Overleg:Gneis

Verschil graniet-gneis

Hoi Woudloper,

Ik ben niet de enige die dit soms lastig vind:

1. http://www.centrumnatuursteen.nl/cms/publish/content/showpage.asp?pageid=4702: Gneis kan een vrij constant gespikkeld uiterlijk hebben, dat lijkt op graniet. Maar er zijn ook gneis soorten met een (on)regelmatige waaiering van kleuren.
2. http://en.wikipedia.org/wiki/granite: In-situ granitisation or melting by metamorphism is difficult to recognise except where leucosome and melanosome textures are present in gneisses. Once a metamorphic rock is melted it is no longer a metamorphic rock and is a magma, so these rocks are seen as a transitional between the two, but are not technically granite as they do not actually intrude into other rocks.
3. http://de.wikipedia.org/wiki/granit: Im Vallemaggia und im gesamten Tessin wird sehr häufig ein „Granit“ genanntes Gestein für Hausdächer, Pergole, Strassenbegrenzungen, Tische und Bänke verwendet, das im geologischen Sinne kein Granit ist, sondern Gneis.
4. http://www.natursteine-shop.de/informationen/Gneis/?category=190 Gneis sieht dem Granit sehr ähnlich. Auf dem ersten Blick lassen sich die beiden Gesteine für den Laien nicht unterscheiden. Die Unterscheidung kann nur bei gut sichtbarer Textur oder mit geologischen Methoden erfolgen. Seine Ähnlichkeit mit Granit erkennt man auch darin, dass Gneis im Natursteinhandel häufig als Granit angeboten wird.
5. http://arcadenatuursteen.nl/: ...Imperial White is een Indiase natuursteen, Gneis ( Graniet soort ).

Misschien toch een reden om te vermelden dat tenminste voor leken sommige gneis soorten niet van graniet te onderscheiden zijn? m.vr.gr. Zwitser123 13 jan 2008 16:31 (CET)

Hallo Zwitser123,

Dit artikel moet nog eens grondig verbeterd worden, ik wil er t.z.t. wel wat tijd in steken. Het onderscheid tussen een gneis en een graniet is, ondanks de verwarring die uit de links naar voren komt, echt niet zo moeilijk op het oog te maken. Het kan moeilijk zijn als maar een klein blokje steen ter beschikking is, of de aansnede verkeerd is, maar zelfs dan is er wel uit te komen. Als graniet onder spanning staat kunnen de kristallen een voorkeursrichting krijgen en daarmee is de graniet veranderd in een gneis. De naam gneis wordt echter niet alleen voor meta-graniet gebruikt, ook gabbro, zandsteen of zelfs kleisteen kunnen in een gneis veranderen. De naam gneis zegt dus niets over de oorspronkelijke toestand. Het belangrijkste verschil tussen graniet en een gneis die ooit graniet was is dat in graniet de kristallen/mineralen een willekeurige richting hebben, terwijl ze in gneis een voorkeursrichting hebben. Ik ga even je links af:

1. Met spikkels in een gneis wordt waarschijnlijk bedoeld: donkerdere kristallen tussen lichtere. Wat met een "onregelmatige waaiering van kleuren" bedoeld wordt begrijp ik niet zo, maar het lijkt weer over kleur te gaan. De kleur van de kristallen heeft alleen niets te maken met het onderscheid tussen graniet en gneis, beide kunnen bv. gespikkeld overkomen vanwege donkerdere kristallen.
2. De tekst op de Engelse wiki is verwarrend en daarom niet goed. Een gesteente dat partieel smelt wordt een migmatiet genoemd. De lichtere (leucosome) delen kunnen lokaal als graniet (zgn. haplograniet) beschouwd worden, als er geen voorkeursrichting in de kristallen zit. De donkere delen zouden als gneis/schist beschouwd kunnen worden. Maar de facto heeft men het in dat geval meestal over geen van beide, het gesteente wordt dan gewoon migmatiet genoemd.
3. Ja dat komt voor, dat men lokaal verwarrend genoeg een verkeerde naam aan een gesteente geeft. De klassificatie van gesteenten is pas 200 jaar oud, terwijl het winnen van natuursteen al door de Oude Egyptenaren gebeurde. Er zijn daarom veel voorbeelden waarbij een gesteente lokaal vaak een "verkeerde" naam krijgt. Denk maar aan de mergel in Zuid-Limburg, die eigenlijk geen mergel maar kalksteen is. Of de zwarte marmer uit de Ardennen, die eigenlijk geen marmer is maar kleisteen. Dit soort uitzonderingen uit de natuursteenwinning zijn misschien wel het vermelden waard op het artikel graniet, onder een kopje "trivia". Ze allemaal opsporen lijkt me echter onbegonnen werk.
4. Ben ik het dus niet mee eens. Het onderscheid is in geval van een duidelijke gneis best te maken. Als er weinig textuur te zien is betekent dit dat er weinig voorkeursrichting in de kristallen zit, dus dan heb je het niet meer over een duidelijke gneis. Er heeft in dat geval maar weinig spanning op de graniet gestaan waardoor de graniet nauwelijks is vervormd. Dan is het niet verkeerd nog van een graniet te spreken. Je moet graniet en gneis als eindpunten zien waartussen overgangsvormen mogelijk zijn. In dat geval is geen van beide namen direct "fout".
5. Informatie klopt gewoon niet. Gneis is geen soort graniet. De betreffende gneis kan wel ooit een graniet zijn geweest, maar is dat natuurlijk niet meer.

Dat er veel misverstand is is duidelijk, maar dat komt dan omdat de schrijvers van die teksten niet weten wat de namen graniet en gneis inhouden, niet omdat de definities vaag zijn. Vr. groet, Woudloper _overleg 13 jan 2008 18:58 (CET)

Ik weet er niet genoeg van om het artikel te herschrijven. We zijn het er, denk ik, over eens dat het nu wat specialistisch is en dat er meer woorden gebruikt mogen worden om het verschil graniet-gneis voor "leken" duidelijk te maken. Dank voor je reaktie. Zwitser123 13 jan 2008 19:17 (CET)

Ik vind het artikel op wel meer punten veel te karig. Plaatjes kunnen ook veel beter... Woudloper _overleg 13 jan 2008 19:45 (CET)