Overleg:Provenance

Archeologie en geologie

Ik snap eigenlijk niet goed wat de principiële verschillen zijn bij het gebruik zoals onder de diverse kopjes is beschreven. Het lijkt mij nogal geforceerd om deze onderscheidingen te maken. In alle gevallen betekent 'provenance' toch gewoon herkomst? Of zie ik dat nou verkeerd.

Het paragraafje archeologie vind ik tamelijk onbegrijpelijk geschreven. Uiteraard raakt een opgegraven voorwerp zodra het is opgegraven gescheiden van de opgravingsplaats. Dat is de essentie van het opgraven. Ik neem aan dat met 'archeologische activiteiten', 'archeologische opgravingsactiviteiten' wordt bedoeld. Wat is het verschil met de voorgaande paragraafjes? Het lijkt mij overigens nog maar de vraag of hier wel de juiste verklaring van het gebruik in archeologische context wordt gegeven. Ik kan mij voorstellen dat het veel waarschijnlijker is dat een archeoloog met provenance bedoeld waar het opgegraven voorwerp (of het materiaal waarvan het gemaakt is) oorprònkelijk vandaan kwam voordat het op de plaats van de opgraving terechtkwam. M.a.w. is het voorwerp ter plaatse gemaakt of is het daar door handel of trek terecht gekomen.

Ook de opmerking dat het in de geologie anders gebruikt wordt is onterecht. Het wordt hier gebruikt om het herkomstgebied van een gesteente aan te geven alvorens het dus terecht kwam waar het is aangetroffen. Dat kan een zwerfsteen zijn die bv vanuit het Dalarnagebied door de gletsjer is getransporteerd en daardoor uiteindelijk in Drente terecht is gekomen. De 'provenance' van die bewuste kei is het Dalarnagebied (en dus niet Drente). Het kan ook slaan op het herkomstgebied van de verschillende mineralen waar rivierzand uit bestaat. Sommige mineralen zijn afkomstig uit gesteenten met een heel beperkt verspreidingsgebied. De provenance van zo'n mineraal in het zand kan daarmee vastgesteld worden. Zo is in Rijnzand de provenance van het vulkanische mineraal augiet in de meeste gevallen het Eifelgebergte waar het door uitbarstingen van de vulkanen aldaar vanaf het Midden Pleistoceen werd geproduceerd. Dus ook hier gewoon herkomst(gebied). En in de geologie wordt provenance in nog andere gevallen op vergelijkbare wijze gebruikt. Niks ander gebruik dus. Tom Meijer _MOP 7 mrt 2010 15:03 (CET)

Het is me trouwens duidelijk dat het begrip in de geologie en mogelijk ook in de archeologie in zijn eigenlijke betekenis gebruikt wordt. Zodra er geld bij betrokken wordt (veilingen met name) dan wordt niet slechts de herkomst bedoeld maar ook de geschiedenis van het bezit van het voorwerp nadat het gevonden/gemaakt is. Dat betekent naar mijn mening dat het lemma in feite verkeerd geschreven is: men begint met het afwijkende om bij het niet afwijkende terecht te komen waarvan men dan bovendien zegt dat het in een andere betekenis gebruikt wordt. Een mooie omkering van zaken. Tom Meijer _MOP 7 mrt 2010 15:11 (CET)