Nieuwjaarsduik
De nieuwjaarsduik is een jaarlijks rond de jaarwisseling georganiseerde gezamenlijke sprong in open water. Meestal geschiedt dit op nieuwjaarsdag, soms ook op een andere datum in januari of december, bijvoorbeeld in Engeland op tweede kerstdag, Boxing Day. In Voorthuizen op de laatste zaterdag van het jaar.
De uitdaging bestaat erin dat men op een koude winterdag in het water springt. Er wordt meestal niet werkelijk gedoken (met het hoofd vooruit), op het strand en veel andere plaatsen zou dat niet mogelijk zijn.
Vooral in Nederland is het een traditie geworden en op vele plaatsen wordt de nieuwjaarsduik gehouden. Ook in veel andere landen, onder andere in Noord-Amerika (Polar Bear Plunge), Duitsland (Neujahrstauchen, Anbaden) met de bekendste in Ingelheim am Rhein en in België met de bekendste in Oostende, worden nieuwjaarsduiken georganiseerd, maar Nederland heeft de meeste nieuwjaarsduikplekken en het grootste aantal deelnemers. Een van de oudste nieuwjaarsduiken vindt plaats in Canada. Daar organiseert Vancouver Polar Bear Swim Club sinds 1920 jaarlijks een nieuwjaarsduik. Initiatiefnemer was Peter Pantages. Bij de eerste editie waren er tien deelnemers. In 2000 waren er 2128 deelnemers, een recordaantal.
Nederland[bewerken | brontekst bewerken]
Zandvoort[bewerken | brontekst bewerken]
De oudste nieuwjaarsduik van Nederland wordt in Zandvoort georganiseerd. In 1960 begon daar Ok van Batenburg en een groep zwemmers van Njord '59 uit Haarlem met de traditie die ondertussen navolging kent in vele badplaatsen.
Scheveningen[bewerken | brontekst bewerken]
De duik in Scheveningen, waar men dus in de winterse kou een duik in de Noordzee neemt, begon in 1965 op initiatief van Jan van Scheijndel, de oud-Kanaalzwemmer van de Haagse zwemclub Sport Na Arbeid (SNA) later opgegaan in Zwemclub Residentie. De duik werd toen door zeven deelnemers genomen.
In de loop van de tijd groeide de nieuwjaarsduik van enkele excentrieke fanatiekelingen uit tot een massaal evenement. Het aantal deelnemers in Scheveningen schommelt sinds 1999 tussen 7000 en 10 000 (maximumaantal deelnemers).
2012[bewerken | brontekst bewerken]
De traditionele Nieuwjaarsduik, die op 89 locaties in Nederland werd georganiseerd, trok op 1 januari 2012 een recordaantal deelnemers van 36 000, dat is 12 000 meer dan het jaar daarvoor. Dit is te danken aan het zachte weer (13 °C) en het relatief warme water van deze Nieuwjaarsdag.
2014[bewerken | brontekst bewerken]
Op 1 januari 2014 namen totaal zo'n 46 000 mensen een nieuwjaarsduik op 125 verschillende locaties in Nederland. De grootste drukte was zoals ieder jaar in Scheveningen waar 10 000 mensen het water in gingen dat een temperatuur had van 8 °C.[1]
Sponsoring[bewerken | brontekst bewerken]
De Nederlandse nieuwjaarsduiken worden gesponsord door Unox. Alle deelnemers krijgen een oranje muts. Deze muts heeft ook een veiligheidsfunctie: als er een eenzame muts in het water achterblijft is het alarm voor de (altijd aanwezige) reddingswerkers. De deelnemers krijgen dan ook de instructie dat ze de muts mee terug moeten nemen. Unox zorgt verder voor snert en oliebollen. De duikers krijgen een certificaat mee naar huis.
In Egmond is Hotel Zuiderduin de sponsor, wat te zien is aan de mutsen, die door sommigen als collector's item worden beschouwd.
Er worden ook nieuwjaarsduiken georganiseerd op naturistenstranden. Deze worden evenmin door Unox gesponsord.
Verloop[bewerken | brontekst bewerken]
Deelname is soms gratis, maar er kan ook om een donatie worden gevraagd. Voorafgaand aan de duik wordt een massale gymnastiekoefening gehouden. Vaak is er ook een toespraak door een burgemeester of wethouder. Daarna wordt het startsein voor de duik gegeven.
Kleding[bewerken | brontekst bewerken]
De meeste deelnemers dragen een traditionele zwembroek, maar er zijn er ook die een carnavaleske outfit dragen. Soms worden er prijzen uitgeloofd voor de origineelste kleding. In Duitsland zie je vaak een kerstman, Neptunus of Willem Tell en het is daar niet opmerkelijk als sommige deelnemers helemaal bloot zijn.
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
- In 2007 werd op advies van brandweer, politie, reddingsbrigade, gezondheidsdiensten en de gemeente de nieuwjaarsduik in Scheveningen voor de eerste keer in 39 jaar afgelast vanwege het slechte weer. Ook de duik in Wierden (Het Lageveld) ging niet door. Hier was het vanwege de blauwalg die zich in de zomer had ontwikkeld en die door het warme herfstweer nog niet was verdwenen. In Helmond werd de eerste nieuwjaarsduik op het allerlaatste moment afgelast vanwege onvoldoende doorzicht, maar hij ging officieus toch door. Ook in 2021 en 2022 werden alle nieuwjaarsduiken, inclusief die in Scheveningen afgelast vanwege de coronapandemie die in 2020 uitbrak en Nederland tot twee keer toe rond Nieuwjaarsdag stillegde.
- Op 1 juni 2014 werd in het kader van het WK-voetbal in Brazilië een variant op deze duik gehouden in Scheveningen, de WK-duik. Hierbij namen mensen in oranje badpakken met gele bandjes om een duik in de Noordzee om gezamenlijk de aftrap te geven voor het WK. Deze duik werd gesponsord door bandenbedrijf Continental.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- Een overzicht van de Nieuwjaarsduiken in Nederland
- Nieuwjaarsduik in België
- Nieuwjaarsduik in Duitsland
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 
