Iguanodontia

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De beroemdste iguanodontiër is Iguanodon zelf

De Iguanodontia zijn een groep euornithopode dinosauriërs.

Louis Dollo benoemde in 1888 de Iguanodontia als aanduiding voor Iguanodon en zijn verwanten.

De eerste definitie als klade was van Paul Sereno in 1998: de groep bestaande uit alle Euornithopoda die nauwer verwant waren aan Parasaurolophus dan aan Hypsilophodon. Deze definitie ging uit van de gedachte dat de Hypsilophodontidae in traditionele zin een monofyletische groep zouden vormen — dat ze dus elkaars nauwste verwanten zouden zijn — waarvan de Iguanodontia dan de zusterklade zouden vormen. Later kladistisch onderzoek wees er echter op dat de Hypsilophodontidae hoogstvermoedelijk parafyletisch zijn: sommige zijn nauwer verwant aan de Hadrosauriformes dan aan andere hypsilophodonten in traditionele zin en zijn in de definitie sensu Sereno dus Iguanodontia. De Britse paleontoloog David Norman definieerde Iguanodontia daarom in 2004 scherper: de groep bestaande uit alle euornithopoden nauwer verwant aan Edmontosaurus dan aan Thescelosaurus — in de keuze voor die laatste soort lag de beperking. Sereno zelf was in 2005 nog wat voorzichtiger en veranderde zijn definitie in: de groep bestaande uit Parasaurolophus walkeri (Parks 1922) en alle soorten nauwer verwant aan Parasaurolophus dan aan Hypsilophodon foxii (Huxley 1869) en Thescelosaurus neglectus (Gilmore 1913).

Van veel basale euornithopoden is nog onduidelijk of ze binnen de Iguanodontia vallen.

De groep bestaat uit middelgrote tot reusachtige herbivoren bekend uit alle continenten behalve Antarctica (waar de huidige omstandigheden onderzoek bemoeilijken; vermoedelijk kwamen ze daar wel voor). De oudste bekende vorm stamt uit het Late Jura: Camptosaurus prestwichii uit het Kimmeridgien (156 miljoen jaar geleden) van Engeland. De iguanodontiërs stierven uit aan het eind van het Krijt, 65 miljoen jaar geleden, samen met alle andere dinosauriërs behalve de vogels.

Een kladogram volgens Norman uit 2004

Een mogelijk kladogram is het volgende van McDonald uit 2010:

Iguanodontia

Rhabdodontidae


unnamed

Tenontosaurus


Dryomorpha

Dryosauridae


Ankylopollexia

Camptosaurus


Styracosterna

Cumnoria



"Camptosaurus" aphanoecetes


unnamed


Hippodraco



Theiophytalia



unnamed

Cedrorestes



Dakotadon



Iguanacolossus



Lanzhousaurus


Hadrosauriformes

Iguanodon



Mantellisaurus



Ouranosaurus



Hadrosauroidea










Een lijst van mogelijke basale soorten is deze:

In 2016 werd gemeld dat resten van basale iguanodontiërs, waaronder een scheenbeen en wervels, ook in het Nederlands deel van de Noordzee gevonden zijn, op de Klaverbank. Het zou gaan om botten die oorspronkelijk in de Speeton Clay Formation daterend uit het Berriasien van Yorkshire waren afgezet en pas tijdens de ijstijden, het Weichselien, door de Schotse ijskap naar de huidige positie zouden zijn getransporteerd.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Mulder, Eric W.A.; Fraaije, René H.B., 2016, "New records of Early Cretaceous iguanodontian dinosaur remains from the Dutch sector of the North Sea", Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen 282(3): 271-277
Wikispecies heeft een pagina over Iguanodontia.