Jens Christian Grøndahl

Jens Christian Grøndahl (Lyngby, 9 november 1959) is een Deens schrijver.

Loopbaan[bewerken | brontekst bewerken]

Grøndahl studeerde van 1977 tot 1979 filosofie aan de Universiteit van Kopenhagen en werd daarna aan Den Danske Filmskole opgeleid tot filmregisseur als studiegenoot van Lars von Trier. Na zijn afstuderen in 1983 gaf hij de voorkeur aan een schrijverscarrière. Van 1997 tot 1999 was hij dramaturg bij het Aarhus Teater.

Zijn eerste boek, het realistisch geschreven Kvinden i midten, verscheen na een verblijf in Noord-Italië in 1985. Daarna volgde met regelmatige intervallen een vijftiental andere romans. Hij schreef daarnaast twee toneelstukken en teksten voor de radio. Liefde en in de loop van de tijd verblekende menselijke relaties vormen in zijn werk een leidend thema. In zijn essaybundels reflecteert hij niet alleen op zijn schrijverschap, maar ook op vraagstukken van politiek en cultuur.

In 1990-1991 was hij vicepresident van de PEN-club in Denemarken. Zijn werk werd in binnen- en buitenland genomineerd voor en bekroond met verschillende literaire prijzen. Hij ontving onder meer een driejarig stipendium van het Deense Staats-kunstfonds in 1990, De Gyldne Laurbær in 1999 en de Søren Gyldendal-prijs in 2007. Hij stond met zijn boek An altered light (Et andet lys) in 2006 op de shortlist voor de International IMPAC Dublin Literary Award.

Opspraak[bewerken | brontekst bewerken]

In 2017 kwam Grøndahl in opspraak door een uitglijder. Over de door de Deense uitvinder Peter Madsen vermoorde Zweedse journaliste Kim Wall merkte hij in een tweegesprek met Jørgen Leth op: "Het is NOOIT de schuld van een vrouw als een man besluit haar aan te vallen. Maar, dat gezegd hebbende... nou, als ik kijk naar de foto van het slachtoffer, hoe ze zich laat fotograferen, hoe ze in de camera kijkt... kan ik er niet omheen dat dit een meisje is dat problemen zoekt". Nadat hierover grote ophef ontstond trok hij zijn woorden in en bood excuses aan.^[1] Volgens literatuurcritici zou de verwijzing naar MeToo in zijn roman Inde fra stormen (De storm) uit 2019 gelezen kunnen worden als een indirecte vorm van zelfrechtvaardiging.^[2]^[3]

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Romans

1985 Kvinden i midten
1986 Syd for floden
1988 Rejsens bevægelser
1990 Det indre blik
1991 Skyggen i dit sted
1992 Dagene skilles
1993 Stilheden i glas
1994 Indian Summer - (Ned. titel Indian summer, 2002; vert. Gerard Cruys)
- bekroond met Herman Bangs mindelegat in 1995
1996 Tavshed i oktober (Ned. titel Stilte in oktober, 1998; vert. Gerard Cruys)
1998 Lucca - (Ned. titel Lucca, 2000; vert. Gerard Cruys)
- bekroond met De Gyldne Laurbær in 1998
1999 Hjertelyd (Ned. titel Hartslag, 2004; vert. Gerard Cruys)
2002 Et andet lys - (Ned. titel Veranderend licht, 2003; vert. Gerard Cruys)
- bekroond met de Danske Bank Literaturprijs in 2003
2004 Piazza Bucarest (Ned. titel Piazza Bucarest, 2005; vert. Gerard Cruys)
2006 Røde hænder (Ned. titel Rode handen, 2006; vert. Annelies van Hees)
2008 Den tid det tager (Ned. titel De tijd die nodig is, 2008; vert. Annelies van Hees)
2009 Fire dage i marts
2010 Det gør du ikke (Ned. titel Dat weet je niet, 2012; vert. Annelies van Hees)
2012 Før vi siger farvel (Ned. titel Voordat we afscheid nemen, 2012; vert. Annelies van Hees)
2013 Tit er jeg glad (Ned. titel Vaak ben ik gelukkig, 2017; vert. Femke Blekkingh-Muller)
2014 Jernporten (Ned. titel Portret van een man, 2015; vert. Femke Blekkingh-Muller)
2019 Inde fra stormen (Ned. titel De storm, 2019; vert. Femke Muller)
2022 Fra i nat sover jeg på taget (Ned. titel Vanaf vannacht slaap ik op het dak, 2024; vert. Femke Muller)

Verhalen

2001 Virginia, vertelling (Ned. titel Virginia, 2001; vert. Gerard Cruys)
2020 Dage som græs, verhalenbundel (Ned. titel Dagen als gras, 2021, vert. Femke Muller)

Thriller

2013 Det Godes pris (onder het pseudoniem Christian Tornbakke)

Toneel

1998 Hvor var vi lykkelige
1999 De sorte skov

Kinderboek

2013 Med bedstemor i tidens labyrint (Ned. titel Mijn oma's verhaal, 2014; vert. Bernadette Custers)

Memoires

2010 Om en time springer træerne ud (Ned. titel Over een uur ontluiken de bomen, 2010; vert. Annelies van Hees)

Essays

1991 Sekundernes ensomhed
1995 Ved flodens munding
1998 Night mail
2005 Sihaya ti amo
2007 Tre skridt tilbage (Ned. titel Drie stappen achteruit, 2007; vert. Annelies van Hees)
2013 Den sibriske måne
2015 Hjemme i Europa