werd het verkocht aan de gereformeerde kerk in Lunteren, waar het nog steeds functioneert, met een andere orgelkas.
3. In 1959 bouwde Willem van Leeuwen Gzn. een nieuw tweeklaviers orgel dat in 1990 naar de Ontmoetingskerk in Zevenhuizen (ZH) verhuisde.
4. Het huidige instrument, het vierde in successie, is omstreeks 1760 gemaakt door de Leidse orgelbouwer Pieter Assendelft (1714-1766) of misschien zijn zoon Johannes. Van de geschiedenis van dit orgel is niet alles bekend. Vast staat dat het van 1908 tot 1951 in de gereformeerde kerk aan de Heerestraat in Baflo heeft gestaan. Het werd in 1985 door Klaas Bolt in een opslag ontdekt en op zijn advies aangekocht. In 1993 werd het in gebruik genomen na een grondige restauratie door de orgelfirma Reil te Heerde, waarvoor ook het oksaal moest worden vernieuwd en aangepast. Het orgel heeft twee manualen met 16 registers en een vrij pedaal met drie registers.

• 
  Interieur met de preekstoel en het Ibach-orgel in 1927
• 
  Het Van Leeuwen-orgel stond van 1959 tot 1990 in de kerk (foto 1989)
• 
  Het in 1993 geplaatste Assendelft-orgel uit ± 1760

Literatuur

• Jaap den Hertog: "Terselver tijt Begosmê hier te Predicken". De ontstaansgeschiedenis van de Dorpskerk te Bloemendaal en de betekenis van de gebrandschilderde ramen. Uitg. Stichting Vrienden van de Dorpskerk te Bloemendaal, 2011.

Externe links

• Stichting Vrienden van de Dorpskerk te Bloemendaal
• PKN Bloemendaal en Overveen
• Informatie over rijksmonumentnummer 9700