Magyarosaurus
| Magyarosaurus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||
| Magyarosaurus von Huene, 1932 | |||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||
| Titanosaurus dacus | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Magyarosaurus op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Magyarosaurus[1][2][3] is een geslacht van uitgestorven plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Titanosauriformes, dat tijdens het Laat-Krijt leefde in het gebied van het huidige Roemenië.
Vondst en naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]
In 1915 benoemde baron Franz Nopcsa fossiele resten van een sauropode, door hem tussen 1895 en 1899 opgegraven in Transsylvanië bij Judetul Covurlui nabij Hunedoara, als een nieuwe soort van Titanosaurus: Titanosaurus dacus. De soortaanduiding verwijst naar Dacia. In 1932 benoemde Friedrich von Huene een apart geslacht: Magyarosaurus. De typesoort Titanosaurus dacus wordt aldus gerecombineerd tot Magyarosaurus dacus. De geslachtsnaam verwijst naar de Magyaren en was meteen een symbolisch protest door von Huene tegen het feit dat Transsylvanië in 1918 bij Roemenië gevoegd was.
Het holotype is BMNH R.3861a, gevonden in de Sânpetruformatie, daterend uit het vroege Maastrichtien. Het bestaat uit een stel wervels. Verder waren er talrijke andere fragmenten gevonden, toebehorend aan minstens tien individuen. Daaronder waren vooral staartwervels maar ook ruggenwervels en delen van de ledematen. Een schedel ontbreekt.
Von Huene benoemde in 1932 nog twee andere soorten: Magyarosaurus hungaricus op grond van een kuitbeen en Magyarosaurus transsylvanicus op basis van een aantal beenderen. De soortaanduidingen verwijzen respectievelijk naar Hongarije en Transsylvanië en zijn opnieuw politiek geïnspireerd. Deze resten zijn niet gefundeerd te onderscheiden van M. dacus en de twee soorten worden tegenwoordig dan ook gezien als synoniemen daarvan.
Later is Magyarosaurus toch nog als een synoniem van Titanosaurus gezien of zelfs van Hypselosaurus. Tegenwoordig wordt het algemeen beschouwd als een valide taxon.
Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]
Het meest opvallende kenmerk van Magyarosaurus is zijn geringe afmeting. Het is met Europasaurus een van de kleinste bekende sauropoden met een lichaamslengte van slechts zes meter. Dit is door Nopcsa verklaard als een geval van dwergvorming: het gebied vormde toen het Haţegeiland in de Europese Archipel en Magyarosaurus zou in grootte zijn afgenomen als een aanpassing om voedsel te besparen gezien het beperkte leefgebied. Later werd zijn hypothese in twijfel getrokken en het kleine formaat van de dieren verklaard door hun vermeende jeugd. Een studie uit 2010 concludeerde echter dat de botstructuur die van volwassen individuen was.
Magyarosaurus was een kleine sauropode met smalle schouders. Hij had alleen speldvormige tanden in het voorkaakgebied. Hij werd beschermd tegen vijandelijke aanvallen door een rugpantser gemaakt van botknobbels. Het water bood hem waarschijnlijk ook een veilig toevluchtsoord als hij een aanvaller niet kon afschrikken door met zijn staart te zwiepen. Opvallend is de grote klauw aan een van de vijf tenen.
Fylogenie[bewerken | brontekst bewerken]
Von Huene wees de soort in 1941 toe aan de Titanosauridae maar in het begin van de eenentwintigste eeuw is de onzekerheid over de plaatsing steeds verder toegenomen met toewijzingen aan de toenemend ruimere Lithostrotia, Titanosauria en Titanosauriformes. De dwergvorming maakt het lastig te bepalen wat nu de oorspronkelijke en wat de afgeleide eigenschappen zijn. Daardoor is ook de positie in de evolutionaire stamboom moeilijk vast te stellen, hoewel een kladistische analyse in 2005 Magyarosaurus dacus als de zustersoort van Rapetosaurus in de Saltasauridae gaf.[4]
| Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
Noten
|