Koraalslangen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Koraalslangen
Micrurus mipartitus, exemplaar uit Ecuador.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Elapoidea
Familie:Elapidae (Koraalslangachtigen)
Onderfamilie:Elapinae
Geslacht
Micrurus
Wagler, 1824
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Koraalslangen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Koraalslangen[1] (Micrurus) zijn een geslacht van zeer giftige slangen uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae).

Naam en indeling[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Johann Georg Wagler in 1824. Er zijn 81 soorten, inclusief de pas in 2018 beschreven soort Micrurus boicora. Veel soorten werden vroeger aan het niet meer erkende geslacht Elaps toegekend.[2] De soorten worden verdeeld in verschillende geslachtengroepen, gebaseerd op de uiterlijke kenmerken zoals de positie van de schubben aan de onderzijde van de keel en het kleurenpatroon aan de bovenzijde van het lichaam.[3]

De Nederlandstalige naam koraalslangen slaat op de felle kleuren.

Uiterlijke kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

De slangen zijn klein tot middelgroot en bereiken een lichaamslengte van ongeveer 35 centimeter tot 1,2 meter. De kop is niet duidelijk te onderscheiden van het lichaam door het ontbreken van een duidelijke insnoering. De ogen zijn relatief klein en hebben een ronde pupil. De slangen hebben doorgaans 15 rijen schubben in de lengte op het midden van het lichaam. De anaalschub en de caudale schubben zijn altijd gepaard.[3]

De meeste soorten hebben bonte lichaamskleuren zoals rood, zwart en geel, veel soorten hebben een bandenpatroon aan de bovenzijde van het lijf bestaande uit twee of drie kleuren banden die elkaar afwisselen. Door het enorme soortenaantal kunnen de kleuren echter sterk variëren, er zijn ook soorten met een uniforme rode of bruine lichaamskleur. De giftige koraalslangen worden geïmiteerd door onschuldige soorten die zo profiteren van de afschrikwekkende kleuren van de koraalslangen. Meestal hebben dergelijke soorten een duidelijk te onderscheiden kop die afgesnoerd is van het lichaam of een afwijkend patroon van dwarsbanden op het lichaam. Een voorbeeld zijn de vertegenwoordigers uit het geslacht Sibon.[3]

Levenswijze[bewerken | brontekst bewerken]

Alle koraalslangen zijn zeer giftig. Ze hebben een sterk neurotoxisch gif dat onder andere het ademhalingsapparaat kan verlammen waarna de dood intreedt. Veel soorten uit dit geslacht hebben een kleine kop en dito bek en kunnen moeilijk in de ledematen zoals armen en benen bijten. De menselijke tenen en vingers zijn echter kwetsbaar, na een beet is onmiddellijke medische hulp benodigd.

De meeste soorten jagen op hagedissen, zoals leguanen en skinken en op andere soorten slangen. De soort Micrurus alleni heeft zich gespecialiseerd op het buitmaken van de palingachtige vis Synbranchus marmoratus. De vrouwtjes zetten eieren af, de juvenielen hebben vaak hetzelfde kleurpatroon als de ouderdieren en zijn al direct giftig. Koraalslangen zijn de enige eierleggende giftige slangen in de Verenigde Staten.[4]

Verspreiding en habitat[bewerken | brontekst bewerken]

De soorten komen voor in delen van zuidelijk Noord-Amerika, Midden- en Zuid-Amerika en leven in de landen Frans-Guyana, Guyana, Colombia, Ecuador, Peru, Brazilië, Bolivia, Peru, Panama, Uruguay, Argentinië, Paraguay, Nicaragua, Costa Rica, Honduras, Mexico, Suriname, Venezuela, Trinidad, Verenigde Staten en El Salvador.[2] De habitat bestaat uit vochtige tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken en droge tropische en subtropische bossen. Ook in door de mens aangepaste streken zoals aangetaste bossen, plantages en landelijke tuinen kunnen de dieren worden aangetroffen.

Beschermingsstatus[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 71 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Er worden 55 soorten beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), acht als 'onzeker' (Data Deficient of DD), twee als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en twee als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). Twee soorten worden gezien als 'bedreigd' (Endangered of EN) en de soorten Micrurus medemi en Micrurus ruatanus ten slotte staan te boek als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[5]

Soorten[bewerken | brontekst bewerken]

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Micrurus albicinctus Amaral, 1925 Brazilië, Peru
Micrurus alleni Schmidt, 1936 Nicaragua, Costa Rica, Panama, Honduras
Micrurus altirostris Cope, 1860 Brazilië, Uruguay, Argentinië, Paraguay
Micrurus ancoralis Jan, 1872 Panama, Colombia, Ecuador
Micrurus annellatus Peters, 1871 Peru, Bolivia, Brazilië
Micrurus averyi Schmidt, 1939 Guyana, Brazilië
Micrurus baliocoryphus Cope, 1862 Argentinië, Paraguay
Micrurus bernadi Cope, 1887 Mexico
Micrurus bocourti Jan, 1872 Ecuador, Peru
Micrurus bogerti Roze, 1967 Mexico
Micrurus boicora Bernarde, Turci, Abegg & Franco, 2018 Brazilië
Micrurus brasiliensis Roze, 1967 Brazilië
Micrurus browni Schmidt & Smith, 1943 Mexico, Guatemala, Honduras
Micrurus camilae Renjifo & Lundberg, 2003 Colombia
Micrurus circinalis Duméril, Bibron & Duméril, 1854 Trinidad, Venezuela
Micrurus clarki Schmidt, 1936 Costa Rica, Panama, Colombia
Micrurus collaris Schlegel, 1837 Suriname, Venezuela, Guyana, Brazilië, Frans-Guyana
Gewone koraalslang
(Micrurus corallinus)
Merrem, 1820 Brazilië, Argentinië, Paraguay
Micrurus decoratus Jan, 1858 Brazilië
Micrurus diana Roze, 1983 Bolivia, Brazilië
Micrurus diastema Duméril, Bibron & Duméril, 1854 Mexico, Belize, Guatemala, Honduras
Micrurus dissoleucus Cope, 1860 Panama, Colombia, Venezuela
Micrurus distans Kennicott, 1860 Mexico
Micrurus diutius Burger, 1955 Trinidad, Venezuela, Guyana, Brazilië
Micrurus dumerilii Jan, 1858 Venezuela, Colombia, Ecuador, Panama
Micrurus elegans Jan, 1858 Mexico, Guatemala
Micrurus ephippifer Cope, 1886 Mexico
Micrurus filiformis Günther, 1859 Colombia, Brazilië, Peru
Micrurus frontalis Duméril, Bibron & Duméril, 1854 Brazilië, Paraguay, Argentinië
Harlekijnkoraalslang
(Micrurus fulvius)
Linnaeus, 1766 Verenigde Staten
Micrurus hemprichii Jan, 1858 Colombia, Venezuela, Guyana, Frans-Guyana, Suriname, Ecuador, Peru, Brazilië, Bolivia
Micrurus hippocrepis Peters, 1862 Belize, Guatemala
Micrurus ibiboboca Merrem, 1820 Brazilië
Micrurus isozonus Cope, 1860 Venezuela, Colombia, Brazilië, Guyana
Micrurus langsdorffi Wagler, 1824 Colombia, Peru, Brazilië, Ecuador
Micrurus laticollaris Peters, 1870 Mexico
Micrurus latifasciatus Schmidt, 1933 Mexico, Guatemala
Zuid-Amerikaanse koraalslang
(Micrurus lemniscatus)
Linnaeus, 1758 Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Suriname, Peru, Argentinië, Paraguay, Venezuela
Micrurus limbatus Fraser, 1964 Mexico
Micrurus margaritiferus Roze, 1967 Peru
Micrurus medemi Roze, 1967 Colombia
Micrurus meridensis Roze, 1989 Venezuela
Micrurus mertensi Schmidt, 1936 Ecuador, Peru
Micrurus mipartitus Duméril, Bibron & Duméril, 1854 Costa Rica, Panama, Colombia, Brazilië
Micrurus mosquitensis Schmidt, 1933 Nicaragua, Costa Rica, Panama
Micrurus multifasciatus Jan, 1858 Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia
Micrurus multiscutatus Rendahl & Vestergren, 1940 Colombia, Ecuador
Micrurus narduccii Jan, 1863 Colombia, Ecuador, Peru, Brazilië, Bolivia
Micrurus nattereri Schmidt, 1952 Venezuela, Colombia, Brazilië
Micrurus nebularis Roze, 1989 Mexico
Micrurus nigrocinctus Girard, 1854 Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Caraïben
Micrurus obscurus Jan, 1872 Colombia, Brazilië, Bolivia, Ecuador, Peru
Micrurus oligoanellatus Ayerbe & López, 2002 Colombia
Micrurus ornatissimus Jan, 1858 Ecuador, Colombia, Peru
Micrurus pacaraimae Morato de Carvalho, 2002 Brazilië, mogelijk in Venezuela
Micrurus pachecogili Campbell, 2000 Mexico
Micrurus paraensis da Cunha & Nascimento, 1973 Brazilië, Suriname
Micrurus peruvianus Schmidt, 1936 Peru, Ecuador
Micrurus petersi Roze, 1967 Ecuador
Micrurus potyguara Pires, Da Silva Jr, Feitosa, Costa-Prudente, Pereira-Filho & Zaher, 2014 Brazilië
Micrurus proximans Smith & Chrapliwy, 1958 Mexico
Micrurus psyches Daudin, 1803 Guyana, Frans-Guyana, Suriname, Venezuela, Brazilië, Trinidad, Colombia
Micrurus putumayensis Lancini, 1962 Peru, Brazilië, Colombia
Micrurus pyrrhocryptus Cope, 1862 Brazilië, Bolivia, Paraguay, Argentinië
Micrurus remotus Roze, 1987 Venezuela, Colombia, Brazilië
Micrurus renjifoi Lamar, 2003 Colombia
Micrurus ruatanus Günther, 1895 Honduras
Micrurus sangilensis Nicéforo María, 1942 Colombia
Micrurus scutiventris Cope, 1869 Brazilië, Colombia, Ecuador, Peru
Micrurus serranus Harvey, Aparicio & Gonzáles, 2003 Bolivia
Micrurus silviae Di-Bernardo, Borges-Martins & da Silva, 2007 Brazilië, Paraguay, Argentinië
Micrurus spixii Wagler, 1824 Brazilië, Venezuela, Colombia, Bolivia, Ecuador
Micrurus spurrelli Boulenger, 1914 Colombia
Micrurus steindachneri Werner, 1901 Ecuador, Peru
Micrurus stewarti Barbour & Amaral, 1928 Panama
Micrurus stuarti Roze, 1967 Guatemala
Surinaamse koraalslang
(Micrurus surinamensis)
Cuvier, 1817 Frans-Guyana, Guyana, Colombia, Ecuador, Peru, Brazilië, Bolivia
Micrurus tener Baird & Girard, 1853 Mexico, Verenigde Staten
Micrurus tikuna Feitosa, Da Silva Jr, Pires, Zaher & Costa-Prudente, 2015 Brazilië, Colombia, mogelijk in Peru
Micrurus tricolor Hoge, 1956 Brazilië, Paraguay
Micrurus tschudii Jan, 1858 Peru, Ecuador, mogelijk in Bolivia

Bronvermelding[bewerken | brontekst bewerken]