Iraanse presidentsverkiezingen 2013

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Iraanse presidentsverkiezingen 2013
Datum 14 juni 2013
Land Vlag van Iran Iran
Nieuwe president Hassan Rohani
Vorige president Mahmoud Ahmadinejad
Opvolging verkiezingen
2009     2017
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Op 14 juni 2013 werden in Iran de presidentsverkiezingen gehouden. Kandidaten konden zich van 7 mei tot en met 11 mei 2013 registreren voor de verkiezingen.

Achtergrondinformatie[bewerken | brontekst bewerken]

De president is de hoogste Iraanse functionaris die gekozen kan worden via verkiezingen. Na de Hoogste Leider van Iran (thans Ali Khamenei) heeft de president de belangrijkste positie in het land. Alle Iraanse burgers die geboren zijn in Iran, in God geloven en het sjiisme als godsdienst hebben, altijd loyaal zijn geweest aan de constitutie van Iran en minstens 21 jaar oud zijn, kunnen zich registreren als kandidaat. Alvorens kandidaten daadwerkelijk mee mogen doen aan de verkiezingen, dienen zij eerst goedgekeurd te worden door de Raad der Hoeders.

De presidentsverkiezingen van 2009 leidden tot protesten en hevige rellen. De verliezende hervormingsgezinde kandidaten Mir-Hossein Mousavi en Mehdi Karroubi hebben tijdens de verkiezingen van 2013 nog altijd huisarrest.[1]

Kandidaten[bewerken | brontekst bewerken]

Op 21 mei 2013 werden de kandidaten bekendgemaakt die mee mogen doen aan de verkiezingen. Dit waren acht van de ongeveer zevenhonderd kandidaten die zich registreerden.[2] Onder de acht kandidaten zijn er vijf conservatief: Gholam-Ali Haddad-Adel, Mohammad-Bagher Ghalibaf, Ali Akbar Velayati, Mohsen Rezaee en Saeed Jalili. Twee gematigd-progressief: Mohammad-Reza Aref en Hassan Rohani. En één onafhankelijk: Mohammad Gharazi. Belangrijke afvallers waren de hervormingsgezinde ex-president Rafsanjani en de nationalistische kandidaat Esfandiar Rahim Mashaei uit het kamp van de zittende president Ahmadinejad.

Tijdens de verkiezingscampagne trokken Haddad-Adel en Aref zich op resp. 10 en 11 juni 2013 terug van de verkiezingen. In een reactie liet Haddad-Adel het volgende weten: "Met mijn terugtrekking vraag ik de mensen om zich strikt te houden aan de criteria van de Opperste Leider van de Revolutie (Ayatollah Ali Khamenei) wanneer zij stemmen voor de kandidaten."[3][4] Aref doet niet meer mee om het aantal kandidaten terug te brengen en Rohani meer kansen te geven. Door hun terugtrekking waren er nog zes kandidaten verkiesbaar.

Conservatief[bewerken | brontekst bewerken]

Gematigd-progressief[bewerken | brontekst bewerken]

Onafhankelijk[bewerken | brontekst bewerken]

Uitslag[bewerken | brontekst bewerken]

Rohani won in de eerste ronde.

Kandidaat Stemmen Percentage
Hassan Rohani 18.613.329 50,71
Mohammad Bagher Ghalibaf 6.077.292 16,55
Saeed Jalili 4.168.946 11,35
Mohsen Rezaee 3.884.412 10,58
Ali Akbar Velayati 2.268.753 6,18
Mohammad Gharazi 446.015 1,21
Aantal stemgerechtigden 50.483.192
Geldige stemmen 35.458.747 96,61
Ongeldige en blanco stemmen 1.245.409 3,39
Opkomst 36.704.156 72,70

Reacties in Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Minister Timmermans van buitenlandse zaken liet weten dat hij hoopt dat president Rohani de woorden uit zijn verkiezingscampagne waar kan maken, maar verwacht dat "zijn speelruimte beperkt zal zijn". Tevens is Rohani naar Timmermans' oordeel "onderdeel van de religieuze elite, die strak lijkt vast te houden aan het gevoerde beleid om niet tegemoet te komen aan de gerechtvaardigde eisen van de internationale gemeenschap, met name bij het nucleaire beleid".[5][6]