Holthees

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Holthees
Dorp in Nederland Vlag van Nederland
Holthees (Noord-Brabant)
Holthees
Situering
Provincie Vlag Noord-Brabant Noord-Brabant
Gemeente Vlag Land van Cuijk Land van Cuijk
Coördinaten 51° 34′ NB, 6° 0′ OL
Algemeen
Oppervlakte 2,91 km²
Inwoners
(2021-01-01)
550[1]
(189 inw./km²)
Overig
Postcode 5824
Netnummer 0478
Woonplaatscode 1217
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Holthees (dialect: Hôltus[2]) is een dorp in de gemeente Land van Cuijk, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Op 1 januari 2021 telde het dorp 550 inwoners. Het dorp vormt samen met het Limburgse dorp Smakt een gemeenschap. Holthees heeft een oppervlakte van 2,91 km².[3]

Ontstaan van het dorpje[bewerken | brontekst bewerken]

De naam Holthees werd voor het eerst aangetroffen in 1359. Het dorp is ontstaan rond een middeleeuwse kapel. De Mariakapel die nu nog steeds in het dorp te zien is dateert van de 16e eeuw. In vroeger tijden was Holthees een belangrijk militair steunpunt voor de verdediging van het Land van Cuijk.

Ontstaan van de plaatsnaam[bewerken | brontekst bewerken]

Het is een samenstelling van de Germaanse woorden hulta (hout) en hees (bos bestaande uit hoge bomen/struiken van één soort).

Mariakapel[bewerken | brontekst bewerken]

Deze kapel is een eenvoudig witgeschilderd gebouwtje met een dakruiter, waarin zich een klokje bevindt. In 1932 werd de kapel uitgebreid met een sacristie en in 1939 met twee traveeën.

In het jaar 1464 werd de kapel beschreven als Capella in Holze heze. De devotie van Onze-Lieve-Vrouw van Smarten vond in de 15e eeuw haar oorsprong. Als een jongere het Sacrament der Stervenden had ontvangen, trokken zijn of haar dierbaren naar de kapel om te bidden voor genezing. Mocht de stervende alsnog genezen, dan werd uit dankbaarheid een zilveren schildje of sieraad geschonken. Na de Vrede van Münster in 1648 kwam het Land van Cuijck, en dus ook Holthees, bij Staats-Brabant en mochten er geen katholieke diensten meer worden gehouden in de kapel. Kerkgangers waren aangewezen op het kerkje van Smakt, enkele honderden meters over de grens met Spaans Opper Gelre. De kapel werd toen als tiendschuur gebruikt voor het Kasteel Het Makken. In 1848 werd de kapel weer voor godsdienstoefeningen opengesteld.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte de kapel, op 30 september 1944, zwaar beschadigd door een bombardement. Op 2 februari 1951 werd de kapel weer in gebruik genomen. Toen werd het tongewelf door de huidige zoldering vervangen. Er zijn nog gedurende lange tijd zondagse kerkdiensten in de kapel gehouden, maar daaraan kwam in 1995 een einde. In 1999 besloot het Bisdom 's-Hertogenbosch om de kapel aan de eredienst te onttrekken. Ze werd daarop overgedragen aan de Stichting Mariakapel Holthees.

In hetzelfde jaar begon opnieuw een restauratie en op 21 mei 2000 kon de kapel opnieuw gebruikt worden. Ze wordt nu echter voornamelijk voor bruiloften en muziekuitvoeringen gebruikt.

Toch vindt er af en toe nog een kerkdienst plaats, zoals de Gildemissen voor het Onze Lieve Vrouwe Gilde, waarvan de geschiedenis tot omstreeks 1350 teruggaat. Ook is er een kleine devotiekapel ingericht ter bezinning en om een kaars te branden. Hier is het Genadebeeld van Maria, een gepolychromeerd beeld uit de 2e helft van de 19e eeuw.

Van 1639 dateert het bronzen Barbara-klokje, dat ook tegenwoordig nog aanwezig is in een dakruitertje op de kapel. Verder bevindt zich in de kapel een houten barokaltaar (eind 18e eeuw) en houten gepolychromeerde beelden in barokstijl van de heilige Joachim en de heilige Anna uit de 17e eeuw. Dan is er nog een houten pietà die dateert uit het einde van de 18e eeuw.

Oorlogsmonument[bewerken | brontekst bewerken]

  • Aan de Sint-Jozeflaan bevindt zich een monument ter nagedachtenis aan aan de slachtoffers van het bombardement op 30 september 1944, een abstract stalen kunstwerk van Jan M. Driessen, uit 1999.

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Ten westen van Holthees stroomt het Afleidingskanaal, en daar weer ten westen van liggen de Overloonsche Duinen, een natuurgebied op een voormalige stuifzandrug. Ten oosten van Holthees ligt het Maasdal, waar veel tuinbouw te vinden is maar ook enkele kleine bospercelen zijn. In zuidelijke richting komt men in de provincie Limburg en daar bevindt zich Smakt.

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Overloon, Smakt, Maashees, Vierlingsbeek

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]