Michel van der Plas

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Michel van der Plas
Michel van der Plas, 1998
Algemene informatie
Volledige naam Bernardus Gerhardus Franciscus Brinkel
Pseudoniem(en) Michel van der Plas
Geboren 23 oktober 1927
Geboorteplaats Den Haag
Overleden 21 juli 2013
Overlijdensplaats Leidschendam
Land Vlag van Nederland Nederland
Beroep dichter, journalist, schrijver, vertaler
Werk
Jaren actief 1947 - 2002 (of 2013)
Dbnl-profiel
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Michel van der Plas, pseudoniem van Bernardus Gerhardus Franciscus (Ben) Brinkel[1] (Den Haag, 23 oktober 1927 – Leidschendam, 21 juli 2013) was een Nederlands dichter, schrijver, journalist, vertaler, tekstschrijver en samensteller van bloemlezingen. Hij debuteerde in 1947 met Dance for you.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Van der Plas, die aanvankelijk priester wilde worden, studeerde tijdens de Tweede Wereldoorlog aan het Kleinseminarie Hageveld in Heemstede (1940-1946), een studie die vergelijkbaar was met het gymnasium.[2] Uiteindelijk koos hij echter voor een leven als schrijver 'in de wereld'. In 1946-47 studeerde hij aan het Instituut Vermazen aan de Groothertoginnelaan te Den Haag, en legde het staatsexamen gymnasium A af. Daarna was hij student aan het Nederlands Opleidingsinstituut voor het Buitenland te Breukelen, het latere Nijenrode (1947-1949).

Vanaf 1948, hij was toen 21, werkte hij vele jaren als redacteur kunst bij Elseviers Weekblad, waaraan hij meer dan veertig jaar verbonden bleef. Lange tijd was hij adjunct-hoofdredacteur. Omstreeks 1990 maakte hij deel uit van de culturele redactie. In 1992 werd hij 65, de toenmalige pensioengerechtigde leeftijd, en nam afscheid.[3]

De schrijver[bewerken | brontekst bewerken]

Van der Plas begon met schrijven in het schoolblad van Hageveld. In 1947 debuteerde hij met vertalingen van Engelse poëzie en begon hij ook eigen gedichten te publiceren. Hij had een voorkeur voor sonnetten en sloot daarbij aan bij een eerdere dichtkunst, die in de jaren 1950 werd overvleugeld door de vrije regelval van de 'Vijftigers'. Toch heeft hij deze dichtvorm nooit vaarwel gezegd. Zijn bundel 'Vaderland' is daar een sprekend voorbeeld van.[4]

Van der Plas is in brede kring bekend geworden als succesvol tekstschrijver voor het cabaret. Hij schreef voor Wim Sonneveld onder meer 'Frater Venantius' (1964) en 'Tearoom-tango' (1966) en voor Frans Halsema 'Voor haar' (1977). Daarnaast schreef hij teksten voor Gerard Cox, Henk Elsink, Conny Stuart, Wim Kan en het Lurelei-cabaret.[5]

Ook verschenen van zijn hand biografieën over katholieke kopstukken als Guido Gezelle, Joseph Alberdingk Thijm en Anton van Duinkerken. Zijn letterkundige werk kenmerkt zich door een brede belezenheid in de Westerse literatuur en een overvloed aan katholieke thema’s. Dit laatste is terug te voeren op zijn sterke, zij het niet onkritische katholieke levensovertuiging en zijn opleiding aan het kleinseminarie Hageveld.

Van der Plas staat in de traditie van de katholieke jongeren, die voor en na de Tweede Wereldoorlog onder aanvoering van Anton van Duinkerken een belangrijke rol speelden in de Nederlandse letterkunde. De thematiek van Van der Plas komt niet toevallig overeen met die van Godfried Bomans. Bomans was wat ouder, maar de twee mannen zijn jarenlang goede vrienden geweest en naast andere biografieën heeft hij na diens plotse overlijden er ook een over hem geschreven.

Zijn verzamelde gedichten werden uitgegeven in 1974, maar ook daarna bleef hij dichten. Zo publiceerde hij in 1991 de bundel Vaderland, 38 sonnetten gewijd aan zijn vader.

Privé[bewerken | brontekst bewerken]

Michel van der Plas huwde in 1952 Cella de Jong. Hij kreeg een zoon, Theo, en drie kleinkinderen. Hij woonde lange tijd aan de Spiegelenburghlaan 12 in Aerdenhout, later in Leidschendam. Daar overleed hij op 21 juli 2013 thuis na een lang ziekbed.[6] Hij is begraven op de Oosterbegraafplaats in Voorburg.

Eerbewijzen[bewerken | brontekst bewerken]

Van der Plas (midden) wint Jan Campert-prijs 1949
Uitreiking Gouden Harpen. V.l.n.r. Michel van der Plas, Wim Ibo, Corry Brokken en Herman Tholen (1968)

Werken[bewerken | brontekst bewerken]

De onderstaande lijst is samengesteld op basis van verschillende publicaties over de schrijver en pretendeert geen volledigheid. Met name ontbreken om praktische redenen (merendeels) gegevens over uitgever, plaats van uitgave, omvang en vermelding van eventuele herdrukken.

  • Dance for You (verzen, 1947, 's-Gravenhage, A.A.M. Stols)
  • I hear America singing (vertaalde Engelstalige poëzie van Walt Whitman, W.H. Auden, E.E. Cummings en T.S. Eliot, 1948)
  • Als ik koning was (poëzie, 1948)
  • Going my Way (poëzie, 1949)
  • Psalm (rijmprent, met tekening door C.A.B. Bantzinger, uitg. Stols, 1950)
  • De vlag van God (rijmprent, met tekening door C.A.B. Bantzinger, uitg. Foreholt, 1951)
  • De schelp (poëzie, 1951)
  • Bij het huwelijk van jkvre Cécile van Lennep en Haakon Severin Mathiesen op 24 mei 1952 te Warmond (poëzie, Elsevier 1952, 32 pp.)
  • Twee emmertjes water halen. Een bloemlezing uit de Nederlandse waterstaatsliteratuur, voorafgegaan door een cultuurphilosophische inleiding, met medewerking van Eppo Doeve en Henk Badings (1952)
  • Ergenshuizen. Een mythe (poëzie, 1953)
  • Ongerijmde rijmen. Een blik in de speelkamer van muzen en poëten, waarin de muzen soms in haar hemd en de poëten op kousevoeten verschijnen, en dientengevolge een sfeer van ongedwongen hartelijkheid en hatelijkheid heerst, welke geest en hart verfrist, en alle plechtigheid verjaagt uit vijf eeuwen Nederlandse poëzie (bloemlezing, 1954)
  • Religieuze poëzie der Nederlanden (bloemlezing, 1955)
  • Een hemel op aarde (poëzie, Stols, 1955)
  • De dag van morgen (poëzie, Stols, 1958)
  • Met een bloem in de mond (poëzie, Corvey, 1959)
  • Achter de rattenvanger (poëzie, Stols, 1959)
  • EdeLman-Bedelman, gedichten 1945-1955 (poëzie, Stols/Barth, 1960)
  • De regenboog, met tekeningen van Cees Bantzinger (poëzie, 1962)
  • Dagboek van het concilie (proza, 1963)
  • Uit het rijke Roomsche Leven, een documentaire over de jaren 1925-1935 (1963)
  • Mens geworden (Hasselt, Heideland, 1963)
  • Charles Eyck in Jeantes la Ville (1963)
  • Langzaam vertrekken (1965)
  • Het tweede Dagboek van het concilie (proza, 1965)
  • Mooie vrede / een documentaire over Nederland in de jaren 1945-1950 (1966)
  • Met Godfried Bomans: In de kou. Over hun Roomse jeugd en hoe het hun verder verging (1969), Bilthoven, Ambo.
  • Schuinschrift. Satires, 1946-1971 (1971)
  • Luns: 'ik herinner mij...'(1971)
  • 'De mens leeft niet van bloot alleen' (1971)
  • Met Jan Roes: De kerk gaat uit. Familiealbum van een halve eeuw katholiek leven in Nederland (1973)
  • Getuige in München / dagboek van de Olympische spelen (1973)
  • Gedichten (1974)
  • Een oogje op Engeland (1974)
  • Het tweede schuinschrift (1974)
  • Goede buren, verre vrienden / Vertaalde gedichten (1975)
  • In het land der Belgen (1975)
  • Paspoort / signalement van zijn werk (1976)
  • Amerikaans dagboek (1976)
  • Met Rie Eerdmans: 25 jaar Kunstenaarsmis in Ons' Lieve Heer op Solder, Amsterdam, 1952-1977; met tekeningen van Clemens Merkelbach van Enkhuizen (omslag) en Jan Bouman (middenpagina). Overveen, Hans Dijkman (proza, 1977).
  • 'En af en toe een salvo' (dagboekfragmenten, proza, 1978)
  • Een foto uit Den Haag (rijmprent, 1979)
  • Het jaar van de drie pausen (1979)
  • Korte metten (poëzie, 1980)
  • Juliette (1981)
  • 'Maar...' (proza, 1981)
  • Godfried. Het leven van de jonge Bomans, 1913-1945 (proza, 1982)
  • Brieven aan paus Johannes (proza, redactie, 1984)
  • Uit de grond van ons hart. Open brieven aan paus Joannes Paulus II (proza, redactie, 1985)
  • Onder dak zonder dak / flarden van een jeugd (proza, 1985)
  • De geleerde man, met een illustratie van Willem Snitker (poëzie, 1986)
  • Hier rijdt een domme buitenlander (1986)
  • Buurmans gras / herinneringen aan Böll, Bomans en Van Duinkerken (proza, 1986)
  • Vader en moeder (proza, 1987)
  • Een traan op de wang. Herinneringen aan de Kerk (1988)
  • God en omstreken (poëzie, 1988)
  • Abdijen in de Lage Landen en de mensen die er wonen (1989)
  • Zonen en dochters (proza, 1989)
  • Mijnheer Gezelle. Biografie van een priester-dichter (proza, 1990)
  • Vaderland (poëzie, 1991)
  • 'Nu moet ik zijn geluk beschrijven' / kleine pelgrimages (1991)
  • De man van Nazareth (1992)
  • Een mooie afdronk / journalistiek uit 40 jaar (proza, 1992)
  • Thijm de jongen / een eerste benadering (proza, 1992)
  • De oevers bekennen kleur (verzamelde gedichten, 1994)
  • 'Vader Thijm' / Biografie van een koopman-schrijver (proza, 1995)
  • Toegift in ernst en kortswijl (poëzie, 1995)
  • 'Zo'n beetje wat ik voel' (1997)
  • Nieuws van God / Teksten bij de evangeliën (1997)
  • Het Avontuur / Op Reis Gaan Om Thuis Te Komen (1998)
  • 'Daarom mijnheer, noem ik mij katholiek.' Biografie van Anton van Duinkerken (proza, 2000)
  • 'Waar ben ik?' / Kleine bespiegelingen van een nestor (proza, 2001)
  • De klokkenluiders. Hervormingsbewegingen in de katholieke kerk (proza, 2002)
  • Vreemdeling op doortocht / Een keuze uit zijn religieuze poëzie (2002)
  • Engelbewaarder (gedichten, 2005)
  • Engelbewaarder. 6 gedichten uit een cyclus (bibliofiele editie, met tekeningen van Willem Snitker. 2005).

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bonneure, Fernand: 'Michel Van der Plas', in: Brugge Beschreven. Hoe een stad in teksten verschijnt, Brussel, Elsevier, 1984.
  • Decorte, Luc: 'Michel van der Plas (ps. van Bernard Brinkel), * 1927', in: Moritoen v.z.w., literaire verkenningen voor volwassenen, Brugge 23 (1989-1990) nr. 3.
  • Krol, Hans, Librariana, 28 augustus 2013: 'Michel van der Plas, 1927-2013'. [3]
  • Kroon, Theo: Michel van der Plas. Lelystad: Stichting IVIO (AO-boekje 2442), 1992.
  • Roes, Jan: Laudatio in Academische Zitting 75 jaar Katholieke Universiteit Nijmegen 9 oktober 1998, Uitgave in eigen beheer van de Universiteit.
  • Vaartjes, Gé: 'Bernardus Gerhardus Franciscus Brinkel (Michel van der Plas)'. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 2014-2015, pag. 93-105 [4] tekst online.
  • Verhallen, Frank: Van veel te veel een spaarzaam deel. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar/Theater Instituut Nederland, 1993.
  • Welsink, Dick: Michel van der Plas en 's-Gravenhage. 's-Gravenhage (Nederlands Bibliotheek- en Literatuurcentrum) 1991. Tekst bij het ter gelegenheid van de manifestatie 'Dichter aan huis' in 120 exemplaren gedrukte gedicht 'Regentesselaan', een sonnet gewijd aan de dichter Willem Kloos, die een groot deel van zijn leven woonde aan de Regentesselaan.
  • Karel Debusschere, Driemaal Guido Gezelle, in: Biekorf, 1993.
  • Lucien Van Acker, Michel van der Plas is overleden, in: Biekorf, 2014.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Commons heeft mediabestanden in de categorie Michel van der Plas.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michel_van_der_Plas&oldid=67244424"