Overleg:Wet

Meer generisch lemma 2009

IMHO moet dit artikel meer generisch herschreven worden. Ik nodig alle vorige bijdragers uit om hier over de nieuwe inhoud mee te praten --DerekvG 19 nov 2009 16:52 (CET)

Spraakverwarring over de definitie van "wet"

Er is kennelijk spraakverwarring rond de woorden "formeel" en "materieel" (ook in de volgende kopjes in deze discussie). Daar heb ik last van in de praktijk, waar algemeen verbindende voorschriften van uitvoerende overheden vaak niet onder "wet" worden begrepen. Toch zijn de leerboekjes daar duidelijk over: algemeen verbindende voorschriften en rechtsgeldende besluiten van uitvoerende overheden vallen onder het begrip "wet in materiele zin". Tot overmaat van ramp wordt onderscheid gemaakt tussen formeel recht (wat de procedures van en rond het recht regelt, zoals bijvoorbeeld Strafvordering, Burgelijke Rechtsvordering, Algemene wet bestuursrecht, rolreglementen, enz.) en het materieel recht (wat over de inhoud gaat.) Dit geeft een extra dimensie aan de spraakverwarring.

De enige autoriteit hierover zou de wet moeten zijn. Artikel 81 van de grondwet lijkt de praktijk gelijk te geven: Daar staat "De vaststelling van wetten geschiedt door de regering en de Staten-Generaal gezamenlijk.". Moet ik dat interpreteren als: al hetgeen niet door de regering en Staten-Generaal gezamenlijk is vastgesteld is geen wet? Daarmee lijkt het begrip "wet in materiele zin" strijdig. Ik ben naarstig op zoek naar wat de wetgever hierover in de wet te zeggen heeft, maar ik kan het niet vinden. Dat komt ongetwijfeld omdat ik geen jurist, maar informaticus ben. Is er een rechtsgrond op basis waarvan de definitie van "wet" gegeven kan worden?

Even praktisch: kunnen de auteurs van deze pagina alsjeblieft refereren naar de rechtsgronden van hun definities? --Stef Joosten 7 mei 2012 8:11 (CET)

deel 1 soorten wetten

ik stel voor om de huidige inhoud van soorten wetten (behalve de laatste paragraaf) te verplaatsen naar een NLspecifiek lemma en te vervangen door volgende inhoud :

Het generieke begrip wet kan twee betekenissen hebben:

* wet in formele zin

* wet in materiële zin

Een wet in formele zin is een (gezamenlijk) besluit, genomen en kenbaar gemaakt volgens de daartoe vastgelegde procedure door een bevoegd orgaan, de formele wetgever genoemd.

Een wet in materiële zin is een een algemeen verbindend voorschrift voor de rechtsonderhorige(n) en van toepassing is op een specifieke territoriale eenheid.

Wetten in materiële zin zijn tevens wetten in formele zin. Wetten is formele zin hoeven geen wetten in de materiële zin te zijn. Het onderscheid is tweeledig :

* het territorialiteitsprincipe en de daarmee gepaard gaande bevoegheid;

* in de formele zin is het een besluit, een genomen beslissing; en in de materiële zin is het een geldend voorschrift opgelegd aan personen.

Hoewel dit onderscheid eerder theoretisch lijkt zijn er in de alledaagse praktijk toch duidelijke verschillen.

Het Strafrecht is een wet in formele zin, tevens wet in materiële zin (zowel in Belgie door het Strafwetboek als in Nederland door het Wetboek van Strafrecht ). De wet is opgesteld en kenbaar gemaakt door de formele wetgever en houdt voorschriften in, die o.a. voor iedereen gelden die zich binnen op het grondgebied bevindt.

Een voorbeeld dat het onderscheid tussen formele en materiële wet illustreert en dat zowel in Nederland als in België toepasbaar is, is de toestemmingswet voor het huwelijk van een lid van het Koninklijk Huis, het parlement beslist over deze vraag en neemt die beslissing door het uitvaardigen van een wet, die door de minister van binnenlandse zaken wordt bekend gemaakt. Dat is een formele wet maar geen materiële wet, omdat ze geen betrekking op iedereen.

Opmerkingen gedurende 1 week --DerekvG 19 nov 2009 16:52 (CET)

deel 2 Formele wetgever

Ik stel voor om dit deel toe te voegen

De formele wetgever is het bevoegde orgaan dat wetten mag opstellen en goedkeuren , ook als bij de kenbaarmaking andere organen moeten optreden. De bevoegdheid tot het vaststellen van wetten in materiële zin volgt altijd uit een wet in formele zin.

In Nederland is de formele wetgever samengesteld uit de regering (De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers; art. 42 Grondwet) en de Staten-Generaal (de Tweede en Eerste Kamer) - volgens de procedure van art. 81 van de Grondwet .

In België is de formele wetgever het Parlement (de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat) en worden de wetten ondertekend en afgekondigd (gepubliceerd) door de Koning (en zijn regering).

Opmerkingen gedurende 1 week --DerekvG 20 nov 2009 10:51 (CET)

Deel 3 Bevoegdheid

Waar de bevoegdheid tot het opstellen in de formele zin en het uitvaardigen van wetten in materiële zin, direct wordt toegekend aan een zeker orgaan heet dat attributie. Wanneer de aldus verkregen wetgevende bevoegdheid door dat orgaan weer (gedeeltelijk) wordt overgedragen aan een ander (lager) orgaan heet dat delegatie. Dit laatste is alleen toegestaan wanneer de formele wet waaraan de wetgevende bevoegdheid wordt ontleend, dat uitdrukkelijk toestaat.

Zowel in België als in Nederland stelt de grondwet dat het opstellen van wetten het voorrecht is van de wetgevende macht, en dat hoogste wetgevende orgaan het parlement is. In beide landen is het uitvaardigen een taak is van de uitvoerende macht. Er is buiten het territorium van België en Nederland nog geen supra-nationale eenheid met wetgevende bevoegdheid. Het Europese Parlement vaardigt echter wel richtlijnen uit die door de nationale wetgever in (formele en materiële) wetgeving moet worden omgezet, krachtens de door België en Nederland ondertekende verdragen.

Deel 4 Scheiding der machten en getrapte bevoegdheden

In België en Nederland hanteert men het principe van de scheiding der machten : er is een wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. De wetgevende en uitvoerende macht is geografisch getrapt georganiseerd.

Opmerkingen gedurende 1 week --DerekvG 20 nov 2009 18:30 (CET)

Discussie 2004

Ik vind de tweede alinea (over law) hier niet thuis horen. Waarom willen we het begrip "law" uitleggen als we het over "wet" hebben? Als "law" en "wet" niet aan elkaar gelijk zijn moeten we niet vanaf "wet" linken naar "law", en wellicht vanaf "law" linken naar een doorverwijspagina, maar niet hier de term "law" uit gaan leggen (zie ook Wikipedia:De kroeg#Interwiki doolhof). Bovendien is de term "ons continenentale recht" nogal beroerd gekozen aangezien bij Wikipedia ons iedereen is, dus ook de Engelsen/Angelsaksisch recht. Heeft iemand er problemen mee als ik de alinea verwijder en een doorverwijspagina maak ten behoeve van "law"? Fruggo 28 feb 2004 12:33 (CET)

Ja.

Hoe stel je je die doorverwijspagina precies voor? Ik bedoel te vragen: Wat is de titel en wat zet je er in?

De redenen waarom ik die alina geïntroduceerd heb, zijn:

• Als je vanaf het Engelse law binnenkomt, kan het vreemd overkomen dat het uitsluitend over 'Wet' gaat (en niet over recht).
• Als je Engelse teksten (zoals de Engelse wiki-tekst over law) wilt vertalen, moet je rekening houden met die genoemde (context)verschillen. Deze verschillen zijn echter anders dan genoemd op de Engelse law (disambiguation)-pagina.

Puckly 29 feb 2004 02:24 (CET)

Ik heb de alinea iets aangepast en de link vanaf de Engelse wiki naar recht laten wijzen, zoals hij ook naar het Duitse Recht en het Franse droit wijst... Puckly 29 feb 2004 02:31 (CET)

Juist omdat law niet hetzelfde is als wet (contextverschillen) zou ik de alinea willen schrappen. Waarom zou iemand die wet leest geïnteresseerd zijn in de verschillende betekenissen van law? Als hij/zij over law wil lezen, gaat hij/zij maar naar en:law. Als we vinden dat iemand op de Nederlandstalige Wikipedia moet kunnen vinden wat law betekent, dan verdient law een eigen artikel. Fruggo 29 feb 2004 20:39 (CET)

Als hij/zij over law wil lezen, gaat hij/zij maar naar en:law.

We willen toch Nederlandstalig zijn? Dan vind ik het een beetje flauw om te verwijzen naar een Engelse tekst.

Als we vinden dat iemand [...] moet kunnen vinden wat law betekent, dan verdient law een eigen artikel.

Dat is dan inderdaad misschien een betere oplossing.

Puckly 29 feb 2004 20:49 (CET)

Als dat stukje over het engelse woord law in dit artikel blijft, zou ik het liefst in een aparte alinea willen zien, en een stuk lager in de tekst, die bijvoorbeeld wet in andere talen heet, met ook wat aantekeningen over het gebruik van het woord in andere talen. Schrappen is inderdaad ook een optie. Flyingbird[[]] 29 feb 2004 21:21 (CET)

Ik heb net op deze manier een aparte alinea gemaakt met snel in elkaar geflanst wat informatie over 'wet' in Grieks, Hebreeuws en Arabisch erbij, dus nu zijn het met Engels mee vier talen. Maak het gerust ongedaan, als jullie het niets vinden. Flyingbird[[]] 29 feb 2004 21:36 (CET)

Ziet er goed uit! - Puckly 29 feb 2004 21:54 (CET)

---

Wet in materiële zin

Ik heb me nog even het hoofd gebroken over het begrip 'wet in materiële zin'. Ik heb 19 maart 2004 een definitie van dat begrip in het artikel gezet, op basis van wat ik wist en van Internet kon sprokkelen, maar ik weet niet meer waar ik het vandaan had. Ik geloof wel, dat de uitdrukking 'waarop straf is gesteld' ergens uit een betrouwbare bron komt. Op www.parlement.com staat:

Een wet in materiële zin is een besluit van een daartoe bevoegd orgaan dat algemeen verbindende voorschriften bevat.

Daar wordt de strafbaarheid ook niet als criterium gehanteerd.

En op de site van de Eerste Kamer staat:

Onder een wet in materiële zin verstaat men iedere algemene, burgers bindende rechtsregel, op overtreding waarvan straf is gesteld.

Omdat ik me voor kan stellen dat er wetsregels zijn, waar geen straf op gesteld is (bijvoorbeeld regels over mededelingen die van bepaalde besluiten moeten worden gedaan), zie ik vooralsnog geen aanleiding om de definitie in het artikel te veranderen. Johan Lont 11 feb 2005 11:39 (CET)

Om kort te gaan, er klopt geen barst van de definitie van wet in formele zin en wet in materiële zin; deze begrippen worden verward met formele wet en materiële wet. Een wet in formele zin is een wet die qua vorm als wet is aan te duiden. Een wet in materiële zin hoeft eigenlijk geen wet te zijn, het is een regeling die qua inhoud lijkt op wetgeving in formele zin.

Een formele wet is een wet die procedures enz. levert, bijvoorbeeld in Nederland het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, het Wetboek van Strafvordering, de Invorderingswet, de Algemene wet bestuursrecht. Een materiële wet levert de inhoudelijke regels op, bijvoorbeeld het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Strafrecht en de Wet op de Inkomstenbelasting. Minuteman 12 jul 2005 02:19 (CEST)

Na nog wat verder zoeken, ben ik er wel achter dat de termen op allerlei manieren gebruikt worden. In een studietekst las ik "Wet in materiële zin: Een materiële wet is...". Daar werden wet in materiële zin en materiële wet gewoon als synoniemen gebruikt. Via Google constateer ik dat de term 'formele wet' vaak wordt gebruikt in de betekenis van 'wet in formele zin' (dus een door het parlement aangenomen wet).

Gebruiker Lander heeft toegevoegd dat de Belgische Raad van State alleen adviseert over wetgeving ten aanzien van 'materiële wetten' en niet ten aanzien van 'formele wetten'. Een wet om iemand te nationaliseren zou bijvoorbeeld geen materiële wet zijn. Mbv Google heb ik dit totaal niet terug kunnen vinden. Ik heb mijn twijfels of dat wel klopt. Johan Lont 12 jul 2005 11:15 (CEST)

Zie de gecoördineerde wetten op de Raad van State (hier te vinden: pdf-bestand. Adviesbevoegdheid niet betreffende o.a. begrotingswetten, legercontingent, rekeningen, etc.. Die kan men allen als formele wetten beschouwen. Mijns inziens is er overigens nog geen advies van de Raad van State geweest betreffende naturalisatiewetten. Lander 12 jul 2005 16:16 (CEST)

Ik heb het nog eens opgezocht in

Bronnen, noten en/of referenties

• H. Franken: InLeiden tot de rechtswetenschap, 7e druk Gouda Quint Arnhem 1995

formele wet

wet die formeel recht bevat

materiële wet

wet die materieel recht bevat

formeel recht

recht dan de "wijze waarop het recht wordt gehandhaafd" bepaalt, p. 203

materieel recht

recht dat "op inhoudelijke elementen betrekking heeft", p. 203

wet in formele zin

"elk besluit van regering en Staten-Generaal gezamenlijk", p. 338

wet in materiële zin

"ieder besluit van een daartoe bevoegd overheidsorgaan", p. 338

Het wordt in de praktijk ontzettend vaak verward: voor wet in formele/materiële zin wordt vaak formele/materiële wet geschreven. Het is echter belangrijk om te beseffen dat een wet in materiële zin niet noodzakelijk een wet is! De termen wet in formele/materiële zin zijn bedoeld om twee verschillende definities van de term wet te onderscheiden. Het strikte, meer algemene is de wet in formele zin (een wet vastgesteld door het parlement). Het ruime begrip is de wet in materiële zin: het gaat dan in feite om een besluit van algemene strekking. Groet, Minuteman 13 jul 2005 00:27 (CEST)

Bedankt voor dit rijtje definities. Daar heb ik naar gezocht, maar ik kon het op Internet niet vinden. Ik realiseer me nu dat ik de verwarring op gang gebracht heb ooit door in het artikel te beginnen over 'wet in formele zin' en 'wet in materiële zin'.

Het doel van een encyclopedie is om de ongeïnformeerden te informeren. De beste aanpak voor een artikel over Wet zou zijn, om eerst duidelijk uit te leggen Wat is een wet en daarbij het alleen te hebben over wat we 'wetten in formele zin' noemen. Verderop zou als 'aanvullende informatie' uitgelegd kunnen worden dat 'wet' nog een bredere betekenis heeft en dat lagere verordeningen gerekend worden tot 'wet in materiële zin'. Johan Lont 13 jul 2005 09:58 (CEST)

Elke burger wordt geacht de wet te kennen

De uitspraak

• Elke burger wordt geacht de wet te kennen

wordt vaak gebruikt, terwijl er eigenlijk bedoeld wordt

• Elke burger behoort de wet te kennen,

of zelfs

• Van elke burger wordt verwacht dat hij of zij de wet kent.

Het lijkt mij onzin te verwachten dat ook maar iemand de hele wet zou kunnen kennen. Daarom had ik zelf bedacht, dat de uitspraak beter geïnterpreteerd zou kunnen worden als

• In de rechtspraak wordt de aanname gedaan, dat elke burger de wet zou kennen

om te voorkomen dat iemand zich op onbekendheid met de wet zou kunnen beroepen. Zo had ik het ook in het artikel gezet, maar misschien is deze interpretatie toch niet vol te houden. Misschien is een betere interpretatie van de uitspraak:

• Van elke burger wordt verwacht dat hij of zij een behoorlijke/redelijke mate van kennis van de wet heeft.

Johan Lont 11 feb 2005 11:39 (CET)

POV

Voorbeelden bij Amerika zijn eenzijdig en denigererend want ze behandelen alleen beperkingen op de maatschappelijke vrijheden van staatsburgers, in tegenstelling tot de Europese wetten. Terwijl hier juist zoveel meer vrijheden bestaan, vooral op het gebied van meningsuiting. Bovendien klopt een van de twee artikelen niet. Een typischje staaltje Amerika-bashen all-over. Dit is een extreme actie, maar ik wil hier enige aandacht op richten. Het moet maar eens een keertje afgelopen zijn met dat eenzijdige gedoe. gidon^b 23 jun 2005 03:17 (CEST)

Ik begrijp je kritiek. Heb je misschien voorbeelden van Amerikaanse wetten, die je toe zou kunnen voegen, zodat het geheel neutraler wordt? Ik maak de huidige voorbeelden voorlopig even onzichtbaar, want ik vind het jammer om alleen vanwege deze twee voorbeelden bij het artikel een POV-melding te zetten en daarmee te zeggen dat de neutraliteit van het artikel betwist wordt. Fruggo 23 jun 2005 14:58 (CEST)

Hoi Fruggo, omdat dit steeds weer gebeurdt, wilde ik wat meer ophef over maken. Ik zal belangrijke wetten invoegen, in plaats van die ene die niet klopt. Groet, gidon^b 23 jun 2005 18:50 (CEST)

Formeel vs Materieel

in het artikel staat: (Een wet in formele zin moet door de hoogste wetgevende macht worden goedgekeurd. Een zuivere formele wet (geen materiële wet) kan bijvoorbeeld zijn een begrotingswet, naturalisatiewet,...) - De meeste wetten in formele zin zijn tevens wetten in materiele zin. Het woord formeel zegt iets over welk orgaan het wet heeft uitgevaardigs, het woord materieel over de inhoude van het wet.

De elementen van bevoegd orgaan en inhoud moeten duidelijk worden gemaakt, ook de informatie over welk wetgevende organen (ministerraad, minister, provinciale staten, gemeenteraad, SER, productschappen, waterschappen etc) wetten in materieel zin (niet zijnde wetten in formele zin kunnen maken) ontbreekt. (AdirAyubi 25 jan 2006 16:42 (CET))