Oude Kijk in 't Jatstraat

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Oude Kijk in 't Jatstraat
Oude Kijk in 't Jatstraat
Geografische informatie
Locatie       Groningen
Begin Lopendediep en de Noorderhaven
Eind Zwanestraat
Lengte ca 340 m
Algemene informatie
Genoemd naar gevelsteen "Ick kick noch int" op nummer 79
Bestrating klinkers
Opvallende gebouwen Monumenten

De Oude Kijk in 't Jatstraat is een straat in de stad Groningen.

Binnen de Diepenring heet de straat de Oude Kijk in 't Jatstraat; daarbuiten ligt de Nieuwe Kijk in 't Jatstraat. Oorspronkelijk werd de straat ook Rechte Jat genoemd, de huidige Kromme Elleboog was toen bekend als de Kromme Jat. De straat loopt vanaf de Zwanestraat tot aan de diepenring. Ten zuiden van de Zwanestraat loopt de Kijk in 't Jatstraat door als de Stoeldraaierstraat tot aan de Vismarkt.

De naam[bewerken | brontekst bewerken]

De gevelsteen

De Oude Kijk in 't Jatstraat draagt sinds 1739 de huidige straatnaam, die is afgeleid van de gevelsteen Ick kick nog int in perceel 79. De steen is in 1625 overgebracht uit een toen af te breken huis dat de straat bij de stadsmuur afsloot (de straat kende ter plaatse geen stadspoort).

Op de bewaard gebleven gevelsteen ontbreekt het woord 'jatt' (verwant aan Duitse Gasse). Bedoeld wordt: 'Ik kijk nog in de straat' of 'straat van het huis Kijk in 't.

Overlevering[bewerken | brontekst bewerken]

Volgens de overlevering is de kop met de krullende baard de beeltenis van bevelhebber der Stad, Carl von Rabenhaupt. Hij verdedigde voor een vergoeding van vierduizend rijksdaalders de vesting Groningen tegen de belegering door de Munsters in 1672[1]. Het Reitdiep was toen nog een open zeegat, oftewel ’t Jat, en diende als belangrijke aanvoerroute voor voedsel en bewapening. Vanuit een controlepost hield een wachter uitzicht op het Reitdiep en zag erop toe dat de doorvaart ongehinderd verliep.

Elke morgen als Von Rabenhaupt zijn inspectie deed riep de wachter hem toe: 'Ik kiek nog in’t Jat.’ Na het ontzet op 28 augustus heeft men tot gedachtenis de beroemde woorden onder zijn portret uitgehouwen. Bij de verhuizing van de stenen nam men helaas niet de goede maat.

Bijzondere gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Monumenten[bewerken | brontekst bewerken]

De Oude Kijk in 't Jatstraat telt 11 rijksmonumenten en 25 panden die beschermd worden als gemeentelijk monument.

Adres Bouwjaar Beschrijving Monument Foto
Oude Kijk in 't Jatstraat 1 17e eeuw Winkelpand met bovenwoning, souterrain met drie bouwlagen en zadeldak. GM 103837
Oude Kijk in 't Jatstraat 2 19e eeuw Oorspronkelijk winkel met magazijn GM 108224
Oude Kijk in 't Jatstraat 3 1905 Winkel met bovenwoning in art-nouveau-stijl, ontwerp A.Th. van Elmpt GM 102982
Oude Kijk in 't Jatstraat 4 1479 Mepschengasthuis RM 18647 Oude Kijk in 't Jatstraat 4
Oude Kijk in 't Jatstraat 5 Pand met verdieping onder zadeldak, ingang naar voormalige UB in Zwanestraat 33. RM 18644 Oude Kijk in 't Jatstraat 5
Oude Kijk in 't Jatstraat 6 1300 Hinckaertshuis RM 18648 Oude Kijk in 't Jatstraat 6
Oude Kijk in 't Jatstraat 8 17e eeuw Negen traveeën breed pand onder dwars zadeldak tussen topgevels. RM 18649 Oude Kijk in 't Jatstraat 8
Oude Kijk in 't Jatstraat 9 17e eeuw Vier traveeën breed pand met verdieping en lage zolderverdieping RM 18645 Oude Kijk in 't Jatstraat 9
Oude Kijk in 't Jatstraat 10 18e eeuw Drielaags voorhuis met enkellaags achterhuis RM 486114 Oude Kijk in 't Jatstraat 10
Oude Kijk in 't Jatstraat 18 Pand onder zadeldak RM 18650 Oude Kijk in 't Jatstraat 18
Oude Kijk in 't Jatstraat 19 1896 Winkelpand op de hoek van de Broerstraat, ontwerp van A.Th. van Elmpt RM 486108 Oude Kijk in 't Jatstraat 19
Oude Kijk in 't Jatstraat 20 GM 103005
Oude Kijk in 't Jatstraat 22 GM 103006
Oude Kijk in 't Jatstraat 23 ca 1885 Winkel met bovenwoning, in 1925 aangepast naar ontwerp van H. Rots GM 102987
Oude Kijk in 't Jatstraat 26 1856 De Harmonie GM 103012 Oude Kijk in 't Jatstraat 26
Oude Kijk in 't Jatstraat 27 GM 108707
Oude Kijk in 't Jatstraat 28 GM 103013
Oude Kijk in 't Jatstraat 30 GM 103014
Oude Kijk in 't Jatstraat 31 GM 102988
Oude Kijk in 't Jatstraat 33 GM 102989
Oude Kijk in 't Jatstraat 36 GM 104387
Oude Kijk in 't Jatstraat 37 GM 102991 Ode Kijk in 't Jatstraat 37
Oude Kijk in 't Jatstraat 38 1893 Woonhuis in neorenaissancestijl RM 486122 Oude Kijk in 't Jatstraat 38
Oude Kijk in 't Jatstraat 41 GM 102992
Oude Kijk in 't Jatstraat 42 RM 486134 Oude Kijk in 't Jatstraat 42
Oude Kijk in 't Jatstraat 43-45 GM 102993
Oude Kijk in 't Jatstraat 46 GM 103018
Oude Kijk in 't Jatstraat 52 GM 103021
Oude Kijk in 't Jatstraat 57 GM 102995
Oude Kijk in 't Jatstraat 58 GM 103023
Oude Kijk in 't Jatstraat 59 GM 102996
Oude Kijk in 't Jatstraat 63 GM 103802
Oude Kijk in 't Jatstraat 65 GM 102997
Oude Kijk in 't Jatstraat 66 GM 103024
Oude Kijk in 't Jatstraat 73 GM 108727
Oude Kijk in 't Jatstraat 75-79 RM 18646 Oude Kijk in 't Jatstraat 73-79

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Oude Kijk in 't Jatstraat van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.