Morschenich
Plaats in Duitsland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Deelstaat | Noordrijn-Westfalen | ||
| Gemeente | Merzenich | ||
| Coördinaten | 50° 52′ NB, 6° 33′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 6,6 km² | ||
| Inwoners (2020-11-30) |
138 (21 inw./km²) | ||
| Hoogte | 113 m | ||
| Overig | |||
| Postcode | 52399 | ||
| Netnummer | 02275 | ||
| Behoort tot gemeente sinds | 1 jan. 1972 | ||
| Foto's | |||
| |||
| St.-Lambertuskerk van (Oud-)Morschenich | |||
| |||
Morschenich is een plaats in de Duitse gemeente Merzenich, deelstaat Noordrijn-Westfalen, en telt 138 inwoners per 30 november 2020, tegen nog 488 inwoners in 2006.
Ligging, verkeer[bewerken | brontekst bewerken]
Het "oude", in 1158 voor het eerst in een document vermelde, dorp Morschenich ligt direct aan het historische, uit een 9e-eeuwse legende (zie: Arnoldsweiler) bekende Bürgewald, waarvan het door de protestacties bekend geworden Hambacher Forst deel uitmaakt. Tot in de 19e eeuw was Morschenich zelfs niet meer dan een open plek in dit bos.
Circa één kilometer van het dorp vandaan loopt de, vanwege de bruinkoolwinning tussen 2006 en 2014 1,7 km zuidwaarts verlegde, Autobahn A4. Bij Merzenich bevindt zich de dichtstbijzijnde afrit (nummer 7a).
-
Situering Morschenich in het Rijnlands bruinkoolgebied
Op bovenstaande kaart is onderaan, iets links van het midden, het oude dorp Morschenich in oranje en daaronder Morschenich-Neu in roze aangegeven.
Een dorp, dat zou moeten verhuizen[bewerken | brontekst bewerken]
Het dorp Morschenich stond op de nominatie, om geheel te wijken voor de bruinkoolwinning door RWE in de Dagbouw Hambach. In de periode 2012-2018 werd hiertegen door o.a. de milieubeweging heftig geprotesteerd. Dat leidde tot een stopzetting van de winning in oktober 2018. In 2020 is, mede naar aanleiding van de steeds bredere maatschappelijke steun voor het standpunt van de milieu-activisten, in een convenant tussen de overheid en RWE, de exploitante van de bruinkoolmijnen, besloten, dat de bruinkoolwinning in dit gebied voorlopig voor onbepaalde tijd, en wellicht zelfs, als het convenant in wetgeving zal zijn omgezet (planning: 2020-2023) definitief gestaakt wordt.
Intussen was reeds in 2015 begonnen, de inwoners van Morschenich straat voor straat van het oude dorp naar een nieuw dorp, Morschenich-Neu, te verhuizen. Dit op kosten van RWE gebouwde nieuwe dorp, met inmiddels 242 inwoners per 30 september 2020, ligt twee kilometer ten zuiden van het oude dorp, direct ten oosten van de gemeente-hoofdplaats Merzenich, bij de stadswijk „Zwischen den Höfen“. Het dorp, dat al voor het grootste deel is afgebouwd, bestaat grotendeels uit vrijstaande bungalows. In 2017 werd het voor de dorpsgemeenschap belangrijke schuttersfeest tegelijk voor het laatst in het oude, en voor het eerst in het nieuwe dorp gevierd.
Na het besluit, de bruinkoolwinning te staken, werd besloten, ook de verdere sloop van het oude Morschenich (waarvan RWE vrijwel al het onroerend goed in eigendom verworven heeft) te staken, hoewel er in 2020 nog verscheidene huizen "wegens bouwvalligheid" zijn afgebroken.
Ook in de in juni 2019 aan de eredienst onttrokken rooms-katholieke kerk van het oude dorp, die op de nominatie stond om ook te worden gesloopt, zou weer voor vieringen in gebruik worden genomen. Deze St.-Lambertuskerk was in de 16e eeuw gebouwd en in de Tweede Wereldoorlog op de toren na verwoest, en na 1945 naar ontwerp van de bekende Düsseldorfer kerkbouw-architect Lehmbrock herbouwd.
RWE werkt, evenals de overheid, mee aan plannen, om het oude Morschenich gedeeltelijk te laten voortbestaan. Daarbij wordt rekening gehouden met een eventueel monumentaal karakter van de gebouwen, die er zijn blijven staan. Daarvoor is onder andere advies ingewonnen bij enige Duitse universiteiten. In 2023 moet een definitief plan over de toekomst van het oude Morschenich gereedkomen.
Varia[bewerken | brontekst bewerken]
- Van 1939 tot 1955 liep hier een experiment om bruinkool d.m.v. ondergrondse mijnbouw te winnen. Al spoedig bleek dit niet lonend, en het experiment werd gestaakt en de mijninstallatie verwijderd.
- RWE heeft voor het nieuwe dorp, Morschenich-Neu, een zgn. Nahwärme-installatie gebouwd. Deze moet alle huizen in het nieuwe dorp van warmte voorzien. De bedoeling is, dat dit ongeveer gelijkaardig werkt als stadswarmte in bepaalde Nederlandse steden. Hoe een en ander precies werkt, is een bedrijfsgeheim van RWE. Opvallend is, dat het de bewoners van Morschenich-Neu strikt verboden is, zonnepanelen te installeren of te gebruiken.