Joyce & Co.

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Joyce & Co)
Joyce & Co.
Joyce & Co.
Algemene informatie
Land Vlag van Nederland Nederland
Werk
Jaren actief 1968 - 1981
Uitgeverij Arbeiderspers
Peter van der Velden
Website
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Joyce & Co. was een schrijvers- en filmerscollectief te Haarlem. Het werd eind jaren zestig opgericht door Geerten Meijsing en Kees Snel.

Naam[bewerken | brontekst bewerken]

De naam ‘Joyce & Co.’ is een verwijzing naar Shakespeare & Co., de Parijse boekhandel die in 1919 werd opgericht door de Amerikaanse Sylvia Beach. Haar winkel aan de rue de l’Odéon was in de jaren twintig en dertig een ontmoetingspunt voor in literatuur geïnteresseerde Engelstalige immigranten in Parijs, en ook de Ierse schrijver James Joyce was een regelmatige bezoeker. Omdat Joyce problemen had met uitgevers in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, verscheen zijn roman Ulysses in 1922 onder de imprint van Shakespeare & Co. Meijsing beweerde later dat ‘Joyce & Co.’ de naam was van een slagersbedrijf in Dublin, hetgeen goed mogelijk is aangezien ‘Joyce’ in Ierland een zeer alledaagse achternaam is.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In het midden van de jaren zestig krijgen de gymnasiasten Meijsing en Snel via hun leraar Geschiedenis toegang tot de lees- en discussiegroep van de Haarlemse advocaat Gerard de Leeuw, die op gezette tijden een kleine groep belangstellenden in zijn woning uitnodigt om het werk van James Joyce te bestuderen. Uit ongeduld en leergierigheid beginnen Snel en Meijsing, naast het gymnasium, hun eigen opvoeding ter hand te nemen. Zij institutionaliseren hun gesprekken tot wat zij later ‘werkklasjes’ zullen noemen en brengen elkaar schriftelijk verslag uit van wat ze gelezen hebben. Het concept 'Joyce & Co.' is geboren. Meijsing neemt het pseudoniem 'Erwin Garden' aan, terwijl Snel zijn naam verengelst tot 'Keith Snell'.

Wat de twee aanvankelijk voor ogen lijkt te staan is een collectief dat boeken, films en vertalingen produceert. Meijsing en Snel modelleren een groep min of meer naar het voorbeeld van Andy Warhols Factory, met literatuur in plaats van beeldende kunst als de centrale bezigheid. Joyce & Co. bestaat in deze eerste jaren uit zes personen die elkaar grotendeels kennen van de middelbare school – naast Meijsing en Snel zijn dat Mick Broekhof, Jeroen Fonville, Frans Verpoorten jr. en Henk Willem Zeevat. Al gauw blijkt echter dat Meijsing en Snel het meeste vertaalwerk doen, dat het maken van films niet meevalt en dat Meijsing de enige echte schrijver van de groep is. Bij het verschijnen van de eerste roman van Joyce & Co. prijkt dan ook een grote foto van Meijsing op de achterflap van het boek – tot ongenoegen van Snel. De recensenten concluderen hieruit (in feite terecht) dat hij ook de schrijver is, en de naam ‘Joyce & Co.’ een enigszins merkwaardig pseudoniem.

Na de romans Erwin (1974) en Michael van Mander (1979) wordt de naam 'Joyce & Co.' een last die groter lijkt te worden bij elk nieuw boek van Meijsing, en in 1981 zegt hij vaarwel tegen zowel het pseudoniem als zijn compagnon Kees Snel. De brievenbundel Werkbrieven 1968–1981 (1982) wordt min of meer ter gelegenheid van die breuk gepubliceerd. In het voorwoord schrijft Meijsing: 'De reden voor het bijeenbrengen van deze 'Werkbrieven' is dat het 'collectief Joyce & Co.' niet meer bestaat – nooit bestaan hééft zoals de lezer uit deze brieven moet kunnen opmaken, behalve in de belofte van een aanlokkelijk idee'. In 1986 verschijnt het derde deel van de Erwin-trilogie, Cecilia, waarbij de auteursnaam Joyce & Co. alleen nog om redenen van uniformiteit wordt gebruikt.

In later jaren zal Meijsing enigszins terugkomen op zijn wellicht wat al te bruuske uitspraken over Joyce & Co. in het voorwoord van Werkbrieven 1968-1981. Als hij in 2004 gastcolleges geeft aan de Universiteit Leiden, doet hij dit onder de titel ‘Creatief schrijven volgens Joyce & Co.’ De werkklasjes vormen voor Meijsing de essentie van Joyce & Co. Op een lijst met nog te publiceren werken uit 2007 staat onder meer de titel Het schrijven volgens Joyce & Co. oftewel de Werkklasjes. In 2010 verschijnt, met instemming van Meijsing, onder de auteursnaam Joyce & Co. een bibliofiele uitgave van het laatste Erwin-verhaal uit 1984, Erwins wake.

Eigen werken[bewerken | brontekst bewerken]

Vertaalde werken[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]