Gebruiker:Gertjan R./Rode links

Op de Nederlandse Wikipedia gaan we niet op dezelfde manier met rode links om dan op de Engelse Wikipedia: op de Engelse Wikipedia worden rode links vaak of doorgaans gemeden, en worden links pas aangelegd als het artikel aangemaakt is. Hier maken we idealiter links aan (blauw of rood) naar alle onderwerpen die voldoende relevant zijn voor een eigen artikel (d.i. waarover een artikel wellicht niet zou worden verwijderd wegens irrelevantie van het onderwerp).

Waarom maken we hier wel (soms veel) rode links aan, in tegenstelling tot op de Engelse Wikipedia?

1. Groei. Rode links maken het makkelijker en aantrekkelijker, met name voor nieuwe gebruikers, om een nieuw artikel aan te maken, en bevorderen dus de groei. Daarnaast is er onder de vaste redacteuren ook een aantal mensen die ervan houden rode links blauw te maken, waardoor de Wikipedia soms een heel pak mooie artikelen rijker wordt. Die groei is broodnodig, want er zijn veel onderwerpen waarover de Nederlandse Wikipedia nog onder de maat presteert qua kwantiteit, bijvoorbeeld actuele buitenlandse politiek, taalkunde of Zwart-Afrika.
2. Vindbaarheid van artikelen. Niet iedereen gaat na het maken van een nieuw artikel zijn onderwerp integreren in de overkoepelende of gerelateerde artikelen (dat integreren kan van alles inhouden, soms niet meer dan het aanleggen van een link, soms het schrijven van samenvattingen op hoofdartikelen en het aanbrengen van een sjabloon:zie hoofdartikel boven het resultaat). Dat weet ik uit ervaring, en ook medewerkers die al jarenlang trouw voor Wikipedia schrijven doen geregeld geen enkele moeite om hun net gemaakte artikel ook vanop gerelateerde artikelen vindbaar te maken en zo de voor een kwalitatieve Wikipedia benodigde samenhang te bewerkstelligen. Deze realiteit is verantwoordelijk voor de geldigheid van dit argument 2, maar ook van de twee volgende. Argument 2 luidt dat wanneer er geen rode link aanwezig was en er wordt een nieuw artikel geschreven waarbij de schrijver nalaat enige samenhang met de andere artikelen te creëren, het voor de dagelijkse bijhouders van een hoofdartikel (en zijn, zeg, sectie over bezienswaardigheden) én voor de lezers niet duidelijk is dat het artikel überhaupt bestaat. Dit verhindert de informatieontsluiting naar de lezers toe plus eventuele verbeterings-, uitbreidings- of actualisatiewerken, die de redacteur die op regelmatige basis met het bredere onderwerp bezig is zou kunnen en willen uitvoeren mocht hij weet hebben van het bestaan van het artikel.
3. Vermijden van duplicaten. Dit argument vloeit voort uit het tweede. Heel wat onderwerpen, denk bijvoorbeeld aan kerken of musea, zijn gevoelig voor afwijkende naamgeving (vertalen of niet, taalkeuze voor meertalige landen, hoofdletters, afkortingen). Het is mogelijk dat er bijvoorbeeld al een artikel Sint-Pieterskerk (Galmaarden) bestaat, dat echter niet gelinkt wordt op Galmaarden, en dat er later een artikel Sint-Petruskerk (Galmaarden) wordt aangemaakt. Er ontstaat dus een tweede artikel over hetzelfde onderwerp door het ontbreken van een rode link, en dit euvel wordt uitsluitend snel ontdekt wanneer de schrijver van het tweede artikel toevallig wel de moeite doet om even rond te kijken op gerelateerde artikelen.
4. Beredeneerde naamgevingskeuzes. Een aantal identieke rode links, zowel in klassieke artikelen als op een eventuele doorverwijspagina, dat in een handomdraai kan worden opgesnord met behulp van Links naar deze pagina, geeft al sneller een als het ware 'officiëler' karakter aan de exacte naam die de maker(s) van die links voor het nog niet beschreven onderwerp in kwestie hebben aangehouden: met het bestaan van een dergelijk lijstje links is de kans dat over de naamgeving van het toekomstige artikel ook al is nagedacht, significant groter. Dit houdt niet in dat die naam niet kan worden gewijzigd, wel dat andere (eventueel niet in het onderwerp ingevoerde) redacteuren worden geholpen bij de keuze van de naam van het nieuwe lemma of bij het elders linken ernaar, én opnieuw dat de samenhang wordt bevorderd doordat dezelfde naam op diverse lemma's terugkeert. Als de Galmaardse Sint-Pieterskerk driemaal ongelinkt Sint-Pieterskerk wordt genoemd, tweemaal Sint-Petruskerk en een keer St.-Pieterskerk, is dat moeilijker op te sporen dan wanneer dat gelinkt zo was geweest.
5. Gewicht van relevantie van nog niet beschreven onderwerpen meten en onderling vergelijken. Er bestaan lijsten waarop het gewicht van nog niet beschreven onderwerpen, dus de mate van dringendheid van het schrijven van hun artikelen, wordt bepaald op basis van het aantal rode links. Als iedereen nalaat rode links toe te voegen of rode links van anderen weghaalt verliezen die lijsten elk nut en is het lastiger te bepalen aan welke onderwerpen best het snelst een artikel wordt gewijd.
6. Opmaak en esthetiek. Het is geen zicht, of geeft op een deel van de lezers alleszins een slordige indruk, als in een lijst of tabel de ene eigennaam gelinkt is en de andere niet.
7. Relevantie duidelijk maken. Een rode link geeft, indien hij zich op een kwalitatief goed artikel bevindt, aan dat een eventueel artikel alvast niet wegens vermeende irrelevantie voor verwijdering kan worden genomineerd (of dat die kans althans kleiner is dan gewoonlijk). Het is een vorm van zekerheid voor nieuwe gebruikers of andere gebruikers die al verschillende pogingen om een nieuw artikel te schrijven gefrustreerd zagen doordat de artikelen in kwestie werden verwijderd wegens irrelevantie. Dit argument houdt ook in dat over de relevantie van artikelen op voorhand kan en zou moeten worden gedebatteerd, namelijk over het al dan niet aanbrengen van een rode link.
8. Vermijden van arbitraire beslissingen en oneindige discussies. Want, wanneer is er een "grote kans dat een artikel binnen afzienbare tijd wordt geschreven"? In hoeverre kun je een gebruiker geloven die stelt dat hij "die artikelen binnen een paar weken gaat schrijven"? Waarom wordt dat in het rood gelinkt en dat niet? Kon dié gebruiker dáár niet eens aangekondigd hebben dat hij die rode links binnenkort blauw ging maken, voordat ik ze helemaal weghaalde?

Deze acht factoren samen sterken mij al vele jaren in de overtuiging dat het gewoon consequent linken van relevante onderwerpen (dit geldt natuurlijk in mindere mate voor niet-eigennamen), of dat nu blauwe of rode links oplevert, de beste manier is om op een ordentelijke, doordachte en constructieve manier bij te dragen aan Wikipedia.