Overleg:Sophie van Württemberg

Pagina-inhoud wordt niet ondersteund in andere talen.
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Sophia of Sophie?[brontekst bewerken]

deel 1[brontekst bewerken]

Ik zou willen vragen om de pagina over koningin Sophia, de eerste vrouw van koning Willem III, terug te draaien naar Sophia van Württemberg. Zowel de namen Sophia als Sophie worden gebruikt, maar ik denk dat de naam Sophia frequenter wordt gebezigd. De koningin wordt in alle door mij geraadpleegde papieren encyclopedieën Sophia genoemd (Winkler Prins, Larousse, Oosthoek, Sesam). Destijds was de naam Sophia gebruikelijker in de pers. De vorm Sophia wordt ook gebruikt in verschillende instellingen, straten en pleinen, zoals het Sophia Kinderziekenhuis of de Sophia-vereeniging. Ik weet eerlijk gezegd niet goed waarom de naam Sophie wordt gebruikt. Ik vermoed dat dat de informele naam is waaronder ze aan het hof bekend stond. Maar als we dat als maatstaf nemen, dan moeten we binnenkort ook Trix der Nederlanden schrijven. Heer van Robaais (overleg)

De interwiki's, de Duitse vooraan, gebruiken 'Sophie'. Glatisant (overleg) 9 jun 2012 11:29 (CEST)[reageer]
Ik denk dat die zo zijn genoemd naar de Nederlandse pagina. Bovendien is dat geen argument bij gekroonde hoofden. Anders kun je Karel de Grote ook Charlemagne noemen. Heer van Robaais (overleg)
Zeker, maar het kan geen kwaad ook de recente biografische literatuur mee te nemen. Je kunt best gelijk hebben, maar het moet wel even goed worden uitgezocht. 'Sophie' is de naam die tegenwoordig het meest gebruikt wordt (en 'Trix' niet voor Beatrix). Wat is je norm? Glatisant (overleg) 9 jun 2012 11:49 (CEST)[reageer]
Er zijn de laatste tijd inderdaad biografieën verschenen waar men de vorm Sophie gebruikt, maar dat wil daarom niet zeggen dat dat nu de algemeen ingeburgerde vorm is. De vorm Sophia wordt vandaag zeker nog gebruikt.
Ik vind het wat kortzichtig om je bij artikelnamen te laten leiden door "de laatste academische mode". Zeker wanneer het gaat over historische artikelen. Zo zijn er nu wellicht ook meer academische werken waarin men Platoon of Homeros gebruikt in plaats van Plato of Homerus dan pakweg twintig jaar geleden. Maar om daaruit te gaan besluiten dat Platoon en Homeros thans de meest gebruikte vormen zijn, lijkt me ook een brug te ver ...
Om objectief te bepalen welke vorm het vaakst gebruikt wordt, lijkt me heel moeilijk. Suggesties? Ik kan alleen maar de bovengenoemde argumenten herhalen en zeggen dat Sophie wringt met mijn taalgevoel. Maar dat laatste is nogal subjectief ... Heer van Robaais (overleg)
Ik neem aan dat er in de Nieuwe Kerk in Delft een stuk steen is dat deze kwestie zal verduidelijken? Milliped (overleg) 9 jun 2012 12:31 (CEST)[reageer]
Wat er op die grafzerk staat, kan ik niet zeggen. Ik heb hier wel al een overlijdensbericht uit de krant gelinkt. Maar zelfs dat is niet voldoende als argument voor een gekroond hoofd. Heer van Robaais (overleg)
Toch blijft de vraag: wat is je norm. Karel de Grote heette in zijn tijd ook geen Karel de Grote. Gaat het om de naam waarmee zij geboren is, de naam waaronder ze in haar eigen tijd bekend was, de naam die nu gebruikt wordt? Overigens is het misschien ook een idee om over de gebruikte naam een passage in het artikel zelf op te nemen (waar sinds gisteren de naam Sophie alvast is vervangen door Sophia). Glatisant (overleg) 9 jun 2012 13:00 (CEST)[reageer]
Die wijziging is gemakkelijk terug te draaien ...
Het gaat me over de naam die in modern Nederlands wordt gebruikt. Daarmee bedoel ik de vorm die het frequentste wordt aangetroffen in Nederlandstalige publicaties sinds de Tweede Wereldoorlog. En dan heb ik het over álle publicaties. Niet alleen de gespecialiseerde vakliteratuur. En niet alleen de bronnen van de laatste tien jaar.
En bij gekroonde hoofden komt daar dan nog eens bij dat we (voor zover die gebruikelijk is) de voorkeur geven aan de Nederlandse vorm. Maar dat speelt bij Sophie/Sophia nu minder een rol. Je kunt moeilijk zeggen dat de ene vorm Nederlandser is dan de andere.Heer van Robaais (overleg)
Doe je jezelf niet de dampen aan als je dat allemaal wilt afwegen? Ik ga akkoord als het in de AGN staat en in de recentste (zeg van de laatste 25 jaar) WP. (Inmiddels vond ik 'Sophia' in het NNBW en 'Sophie' in een Duitstalige Gotha-almanak van 1883). Glatisant (overleg) 9 jun 2012 13:59 (CEST)[reageer]
Goh, ik wil hier nou ook weer geen halszaak van maken. Ik heb zelf een voorkeur voor Sophia, maar uiteindelijk is het maar één letter en één lettergreep verschil.
Ik vind het alleen jammer dat dit is besloten zonder enig overleg. Het is tenslotte een niet onbelangrijke figuur uit de Nederlandse geschiedenis.
Wat zegt de recentste Winkler Prins trouwens? Ik heb een exemplaar uit de jaren '50 en een uit de jaren '70. Die zeggen allebei Sophia. Heer van Robaais (overleg)
Beste Heer van Robaais, zelf wil ik van die titelwijziging ook geen halszaak maken, maar ik vind de argumenten voor titelwijziging werkelijk niet zo overtuigend. Beide namen zijn verdedigbaar. In de geschiedenis van het artikel kun je zien dat Gebruiker Puckly (die niet meer actief is) in 2007 een keer de naam 'Sophia' in 'Sophie' heeft veranderd, maar het artikel heeft volgens mij sinds de aanmaak 'Sophie' geheten, dus 'dit is besloten zonder enig overleg' is niet van toepassing, maar BTNI wel. Als de titel veranderd wordt levert dat geheid problemen met andere gebruikers op in de toekomst, omdat veel mensen haar kennen als Koningin Sophie. Dus toch maar liever niet. Glatisant (overleg) 9 jun 2012 19:02 (CEST)[reageer]
Voor Voor. Dit doet me denken aan Hendrik en Willem van Luxemburg. Zij staan als Henri en Guillaume bekend, maar wij gebruiken de NL namen. Trijnsteloverleg 10 jun 2012 18:29 (CEST)[reageer]
NB. Prins Hendrik heette eigenlijk ook Heinrich en Claus zijn eigenlijke naam was Klaus met een K... Trijnsteloverleg 10 jun 2012 18:29 (CEST)[reageer]
Ik heb nog even wat bronnen zitten zoeken: zowel in De Tijd als in de Tilburgsche courant (1877) en de Sumatra Post (1937) wordt ze "Sophia" genoemd en niet "Sophie". Zelfs in de Nederlandsche staatscourant (1839!) werd ze "Sophia" genoemd. Pas veel later, zoals in De Telegraaf (1989) verandert dit. Trijnsteloverleg 10 jun 2012 18:50 (CEST)[reageer]
(na bwc) Inderdaad zijn dat de namen waaronder deze prinsen bekend zijn. Maar dat is toch iets anders, omdat het in dit geval nog niet helemaal duidelijk is of ze Sophia of Sophie heette (geen van beide de Nederlandse vorm: modern Nederlands zou Sofie zijn), en wat het gebruik van de laatste decennia is. In veel moderne Nederlandse literatuur wordt de naam Sophie gebruikt, bijvoorbeeld in de moderne biografische boeken van C.A. Tamse, Hella Haasse en Dianne Hamer, de tentoonstellingscatalogus met tekst van J.G. Kikkert (1977) en het toneelstuk uit 1996 van Ton Vorstenbosch. Echt niet de minsten dus. En zoals je hierboven kunt zien geeft een bekend naslagwerk uit 1883 ook de naam Sophie. Glatisant (overleg) 10 jun 2012 19:08 (CEST)[reageer]
Maar wat is de gangbare praktijk? Gebruiken we de naam waaronder hij/zij toen bekendstond of degene die nu gebruikt wordt? Trijnsteloverleg 10 jun 2012 19:49 (CEST)[reageer]
Gebruik de meest gangbare naam, zegt WP:Naamgeving. Maar dat is hier juist niet helemaal duidelijk. Volgens mij volgt daarop WP:BTNI. Handhaaf de niet-foute naam die het artikel al sinds de aanmaak heeft (in april 2004). Glatisant (overleg) 10 jun 2012 23:45 (CEST)[reageer]
Voor Voor Sophia dus. Als Vlaming ben ik niet betrokken bij het Nederlands koningshuis, maar wil ik toch een taalopmerking maken. Ik vind dat het punt niet is "wat is meest gangbaar", maar wel "welk taalregister volg je bij alle namen van het Nederlands koningshuis": je kunt toch alle vorstenhuisnamen van Duitse oorsprong Duits houden (en consequent Franse Frans, Engelse Engels, Nederlandse Nederlands) ? Zo schrijven we in de stamboom toch Bernhard en niet Bernard ? Ook zijn er bepaalde streken vertaalde alternatieven en worden die gebruikt volgens de afkomst van de persoon in kwestie: Lorraine/Lotharingen (Lorreinen)/Lothringen... Alsace/Elzas/Elsaß (Elsass). Het gaat hier dus gewoon om een conflict tussen de Duitse en de Franse taalsfeer en of je die als Nederlander wenst te vernederlandsen.--Dartelaar [geef een gil!] 11 jun 2012 00:28 (CEST)[reageer]
Gebruik de meest gangbare naam, zegt de Wikipedia-richtlijn. Je kunt van alles doen, zeker. Sofie van Wurttemberg, Sofia der Nederlanden... Qua vorm is Sophia meer Duits en Sophie meer Frans (de voertaal aan het Nederlandse hof in de tweede helft van de negentiende eeuw...). Maar is dat een argument? Moderator, verlos ons eindelijk uit dit labyrinth! Glatisant (overleg) 11 jun 2012 01:32 (CEST)[reageer]

Hier is nooit een beslissing over genomen en de bot archiveerde het vervolgens al automatisch naar het archief. Kan iemand de knoop doorhakken? Trijnsteloverleg 16 jun 2012 14:50 (CEST)[reageer]

Uitgevoerd Uitgevoerd, Sophia lijkt me correcter en is ook tegenwoordig gangbaar. Discussie ook gekopieerd naar OP artikel. Milliped (overleg) 16 jun 2012 22:58 (CEST)[reageer]
Voor wat het waard is:
  • In haar (Duitstalige) huwelijksakte is ze Sophie Frederike Mathilde
  • In de geboorteakte van haar zoon Alexander is ze Sophia Frederica Mathilda
  • In de overlijdensakte van Willem III is ze Sophia Frederika Mathilde
  • In haar eigen overlijdensakte is ze Sophia Frederika Mathilda
Maarten | Vernoeming (overleg) 29 jan 2013 11:30 (CET)[reageer]

Ik heb vandaag haar vernederlandste namen toegevoegd zoals Van der Meulen (2013) ze schrijft in zijn biografie Willem III 1817-1890 uit 2013 en die zijn Sophia Frederika Mathilde. Het was koningin Sophia en haar roepnaam was Sophie. Zoiets als bij koning Willem-Alexander, terwijl zijn roepnaam Alex is, Beatrix en Trix etc. Happytravels (overleg) 3 dec 2016 08:59 (CET)[reageer]

Overigens, de Staten-Generaal gaven volgens een bericht toestemming om te trouwen met Sophia Frederika Mathilda. Een citaat van die mededeling - met de namen erin - wordt door Van der Meulen gebruikt, maar hij houdt dus blijkbaaar vast aan Mathilde als derde naam. Als familienaam of in ieder geval als de naam achter de voornamen houdt Van der Meulen het op "van Wurtemberg". Nergens in het boek komt "van Württemberg" voor. Ik heb echter "van Württemberg" maar aangehouden omdat dit nu eenmaal de lemmatitel is, maar bij een eigennaam - en dus niet een woord is dat onderhevig is aan veranderingen - zou daar eigenlijk wel aan moeten worden vastgehouden. En dus zou volgens mij "van Wurtemberg" geschreven moeten worden. Happytravels (overleg) 3 dec 2016 11:48 (CET)[reageer]
In het kopje hieronder heb ik al aangegeven dat de naamgeving zoals deze in een recente monografie voorkomt mij wel acceptabel lijkt. Ik heb er dus geen enkel probleem mee het artikel te hernoemen naar Sophie van Würtemberg. Milliped (overleg) 3 dec 2016 11:59 (CET)[reageer]
Da's mooi. Ik laat het nog even een week zo staan om andersdenkenden de mogelijkheid te geven te reageren. Mocht niemand bezwaar maken of niemand reageert, dan zal ik e.e.a. over zeven dagen aanpassen. Happytravels (overleg) 3 dec 2016 13:48 (CET) P.S. Ik zag de umlaut bij jou over het hoofd, maar Van der Meulen houdt het dus op "van Wurtemberg" zonder de puntjes. Happytravels (overleg) 3 dec 2016 14:47 (CET)[reageer]
Na negen dagen wachten zojuist aangepast. Happytravels (overleg) 12 dec 2016 07:12 (CET)[reageer]

Deel 2[brontekst bewerken]

Deze vrouw staat alom bekend als de Nederlandse koningin Sophie. Verplaatsing is bovendien in lijn met de op WP gebruikelijke Nederlandse benaming van buitenlandse adel. (Zie bijvoorbeeld Eduard VIII van het Verenigd Koninkrijk). RJB overleg 10 sep 2013 12:23 (CEST)[reageer]

  • Opmerking Opmerking Over de titel is op de OP van die pagina uitvoerig gediscussieerd, dat nu zomaar terug draaien lijkt wat vreemd. Bedoel je met je laatste opmerking dat Sophie, net al Eduard, Nederlandser is dan Sophia? Sir Iain overleg 12 sep 2013 11:21 (CEST)[reageer]
    • Ja, dat bedoel ik ermee. Bovendien heet de vrouw in alle beschikbare Nederlandse literatuur koningin Sophie. Er is dus geen enkele reden om haar op de Nederlandstalige WP aan te duiden als Sophia. Zo min we het hier hebben over Klaus von Amsberg of Heinrich von Mecklenburg-Schwerin. RJB overleg 12 sep 2013 11:26 (CEST)[reageer]
      • Zie ook hier voor een eerdere uitvoerige discussie over het onderwerp. Milliped (overleg) 12 sep 2013 11:52 (CEST)[reageer]
      • Uit de discussie daar lijkt eerder te komen dat het andersom is. Volgens Maarten vernoeming noemt haar Duitse geboorteakte haar Sophie, en haar Nederlandse overlijdensakte haar Sophia. Juiste oudere werken (die toch meestal geneigd zijn om een en ander te vernederlandsen) noemen haar Sophia. Juist nieuwe boeken gaan steeds meer over op Sophie. Zelf lijken beide keuzes me te verdedigen. Sir Iain overleg 12 sep 2013 12:00 (CEST)[reageer]
        • Ja, daar heb je op zich gelijk in. In oudere werken (en kranten - zie KB) wordt zij meestal Sophia genoemd. Niettemin komt men dat in de moderne literatuur (denk aan het werk van Jackson/Haasse, Tamse e.t.q.) niet meer voor. Dat lijkt mij relevanter. Vroeger schreef men ook menschen en dat doen we al een tijdje niet meer. RJB overleg 12 sep 2013 12:19 (CEST)[reageer]
          • Dat de naam en de spelling aan verandering onderhevig is lijkt wel te kloppen; als ik hier kijk, zie ik dat Sophie zeer gangbaar is, en Sophia komt niet zoveel voor. Daarnaast valt het op dat Sofie als spelling ook erg in opkomst is. Ik mag hopen dat we ruimbemeten graven krijgen opdat we er ons in 2113 comfortabel in kunnen omdraaien als het artikel naar Sofie van Württemberg wordt omgenoemd :-) Milliped (overleg) 12 sep 2013 12:42 (CEST)[reageer]
Mooi, Milliped! Overigens werd Württemberg in Nederlandse publikaties ook Wurtemberg of Wurtemburg genoemd. Misschien nog tijd voor een extra aanpassing, alvorens wij ons in 2113 en masse omdraaien. RJB overleg 12 sep 2013 16:10 (CEST)[reageer]
OK, even resumerend: Beide opties zijn in principe goed, BTNI is niet heel erg van toepassing (ik heb de vorige wijziging uitgevoerd en geef zonder meer toe dat ik het ook mis kan hebben). Het liefste zou ik hebben dat iemand met een recente gezaghebbende monografie over mevrouw van W. aan komt zetten, dan hernoem ik wel naar de daarin gebruikte orthografie. Milliped (overleg) 12 sep 2013 23:01 (CEST)[reageer]
Uh, wat is orthografie? Een redirect naar spelling. – Maiella (overleg) 13 sep 2013 02:50 (CEST)[reageer]
Naar wiktionary bet.2: "aanvaarde spelling van een bepaald woord". Milliped (overleg) 13 sep 2013 20:09 (CEST)[reageer]
Sophie: biografie van Sophie van Würtemberg (1818-1877) is uit 2011. Sir Iain overleg 13 sep 2013 19:15 (CEST)[reageer]
Uitgevoerd Uitgevoerd, per Sir Iain (en Dianne Hamer dus). Ik kopieer wederom de discussie naar OP. Milliped (overleg) 13 sep 2013 20:06 (CEST)[reageer]


Echtgenote van de koningin[brontekst bewerken]

Waarom staat er in de infobox "Echtgenote van de Koning der Nederlanden" samen met "Groothertogin van Luxemburg"? Met de dunkt dat de combinatie moet zijn "Echtgenote van de Koning der Nederlanden" en "Echtgenote van de Groothertog van Luxemburg" ofwel "Koningin der Nederlanden" en "Groothertogin van Luxemburg". Nu wordt er op twee gedachten gehinkt. Michiel (overleg) 30 mei 2013 19:55 (CEST)[reageer]

Kan/wil iemand hier nog iets over roepen? Michiel (overleg) 13 sep 2013 20:41 (CEST)[reageer]
Inmiddels aangepast, zie ik. Happytravels (overleg) 3 dec 2016 09:07 (CET)[reageer]

Graag of heel niet?[brontekst bewerken]

De vandaag toegevoegde term "Uiteindelijk koos Sophie naar eigen zeggen zelf voor de Prins van Oranje" is nogal in tegenspraak met wat verderop staat: "Sophie trachtte zich in eerste instantie tegen het huwelijk te verzetten". Hoe zit het nu? Michiel (overleg) 9 nov 2016 14:51 (CET)[reageer]

E.e.a. aangepast. Ze was liever niet met hem getrouwd, maar heeft zich erbij neergelegd. Het was van de kant van Willem dat gevraagd werd om een huwelijk. Haar vader stemde ermee in. Sophie mocht uiteindelijk beslissen. Doordat ze zich erbij neerlegde, koos ze uiteindelijk zelf. Ze had kunnen weigeren. Happytravels (overleg) 3 dec 2016 09:04 (CET)[reageer]

Doodsoorzaak[brontekst bewerken]

De tekst stelt dat de ingewanden van Sophie waren aangetast maar niet waardoor. Verder wordt er ook geen doodsoorzaak genoemd. Bekend is dat haar man aan syphilis leed. Gold dit mogelijk ook voor Sophie? 83.86.90.39 13 okt 2019 20:45 (CEST)[reageer]

Nee hoor, er zijn geen bewijzen dat Willem aan syfilis leed. Dik van der Meulen (2013) heeft daar uitvoerig over geschreven in zijn biografie over Willem. De doodsoorzaak zelf heb ik van Sophie niet kunnen terugvinden. Van der Meulen schrijft daar evenmin iets over. Sinds 25 december 1855 was Sophie informeel van tafel en bed gescheiden van Willem. Ze stierf pas in 1877, dus de laatste 22 jaar hadden deze neef en nicht geen seks met elkaar, wat de kans verkleint dat ze een geslachtsziekte via hem opgelopen heeft. HT (overleg) 13 okt 2019 22:16 (CEST)[reageer]