Jan Luitzen

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Jan Luitzen
Jan Luitzen op de dag van zijn promotie in 2020.
Persoonsgegevens
Geboren 23 november 1960
Nationaliteit Vlag van Nederland Nederland
Beroep(en) Schilder
Schrijver
Journalist
Docent
Oriënterende gegevens
Jaren actief 1993 - heden
Stijl(en) Pop-art
RKD-profiel
Website
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Back to Cobra 1, 2021, acryl op linnen, 100 x 120 cm.

Dr. Jan Luitzen (Amsterdam, 23 november 1960) is een Nederlandse schrijver, journalist en schilder. Na aanvankelijk in aansluiting op zijn militaire diensttijd (waar hij als officier bij de School Militaire Inlichtingendienst Russisch leerde) een zakelijke carrière als salesmanager te zijn begonnen, startte hij nog tijdens deze periode met het schilderen van grote popart-achtige schilderijen. Sinds zijn ontslagname uit het bedrijfsleven in 1993 oefent hij het vak van schrijver, schilder, redacteur en docent uit. Op 23 november 2020 promoveerde Luitzen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op een cultuur-historisch proefschrift over de introductie en verspreiding van cricket en voetbal in Nederland in de negentiende eeuw, en de rol daarbij van de elitaire jongenskostschool Noorthey.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Schildersperiode[bewerken | brontekst bewerken]

Luitzen begon in 1990 grote popart-achtige schilderijen te maken, nadat hij in 1986 was afgestudeerd als taalkundige aan de VU in Amsterdam en vervolgens na zijn militaire diensttijd in 1988 in eerste instantie voor een commerciële loopbaan had gekozen. Het werd het begin van een succesvolle schildersperiode die voortduurde tot 1998, waarin hij diverse malen solo exposeerde, onder meer in galerie Reflex te Amsterdam, galerie Année te Haarlem en galerie Anton Gidding in Den Haag. Hij verwierf in die periode de bijnaam 'de Nederlandse Roy Lichtenstein'.

Sinds 1992 maken schilderijen van zijn hand deel uit van verschillende groepstentoonstellingen, onder andere bij galerie Contempo in Rotterdam, galerie de Keerder Kunstkamer in Cadier en Keer en galerie Living Art in Amsterdam. Luitzen creëerde in twee grote bedrijfsruimtes mozaïek-achtige muurschilderingen van 4,95 x 2,60 m. In 1994 schilderde hij een felgekleurd decorstuk van 5,33 x 2,95 m voor de jeugdmusical Starring Peter van Frank Sanders en Jos Brink.

Van 1994 tot 1996 was hij opgenomen in de jaargids 100 jonge Nederlandse schilders en werd zijn naam vermeld bij de Toonaangevende kunstenaars.

Tussen 1998 en 2020 – de periode waarin hij zijn schrijverschap de vrije loop liet – heeft het schilderen stilgelegen. Nog steeds worden zo’n 80 schilderijen uit het tijdsbestek 1992-1998 aan het bedrijfsleven verhuurd via Business Art Service (Raamsdonksveer) en Art4u (Amsterdam). Na het voltooien van zijn proefschrift begin 2020 heeft Luitzen het schilderen weer opgepakt, met als resultaat een viertal 'mozaïek'-doeken van 1 x 1.20 m.

Docent[bewerken | brontekst bewerken]

Luitzen is daarnaast gedurende een achttal jaren docent communicatie en Nederlands geweest aan de faculteit Gedrag & Maatschappij van de Ichthus Hogeschool (de tegenwoordige Hogeschool Inholland) te Rotterdam. Ook is hij sinds 2003 lid van de Landelijke Commissie HSAO/HBO voor het maken van toelatingsexamens, verantwoordelijk voor de component Nederlands.
Sinds oktober 2009 geeft Jan Luitzen als docent les aan de HvA in Amsterdam, aanvankelijk bij HBO Rechten, vanaf augustus 2010 bij Sport, Management & Ondernemen en Voeding & Diëtetiek. opleidingen die samen met de ALO onderdeel zijn van de Faculteit Bewegen. Sport & Voeding. Vanaf augustus 2013 werkt Luitzen fulltime voor SM&O/ISMB, als docent, coach, afstudeercoördinator, manager alumnizaken, medewerker stagebureau en schrijver. Voor SM&O schreef hij samen met zijn HvA-collega's Jan Janssens en Rem Pronk het in 2012 verschenen naslagwerk Ondernemen in de sport. Verhalen van pioniers en vernieuwers.

Schrijver-journalist-redacteur[bewerken | brontekst bewerken]

Na 1998 heeft Luitzen zich toegelegd op schrijven en redactiewerk. Allereerst verschenen er bij Uitgeverij Querido twee romans van zijn hand, te weten Koningsoffer (1998) en Opportunist (2002), waarna hij zich vooral richtte op sportjournalistiek werk en het schrijven van sportboeken, met in 2010 een uitstapje als biograaf van Max Tailleur, de koning van de witz. Van 2004 tot en met 2009 was Luitzen columnist en recensent van sportboeken voor het Friesch Dagblad. Samen met Mik Schots maakte hij Tovenaars in Oranje, Oranje magie en de biografie Wie is Johan Cruijff. Insiders duiden het orakel (2007). Met Ed van Eeden was Luitzen samensteller van De Literaire Scheurkalender (vier edities, van 2004 tot en met 2007) en van De Sportkalender (vier edities, van 2007 tot en met 2010), terwijl hij samen met Ad van Liempt oprichter en redacteur was van het halfjaarlijks verschijnende onderzoeksjournalistieke sportboek Achilles. In november 2008 won het Achilles 02-verhaal Lijden in een oorlog zonder kogels, geschreven door Marcel Rözer, de Hard Gras Prijs voor het beste sportjournalistieke verhaal van 2008. In november 2009 was Leo Verheuls Waar een wilg is, is een weg (over honkballer Winnie Remmerswaal, in Achilles 04) een van de drie genomineerde verhalen voor het beste sportjournalistieke verhaal van 2009, maar wist (en kon) Verheul nét niet te winnen.

Van Achilles verschenen tussen 2007 en 2010 vier reguliere sportverhalenedities (voorloper Tussenstand niet meegerekend) en vier specials: over 50 jaar Studio Sport, over boksen, over schaatsen en over sport tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na inhoudelijke onenigheid verbrak de redactie van Achilles in oktober 2010 de samenwerking met uitgeverij L.J. Veen.

In 2012 pakte Luitzen de samenwerking met Ad van Liempt weer op. Dat resulteerde in november van dat jaar in het verschijnen van het eerste deel van een nieuwe serie sportgeschiedenisboeken, getiteld Sportlegendes. Het eerste deel bevat portretten van onder meer Enith Brigitha, Ties Kruize, Gerald Vanenburg, Betty Stöve, Boet van Dulmen en – door Luitzen geschreven – Herman Gorter.
In het tweede deel (najaar 2013) staan portretten van onder meer Nelli Cooman, Wim Suurbier, Tinus Osendarp, Han Urbanus, Jannes van der Wal, Daphne en Edwin Jongejans en Stien Kaiser.

Vanaf 2014 is Luitzen redacteur van het sporthistorisch magazine de SPORTWERELD, samen met Wim Zonneveld, Marnix Koolhaas en Pascal Delheye. Dit tijdschrift verschijnt vier keer per jaar en bevat academische en journalistieke artikelen, boekbesprekingen, aankondigingen en veel ander nieuws over de geschiedenis en achtergronden van de sport.

Sportwoordenboeken[bewerken | brontekst bewerken]

Face II uit 1996, acryl op linnen, 120 x 100 cm

Van 2007 tot en met 2009 was Jan Luitzen betrokken bij een project voor Uitgeverij Van Dale, waarvoor hij een reeks sportwoordenboeken samenstelde: het Van Dale Atletiek- en turnwoordenboek (met ruim 2000 woorden en termen uit atletiek, gymnastiek, turnen, fitness en krachtsport),[1] het Van Dale wielersportwoordenboek en het golfsportwoordenboek. Gepland waren om nog te verschijnen het denksportwoordenboek (schaken, dammen, bridge en go), het voetbalsportwoordenboek en een aantal thematische delen over vechtsport, watersport, wintersport, zaalsport, veldsport en spelsport. Maar begin 2010 is het project door Uitgeverij Van Dale 'on hold' gezet vanwege de sterk teruggelopen belangstelling van het publiek voor woordenboeken.

Dissertatie en internationale papers[bewerken | brontekst bewerken]

Tussen 2015 en 2020 was Jan Luitzen als buitenpromovendus verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, ondersteund door een promotiebeurs voor leraren van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met als promotoren prof. dr. Marjet Derks en prof. dr. Nicoline van der Sijs schreef hij een cultuurhistorisch proefschrift, getiteld Engelsch moest het zijn. Een cultuurhistorische analyse van de introductie van cricket, voetbal en lawntennis in Nederland en de rol daarbij van jongenskostschool Noorthey en haar alumni, 1820-1886.

Tussen 2015 en 2020 presenteerde Jan Luitzen de uitkomsten van zijn academisch onderzoek tijdens internationale sporthistorische conferenties in binnen- en buitenland. Paperpresentaties hield hij bij de conferenties van de North American Society of Sport History in Miami (2015), Atlanta (2016), Fullerton (2017) en Winnipeg (2018), bij de conferentie van de International Society for the History of Physical Education and Sport in Parijs (2016), tijdens de conferentie van de Australian Society of Sport History in Bathurst (2019) en tijdens twee conferenties van de International Football History Conference (‘Footycon’) in Manchester (2017 en 2019). Het geplande Footycon-congres in Edinburgh ging in 2020 vanwege corona niet door, maar de paperpresentatie daarvoor is verschoven naar 2021.

Op 23 november 2020 verdedigde Luitzen zijn proefschrift succesvol in de aula van de Radboud Universiteit, waarna hem de bul werd uitgereikt en hij de titel 'doctor' mag voeren. Van zijn dissertatie verscheen tegelijkertijd een ingekorte handelseditie onder de titel Vivat! Vivat Noorthey! Een cultuurhistorisch onderzoek naar de introductie van cricket, voetbal en lawntennis. Voor het boek was in de landelijke media ruime aandacht, paginagrote artikelen in onder meer de Volkskrant[2], Trouw[3], Het Parool[4], de Leeuwarder Courant[5] en de Provinciale Zeeuwse Courant.

Overige (media)activiteiten[bewerken | brontekst bewerken]

Jan Luitzen was initiator en jurylid van twee nieuwe prijzen: de Herman Kuiphof Trofee voor de beste Nederlandse sportdocumentaire ooit en de Herman Kuiphof Wisselbeker voor de meest opmerkelijke sportdocumentaire/-reportage van de afgelopen vijf jaar. Deze prijzen werden ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de opleiding Sport, Management & Ondernemen (SM&O) van de Hogeschool van Amsterdam op 10 oktober 2012 uitgereikt in het Ketelhuis in Amsterdam tijdens het filmfestival Eyes on Sport. De Herman Kuiphof Trofee ging naar The Other Final, in 2003 gemaakt door Johan Kramer, Matthijs de Jongh en Lex Brand. De eerste Herman Kuiphof Wisselbeker – het begin van een meerjaarlijkse traditie – werd uitgereikt aan Thomas Blom en Jan Pieter Tuinstra, voor het voor Andere Tijden Sport gemaakte Het mysterie Foekje Dillema.

Luitzen trad in januari 2013 als 'Jan de Boekenslachter' op tijdens de tweede reeks van zeven afleveringen van het VARA-televisieprogramma Bureau Sport, waarin hij live boeken digitaliseerde en op basis van zijn digitale boekenarchief (bestaande uit zo'n 6000 sport- en taalboeken en naslagwerken) anekdotes uit de sportgeschiedenis vertelde. Verder is Luitzen met zijn digitale sportboekenarchief als incidentele researcher verbonden aan het VPRO/NOS-programma Andere Tijden Sport.

In 2013-2014 was Luitzen samensteller en producer van Make the difference en ISMB, voorlichtingsfilms over de opleidingen Sport, Management en Ondernemen en International Sport, Management and Business.

Jan Luitzen is getrouwd en heeft twee dochters, geboren in 1997 en 1999.

Bibliografie/belangrijkste publicaties[bewerken | brontekst bewerken]

  • Koningsoffer (roman, 1998, Em. Querido’s uitgeverij BV)
  • Opportunist (roman, 2002, Em. Querido’s uitgeverij BV)
  • ‘Hallo, hallo…bent u daar, Boogerd?’ (2002, artikel in het wielertijdschrift De Muur 2)
  • Opname van fragment uit Opportunist in Na de watersnood. Schrijvers en dichters en de ramp van 1953 (samengesteld en ingeleid door Ad Zuiderent, 2003, Em. Querido’s uitgeverij BV)
  • Literaire scheurkalender 2004, 2005, 2006 en 2007 (sinds 2003, samensteller en redacteur, met Ed van Eeden, Uitgeverij Signature en Uitgeverij 521)
  • Tovenaars in Oranje (voetbalverhalenbundel, fictieve non-fictie, 2004, met Mik Schots, Uitgeverij AW Bruna)
  • Sport in Druk (sinds 2004, wekelijkse recensierubriek van sportboeken met Mik Schots in het Friesch Dagblad)
  • Mannen in Oranje-scheurkalender 2005 (voetbalminiaturen, fictieve non-fictie, 2004, met Mik Schots, Uitgeverij AW Bruna)
  • Zonder een doel kun je niet scoren. De mooiste, domste, grappigste en intelligentste uitspraken over voetbal (2005, met Mik Schots, Uitgeverij AW Bruna)
  • Opname van het verhaal ‘Hallo hallo, hoort u mij, Boogerd?’ in Het beste uit De Muur. Een bloemlezing uit de eerste tien nummers van De Muur (L.J. Veen, 2005)
  • Amsterdamse Spreukenkalender 2006, 2007, 2008, 2009 en 2010 (sinds 2005, redacteur en samensteller, Uitgeverij Van de Berg, Almere)[6]
  • Als je niet kunt verliezen, kun je ook niet winnen. De mooiste, domste, grappigste en intelligentste uitspraken over wielrennen (2006, met Mik Schots, Uitgeverij AW Bruna)
  • Onze Taal Kalender 2007 (2006, een van de zeven schrijvers, met 52 bijdragen over Amsterdamse uitdrukkingen en hun oorsprong)
  • De Sportkalender 2007, 2008, 2009 en 2010 (sinds 2006, samensteller en schrijver, met Ed van Eeden, Uitgeverij De Arbeiderspers/Het Sporthuis)[7]
  • De wereld draait om de bal (2006, vertaling van Franklin Foers How soccer explains the World, met Mik Schots, Uitgeverij De Arbeiderspers/Het Sporthuis)
  • Science? Fiction! En 809 andere ludieke stellingen van promovendi (2006, samensteller, Sdu Uitgevers)
  • Tussenstand 1 (onderzoeksjournalistiek sportboek, 2007, samensteller en redacteur, met Ad van Liempt)
  • Holland in a Hurry. A four-day tour of the Netherlands (2007, met Hans Vierdag, Uitgeverij Van de Berg, Almere)
  • Moppen & Witzen Kalender 2008 en 2009 (2007, met Hans Vierdag, Uitgeverij Van de Berg, Almere)
  • Huis, Tuin & Keukenkalender 2008 en 2009 (2007 met Hans Vierdag, Uitgeverij Van de Berg, Almere)
  • Wie is Johan Cruijff? Insiders duiden het orakel (2007, met Mik Schots, Uitgeverij De Arbeiderspers/Het Sporthuis)
  • Achilles 01, 02, 03, 04, 05 en 06 (onderzoeksjournalistiek sporttijdschrift-in-boekvorm, verschijnt twee à drie keer per jaar, opvolger van Tussenstand, sinds 2007, samensteller en redacteur, met Ad van Liempt, Uitgeverij L.J. Veen)[8]
  • Wie roept de jan-lik-mijn-bord-af-even? Plat-Mokumse spreuken, woorden en verhalen, deel 1 (2007, Uitgeverij Van de Berg)[9]
  • Voetbalscheurkalender 2009 (2008, met Hans Vierdag, Uitgeverij Van de Berg, Almere)
  • Opname van het verhaal ‘Hallo hallo, hoort u mij, Boogerd?’ in Wielerverhalen (Uitgeverij Carrera, 2008)
  • Van afzetbalk tot zolendraai. Van Dale Atletiek- en Turnwoordenboek (2008, Uitgeverij Van Dale) ISBN 9789066489226
  • Van afloper tot zweetdief. Van Dale Wielersportwoordenboek (2009, Uitgeverij Van Dale) ISBN 9789066489219
  • Van afterswing tot zandbunker. Van Dale Golfsportwoordenboek (2009, Uitgeverij Van Dale) ISBN 9789066489202
  • Onze Taal Kalender 2010 (2009, een van de zeven schrijvers, met 52 bijdragen over sportwoorden en sportuitdrukkingen en hun oorsprong)[10]
  • Olympische schaatshelden (2010, redactie samen met Ad van Liempt, Uitgeverij L.J. Veen) ISBN 9789020434033[11]
  • Sport in de oorlog. Meer verzetje dan verzet (2010, redactie samen met Ad van Liempt, Uitgeverij L.J. Veen) ISBN 9789020419368[12]
  • Oranje magie (voetbalverhalenbundel, fictieve non-fictie, 2010, met Mik Schots, Uitgeverij AMSTELSPORT) ISBN 9789048220106[13]
  • Sam en Moos. De beste moppen van Max Tailleur 2010, samengesteld en ingeleid door Jan Luitzen, Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, ISBN 9789038893921[14]
  • Max Tailleur. Mijn leven was geen mop (2010, biografie, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar). ISBN 9789038893884.[15]
  • De mooiste safe van Zwarte Lowie (2010, artikel in het voetbaltijdschrift voor lezers Hard gras 74)
  • Ondernemen in de sport. Verhalen van pioniers en vernieuwers (2012, met Jan Janssens en Rem Pronk, Uitgeverij Chionis), ISBN 9789081902809.[16]
  • Sportlegendes. Twaalf winnaars die geschiedenis schreven (2012, redactie samen met Ad van Liempt, Uitgeverij Balans), ISBN 9789460035982.[17]
  • Sportlegendes 2. Twaalf winnaars die geschiedenis schreven (2013, redactie samen met Ad van Liempt, Uitgeverij Balans). ISBN 9789460036842.[18]
  • Luitzen, Jan. De sporttaal is géén eendagsbloem. In: de SPORTWERELD, 70 (2014): 10-16
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Weg met die “eenzijdige geestesdressuur”. In: de SPORTWERELD, 71 (2014): 31-40
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Een kloeke Mulier in den vreemde. In: de SPORTWERELD, 73-74 (2015): 30-32
  • Luitzen, Jan, and Pascal Delheye. Wicket Game: The (Re-) Introduction of Cricket in the Netherlands, 1724-1883. In: The International Journal of the History of Sport 32, nr. 2 (januari 2015): 185-199
  • Luitzen, Jan, Jurryt van de Vooren, en Wim Zonneveld. De Papa van Daisy Bell. In: de SPORTWERELD, 75 (2015): 22-28
  • Luitzen, Jan, Bollerman, Theo, and Pascal Delheye. Playing on the Field of Innovation: The Impact of the Sale of Lawn Tennis Sets in the Netherlands, 1874-1887. In: The International Journal of the History of Sport 32, nr. 9 (juni 2015): 1181-1204
  • Luitzen, Jan. Een hoogstaande partij voetbal. Jac. van Ginnekens ongepubliceerde manuscript De Voetbaltaal (1913). In: Trefwoord (2015)[19]
  • Luitzen, Jan, Kemmeren, Thijs, and Pascal Delheye. The Introduction and Meaning of the Word Sport in the Netherlands, 1600-1900. In: The International Journal of the History of Sport 32, nr. 11-12 (augustus 2015): 1416-1436
  • Luitzen, Jan. Driebeenlopen en turfrapen in Noordwijk. In: de SPORTWERELD, 77-78 (2016): 38-45
  • Luitzen, Jan. How Karel Miljon Lost to the Jury. In: Journal of Olympic History 24, nr. 3 (2016): 46-51
  • Luitzen, Jan. Olympic Studies Reader, Vol. 2., A Multidisciplinary and MulticulturaI Research Guide (book review). In: Journal of Olympic History 24, nr. 3 (2016): 76-77.
  • Zondag, Jelle, en Jan Luitzen. De kosmische herscheppingsdrang van Gerrit Nieuwenhuis. In: de SPORTWERELD, 79 (2016): 36-43
  • Zonneveld, Wim, en Jan Luitzen. Henri ‘de Baab’ van Warmelo: een “goed en fair speler”. In: de SPORTWERELD, 82-83 (2017): 37-41
  • Luitzen, Jan. Burnley, Bernard en Boonenstokken. J. B. van Heek: voetbalpionier in Twente. In: Borst, Hugo, Nieuwkerk, Matthijs van, en Henk Spaan (eds.). Hard gras 112 (februari 2017): 57-68
  • Luitzen, Jan. Vangelder, comaneci, yurchenko. Over turneponiemen. In: Martin, Willy, & Marcel Thelen (red.). Vak-Taal. Van achterhand tot Zwavelgeel elfenbankje. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2017, 140-147
  • Luitzen, Jan. The Best Jab Ever of Regilio Tuur. In: Journal of Olympic History 25, nr. 3 (2017): 36-40
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Actie op het veld. Een visuele benadering van negentiende-eeuwse voetbalgeschiedenis. In: De Moderne Tijd 1 (mei 2017): 27-50
  • Luitzen, Jan en Wim Zonneveld. Kicksen en wickets. Van cricket naar voetbal in Nederland 1845-1888. In: Hard gras 115, special (augustus 2017): 3-150
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Blok-costuums en Bussey-doelen. Tijdsbepaling van vroege voetbalactiefoto’s op Nederlandse bodem. In: Ex Tempore 36, nr. 3 (december 2017): 222-242
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Early Dutch football youngsters at English boarding schools. In: Playing Pasts. The online magazine for Sport and Leisure History (22 januari 2018)
  • Zonneveld, Wim, en Jan Luitzen. “Tattat” Kerkhoven: een tenger maar taai kereltje. In: de SPORTWERELD, 85-86 (2018): 20-26
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Hoe voetbal verscheen in Nederland. Rood en Wit, H.F.C., H.V.V. en hun kornuiten, 1880-1910. Boekspecial van de SPORTWERELD, nr. 87-88. Nijmegen: Stichting de Sportwereld, najaar 2018
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Vooralsnog geen eerste rugbywedstrijd in Enschede in 1865. Op: Sportgeschiedenis.nl (14 februari 2019)
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Epistolaire cultuur en de methodologie van sporthistorisch onderzoek. In: Collectief project: sportgeschiedenis. Nieuwsbrief (april 2019) Op: [1]
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Cadetten aan de bal. Van cricket naar voetbal in Breda en Brabant 1884-1900. In: Gooskens, E.A. (red.), e.a. Jaarboek van de Geschied- en Oudheidkundige Kring ‘De Oranjeboom’, deel LXXI, jaargang 2018. Breda: Geschied- en Oudheidkundige Kring van Stad en Land van Breda ‘De Oranjeboom’, 2019, 116-143
  • Zonneveld, Wim, en Jan Luitzen. The Tea Lord Cyclist. Adriaan Kerkhoven (1868-1944): an Indo rider in Dutch nineteenth century bicycle racing. In: Pas, Niek, Yvan Gastaut et Pascal Delheye (eds.). Who is who? Les champions sportifs à l’épreuve des colonisations et des migrations. Bécherel: Éditions Les Perséides, 2019, 69-88
  • Luitzen, Jan, en Wim Zonneveld. Looking at action. A visual approach to nineteenth-century football history in the Netherlands. In: Soccer & Society 21, nr. 4 (juni 2020): 421-432. Published online (13 april 2020): [2]
  • Luitzen, Jan. Engelsch moest het zijn. Een cultuurhistorische analyse van de introductie van cricket, voetbal en lawntennis in Nederland en de rol daarbij van jongenskostschool Noorthey en haar alumni, 1820-1886. Dissertatie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Emst: Nederlandse Sportliteratuur Uitgeverij, november 2020
  • Vivat! Vivat Noorthey! Een cultuurhistorische analyse van de introductie van cricket, voetbal en lawntennis in Nederland en de rol daarbij van jongenskostschool Noorthey en haar alumni, 1820-1886. Emst, Sportliteratuur Uitgeverij, 2020. ISBN 9789460210525
Zie de categorie Jan Luitzen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Luitzen&oldid=66341188"