Édouard Descamps

Baron Descamps (1900)

Édouard Eugène François Descamps (Belœil, 27 augustus 1847 - Brussel, 17 januari 1933) was een Belgisch rechtswetenschapper en hoogleraar. Daarnaast was hij senator en minister voor de Katholieke Partij.

Levensloop

Edouard Descamps was een zoon van brouwer Edouard-J. Descamps en van Sylvie Van der Elst. Hij trouwde in 1882 met Maria David-Fischbach Malacord (1860-1921), dochter van de burgemeester van Ferrières Hubert David-Fischbach Malacord en van Leonie Van Gobbelschroy. Ze kregen een zoon die jong stierf en twee zoons die voor nazaten zorgden.

Hij studeerde aan de Katholieke Universiteit Leuven en promoveerde tot doctor in de rechten (1869) en tot doctor in de politieke en administratieve wetenschappen (1870). Hij begon zijn loopbaan als advocaat in Bergen (1870) en werd vervolgens advocaat aan de balie van Bergen, wat hij bleef tot aan zijn dood.

In 1871 werd hij tot buitengewoon hoogleraar benoemd aan zijn alma mater en vijf jaar later tot gewoon hoogleraar internationaal recht. Hij bleef doceren tot in 1932.

Politiek

Descamps trad toe tot de Katholieke Partij. Van 1884 tot 1892 was hij provincieraadslid voor Brabant. Vanaf 1892 werd hij verkozen tot katholiek senator voor het arrondissement Leuven en bleef dit mandaat behouden tot minder dan drie maanden voor zijn dood, hetzij in totaal veertig jaar. Van 1922 tot 1932 was hij ondervoorzitter van de Senaat. Daarnaast was hij ook nog, van 1895 tot 1907, gemeenteraadslid van Leuven.

Van 1907 tot 1910 bereikte hij het hoogtepunt in zijn politieke carrière door zijn opname in de regering-De Trooz en -Schollaert, als minister aan het hoofd van het nieuw opgerichte departement van Wetenschappen en Kunsten.

Internationaal recht

Daarnaast was hij secretaris-generaal en president van de Interparlementaire Unie en lid van het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag en droeg in belangrijke mate bij tot de totstandkoming van de statuten van het Permanent Hof van Internationale Justitie dat in 1922 werd gesticht en in 1945 werd opgevolgd door het Internationaal Gerechtshof.

Vanaf 1892 was Descamps lid van het Institut de Droit International en zat in 1902 de twintigste zitting voor, die in Brussel plaatsvond. Van 1900 tot 1906 was hij secretaris-generaal van dit instituut.

Tussen 1901 en 1915 werd hij herhaaldelijk voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede. Hij verkreeg deze onderscheiding niet. Het moet gezegd dat de Belgische kandidaten talrijk waren en er in die jaren drie de Nobelprijs ontvingen: het Instituut voor Internationaal Recht in 1904, August Beernaert in 1909 en Henri La Fontaine in 1913.

Antislavernij

Descamps werd secretaris van de Belgische Société antiesclavagiste en was ook de redacteur van het tijdschrift van deze vereniging. Hij speelde een belangrijke rol binnen de vereniging en zette zich sterk in voor de kolonie en tegen de slavenhandel.

Van 1903 tot 1907 was hij minister van staat van de Vrijstaat Congo.

Eerbetoon

In 1892 werd hij opgenomen in de Belgische adel met de erfelijke titel van ridder, in 1904 vervangen door een baronstitel, erfelijk bij eerstgeboorte.

De universiteiten van Parijs, Oxford, Rijsel en Edinburgh benoemden hem tot doctor honoris causa. Bovendien was hij lid en werd voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten en geassocieerd lid van het Institut de France.

Hij droeg talrijke eretekens, onder meer die van Grootofficier in het Legion d'Honneur.

Publicaties

• L'action du christianisme dans la science et dans les lois, Leuven, 1880.
• Les harmonies du droit naturel et du droit chrétien, Leuven, 1880.
• De la coordination des lois nationales, Leuven, 1885.
• Un peu de lumière sur les immunités parlementaires, Brussel, 1886.
• De l'arrestation et de la poursuite des députés en cas de flagrant délit, Brussel, 1886.
• Des conflits entre les grands pouvoirs constitutionnls, Brusel, 1887.
• Code constitutionnel belge, contenat la Constitution comparée aux sources modernes antérieures eyt aux anciennes constitutions nationales (...), Brussel, 1887.
• Les grandes initiatives dans la lutte contre l'esclavage, Brussel, 1888.
• La part de la Belgique dans le mouvement africain, Brussel, 1889.
• Discours sur l'avenir de la civilisation en Afrique, Congres van Mechelen, Leuven, 1891.
• La mosaïque constitutionnelle. Essai sur les sources du texte de la Constitution belge, Leuven, 1891.
• Afrika, drame en 5 actes et en vers, Leuven, 1893.
• Les offices internationaux et leur avenir, Brussel, 1894.
• Essai sur l'organisation de l'arbitrage international. Mémoire aux Puissances, Brussel, 1896.
• Le droit de la paix et de la guerre, Parijs, 1898.
• L'évolution de la neutralité en droit international', Brussel, 1898.
• La neutralité de la Belgique au point de vue historique, diplomatique, juridique et politique, Brusel, 1902.
• L'Afrique nouvelle. Essai sur l'état civilisateur dans les pays neufs et sur la fondation, l'organisation et le gouvernement de l'Etat indépendant du Congo, Parijs/Brusel, 1903.
• L'avenir de l'Albanie, Brussel, 1913.
• Le génie des langues et le problème de la parenté linguistique, Leuven, 1924.
• Léopold II au Sénat de Belgique, Brussel, 1927.
• Le génie des religions. Les origines, avec un essai liminaire sur la vérité, la certitude, de la science et de la civilisation, Parijs, 1930.
• Les trois âges de la science, Luik, 1930.
• Le droit international nouveau. L'influence de la condamnation de la guerre sur l'évolution juridique internationale, Parijs, 1931.
• Histoire Générale comparée des missions, Parijs en Brussel, 1932.

Literatuur

• Charles DE VISSCHER, Notice sur le baron Descamps 1847-1933, in: Annuaire de l'Académie royale de Belgique, 1936.
• J.M. JADOT & L. LEJEUNE, Baron Edouard Descamps, in: Biographie coloniale belge, T. IV, 1956.
• Paul VAN MOLLE, Het Belgisch Parlement 1894-1972, Antwerpen, 1972.
• R. VAN KEMTCHOUK, Baron E. Descamps, in: Biographie nationale de Belgique, T. XLI, Brussel, 1979-1980.
• Oscar COOMANS DE BRACHÈNE, État présent de la noblesse belge, Annuaire 1987, Brussel, 1987.
• Jean-Luc DE PAEPE & Christiane RAINDORF-GERARD, Le Parlement belge, 1831-1894. Données biographiques, Brussel, 1996.
• Bertrand MAUS DE ROLLEY, État présent de la noblesse belge, Annuaire 2020, Brussel, 2020.
• Frederik DHONDT, “Edouard Descamps: From ‘negative neutrality’ to ‘positive pacigerate’, in: P. Sean MORRIS (ed.), The League of Nations and International Law. An Intellectual History of the Advisory Committee of Jurists (London: Routledge, 2021), 156-179, https://dx.doi.org/10.4324/9781003020882-8

• Marie-Pierre D'UDEKEM D'ACOZ, L'engagement des membres de la noblesse dans la Société antiesclavagiste de Belgique, in: Bulletin van de Vereniging van de Adel van het koninkrijk België, januari 2021.

Externe link

• Fiche Edouard Descamps op Odis

Voorganger: nieuw

Minister van Kunsten en Wetenschappen 1907-1910

Opvolger: Frans Schollaert