Portaal:Europese Unie/Uitgelicht

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Let op: de uitgelichtjes van de weken 28-53 zijn dubbelingen van de uitgelichtjes van de weken 1-26. Bij het aanvullen liefst weken 1-26 aanvullen en in de weken 28-53 hiernaar verwijzen. Als ze allemaal ingevuld zijn, kunnen de uitgelichtjes uit de weken 28-53 vervangen worden door echte uitgelichtjes.


Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Europese Unie. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (17)

Europees recht is het recht van de Europese Unie (EU). De Europese Unie is uniek vergeleken met andere internationale organisaties in zoverre dat er een uiterst complex en hoog ontwikkeld systeem van intern recht bestaat welke supranationale werking en directe werking heeft binnen de autonome rechtsorde van de lidstaten (communautaire rechtsorde). Een verschil met de Verenigde Staten is dat het Europese recht wel derogeert aan het nationale recht van de lidstaten. Dat heeft het Hof van Justitie voor de Europese Gemeenschappen namelijk beslist in de arresten HvJ EG van 5 februari 1963, nr. 26/62 (Van Gend & Loos), Jurispr. 1963, blz. 1 en HvJ EG van 15 juli 1964, nr. 6/64 (Costa/ENEL), Jurispr. 1964, blz. 1199. Onverschillig of een lidstaat ten aanzien van het internationale recht een monistisch of dualistisch stelsel hanteert, kent de EG een eigen communautaire rechtsorde. Deze rechtsorde heeft voorrang bij eventuele strijdigheid met nationale wetgeving van de lidstaten.

[bewerk]

Ga naar week
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53


Week 1
Het Europees Parlement is de direct gekozen volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Het is het enige instituut van de EU dat direct door de burgers wordt gekozen, hiervoor vinden één keer per vijf jaar de Europese verkiezingen plaats in de diverse lidstaten.

Het Europees Parlement houdt zich bezig met de uitwerking van de Europese wetgeving en de leiding van de EU aan de zijde van de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie. Het Europees Parlement wordt één keer in de vijf jaar gekozen. Het parlement dient samen met de Raad van Ministers Europese wetgeving goed te keuren en toezicht te houden op de besteding van de Europese begrotingsmiddelen.

[bewerk]

Week 2
De Europese Raad is de bijeenkomst van nationale regeringen van de lidstaten van de Europese Unie. De Europese Raad is het hoogste Unie-orgaan. Samengesteld uit de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten en de voorzitter van de Commissie. De Europese Raad komt minstens 2 keer per jaar bijeen.

[bewerk]

Week 3

Het Fusieverdrag is een verdrag van de Europese Unie. Het werd getekend in Brussel op 8 april 1965, trad in werking op 1 juli 1967. Het verdrag bepaalde dat er voortaan één Commissie, één Raad van Ministers, één budget, en één Hof van Justitie was voor de drie, tot dan toe gescheiden organisaties EGKS, EEG en Euratom. Vanaf dat moment spreekt men van de Europese Gemeenschappen.

[bewerk]

Week 4

De eurozone (of eurosysteem, euroland, eurogebied) is de verzamelnaam voor alle landen van de Europese Unie die de euro als munt hebben. De Europese Centrale Bank is verantwoordelijk voor het beleid binnen de eurozone.

De twaalf EU-landen die op 1 januari 2002 de euro als nationaal betaalmiddel hebben ingevoerd zijn: België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Luxemburg, Ierland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal en Spanje. Op 1 januari 2007 kwam Slovenië het aantal EU-landen versterken tot 13. Op 1 januari 2008 hebben Cyprus (14) en Malta (15) de euro ingevoerd. Slowakije (16) is op 1 januari 2009 toegetreden tot de euro-landen. Ook niet-EU-landen als Montenegro en Kosovo, San Marino, Monaco, Vaticaanstad en Andorra.


[bewerk]

Week 5
De Raad van de Europese Unie vertegenwoordigt de lidstaten op het niveau van de Europese Unie en is de belangrijkste instelling waar het gaat om besluitvorming. De regeringsvertegenwoordigers die in de Raad zitting hebben zijn politieke verantwoording verschuldigd aan hun nationaal parlement.

De Raad van de Europese Unie moet niet verward worden met de Raad van Europa (bestaande uit 47 Europese landen) en ook niet met de Europese Raad (de raad van de 27 regeringsleiders en hun ministers).

[bewerk]

Week 6
Het Comité van de Regio's is een politiek orgaan dat als spreekbuis van de lokale en regionale overheden in de Europese Unie fungeert.

De oprichting van het Comité van de Regio's in 1994 had een tweeledig doel. Ten eerste wordt ongeveer driekwart van de EU-wetgeving op decentraal niveau ten uitvoer gelegd, zodat het zinvol is vertegenwoordigers van lokale en regionale overheden bij de totstandkoming van nieuwe communautaire wetgeving te betrekken. Ten tweede werd gevreesd dat de burgers de sprongen voorwaarts van de EU niet konden bijbenen. Eén manier om die afstand weg te werken, was gekozen bestuursorganen die het dichtst bij de burger staan een rol te geven in de beleidsvorming.

[bewerk]

Week 7

Herman Achille Van Rompuy (Etterbeek, 31 oktober 1947) is een Belgische politicus van de christendemocratische partij CD&V die tussen 30 december 2008 en 25 november 2009 de Premier van België was. Op 19 november 2009 werd bekendgemaakt dat hij is verkozen tot de eerste permanente voorzitter van de Europese Raad, informeel ook wel President van Europa genoemd. Hij bekleedt sinds 1 januari 2010 effectief deze functie.

[bewerk]

Week 8

Met een Europa met meerdere snelheden wordt bedoeld dat binnen de Europese Unie bepaalde lidstaten verder gaan met Europese integratie dan andere. De eventuele reden is om te vermijden dat één, of enkele, lidstaten de vooruitgang blokkeren die de anderen wensen. Er bestaat een procedure in de Europese Unie waarbij dat mogelijk is: nauwere samenwerking, maar deze is tot nu toe nog maar enkele keren gebruikt.

[bewerk]

Week 9

De euro (symbool: ; meervoud euro's) is de munteenheid van de Economische en Monetaire Unie. De officiële code van de munteenheid is EUR. Anders dan in het geval van de Verenigde Staten van Amerika die altijd al hun munteenheid, de dollar, hebben gehad, heeft de invoering van een Europese munt heel wat voeten in de aarde gehad. Pas in 1992 werd in Maastricht besloten tot definitieve invoering van de euro. Hierbij zou de waarde van 1 euro gelijk zijn aan 1 ECU ('European Currency Unit' oftewel 'Europese rekeneenheid').

[bewerk]

Week 10

Het Verdrag van Maastricht (officieel het Verdrag betreffende de Europese Unie) werd ondertekend op 7 februari 1992 en diende ter oprichting van de Europese Unie.

Het verdrag trad in werking op 1 november 1993 en sindsdien vormen de Europese Gemeenschappen (EG), die weer bestaan uit de Europese Gemeenschap, de Euratom en de EGKS, de eerste van de drie pijlers van Europese Unie (EU). Na ratificering van het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa zullen de drie pijlers afgeschaft worden.

In het Verdrag werden de Verdragen van Rome (EG - vroeger EEG; zie onder - en Euratom) en van Parijs (EGKS) gewijzigd. Daarnaast werd de Europese Unie opgericht, waarin de Europese Gemeenschap, de Euratom en de EGKS de eerste pijler vormen. Tevens werd de Europese Economische Gemeenschap hernoemd naar Europese Gemeenschap, omdat de terreinen waar de gemeenschap zich mee bezig hield zich nu ook buiten het Economische kader afspeelden.

[bewerk]

Week 11

De Akkoorden van Schengen zijn overeenkomsten tussen een aantal Europese landen om vrij reizen mogelijk te maken. De akkoorden werden in Schengen getekend en staan ook bekend als het Verdrag van Schengen.

Op 14 juni 1985 ondertekenden de regeringsleiders van België, Nederland, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk het Akkoord van Schengen. Ze kwamen overeen de personencontrole aan hun gemeenschappelijke grenzen af te schaffen. Zo ontstond een gebied zonder binnengrenzen dat bekend staat als Schengenruimte. Schengen is het dorp op het Luxemburgse drielandenpunt, waar het akkoord werd ondertekend.

[bewerk]

Week 12
De Europese Commissie (formeel de Commissie van de Europese Gemeenschappen) belichaamt en behartigt het algemeen belang van de Europese Unie. De voorzitter en de leden van de Commissie worden door de lidstaten benoemd na goedkeuring door het Europees Parlement. De Commissie zetelt in Brussel.

[bewerk]

Week 13

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal of de EGKS was een zes Europese landen tellende organisatie die bedoeld was om een ononderbroken voorziening van staal en kolen te garanderen voor de heropbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog. De EGKS gold als een prille aanzet van de Europese Unie en werd, 50 jaar oud, in 2002 opgeheven.

[bewerk]

Week 14
Europese Centrale Bank in Frankfurt.

De komst van de Economische en Monetaire Unie heeft geleid tot een nieuwe munteenheid, de euro, en een nieuwe centrale bank, de Europese Centrale Bank (ECB).

De ECB en de centrale banken van landen die de euro hebben aangenomen vormen een nieuwe entiteit, "eurosysteem" genaamd. Zolang er nog lidstaten van de Europese Unie zijn die de euro niet hebben aangenomen, moet er onderscheid worden gemaakt tussen het eurosysteem, waarvan zestien landen deel uitmaken, en het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB), dat uit zevenentwintig landen bestaat.

De Europese Centrale Bank (ECB) is op 1 juni 1998 opgericht ter vervanging van het Europees Monetair Instituut (EMI), dat tot op dat moment een centrale rol had gespeeld bij de voorbereiding van de komst van de euro, die op 1 januari 1999 heeft plaatsgevonden.

[bewerk]

Week 15
Leden van de Unie voor het Middellandse Zeegebied (blauw: EU-leden; groen: overige leden; groengestreept: landen met een observerende status)

De Unie voor het Middellandse Zeegebied (Frans: Union pour la Méditerranée), officieus ook wel Mediterrane Unie (MU), is een samenwerkingsverband tussen de landen van de Europese Unie en de landen gelegen aan de Middellandse Zee. De Unie werd op 13 juli 2008 opgericht. Aan het genootschap doen 43 landen mee, waaronder de 27 landen van de Europese Unie. De Unie heeft meer dan 780 miljoen inwoners.

[bewerk]

Week 16
Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (ook wel: Europese Hof van Justitie, of afgekort: HvJ EG) verzekert de eerbiediging van het recht bij de uitlegging en toepassing van de Europese verdragen.

Als gerechtelijke instelling van de Europese Unie voorkomt het Hof dat iedereen het Gemeenschapsrecht naar eigen inzicht uitlegt en toepast. Het zorgt er dus voor dat het recht hetzelfde blijft voor iedereen onder alle omstandigheden.

Sinds de oprichting in 1952 zijn er duizenden zaken bij het Hof aanhangig gemaakt. Om deze stroom te verwerken en de rechtsbescherming van de burgers te verbeteren is in 1989 een Gerecht van eerste aanleg toegevoegd. Dit Gerecht spreekt zich in eerste instantie uit in bepaalde categorieën zaken, zoals geschillen die verband houden met mededingingsregels en hoger beroep dat door particulieren is ingediend.

[bewerk]

Week 17
Europees recht is het recht van de Europese Unie (EU). De Europese Unie is uniek vergeleken met andere internationale organisaties in zoverre dat er een uiterst complex en hoog ontwikkeld systeem van intern recht bestaat welke supranationale werking en directe werking heeft binnen de autonome rechtsorde van de lidstaten (communautaire rechtsorde).

Een verschil met de Verenigde Staten is dat het Europese recht wel derogeert aan het nationale recht van de lidstaten. Dat heeft het Hof van Justitie voor de Europese Gemeenschappen namelijk beslist in de arresten HvJ EG van 5 februari 1963, nr. 26/62 (Van Gend & Loos), Jurispr. 1963, blz. 1 en HvJ EG van 15 juli 1964, nr. 6/64 (Costa/ENEL), Jurispr. 1964, blz. 1199. Onverschillig of een lidstaat ten aanzien van het internationale recht een monistisch of dualistisch stelsel hanteert, kent de EG een eigen communautaire rechtsorde. Deze rechtsorde heeft voorrang bij eventuele strijdigheid met nationale wetgeving van de lidstaten.

[bewerk]

Week 18
Galileo is het Europese civiele globale satellietnavigatiesysteem dat gebouwd wordt door de Europese Unie (EU) in samenwerking met de Europese ruimtevaartorganisatie (European Space Agency, ESA). Het Galileo-project is het grootste Europese ruimtevaartproject aller tijden. Het is gepland om in 2013 operationeel te zijn. Er zullen in totaal zo'n 30 satellieten gelanceerd worden. Galileo wordt vooral gebouwd om de afhankelijkheid van de EU tegenover de VS te verkleinen. De VS heeft namelijk de volledige controle over het gps-systeem. Ook zou het Galileo satellietnavigatiesysteem veel nauwkeuriger worden dan het gps-systeem.

[bewerk]

Week 19
De Dag van Europa wordt in de Europese Unie sinds 1985 op 9 mei gevierd om stil te staan bij het feit dat op die datum in 1950 de Franse minister Robert Schuman in een ambitieuze verklaring aangaf dat er een supranationale Europese organisatie moest worden opgericht, die later zou uitgroeien tot de Europese Unie. Europese ambtenaren hebben een vrije dag.

[bewerk]

Week 20

De Europese vlag is niet alleen het symbool van de Europese Unie, maar ook van de eenheid en de identiteit van Europa in bredere zin. De cirkel van gouden sterren staat voor de solidariteit en de harmonie tussen de volkeren van Europa.

Het aantal sterren heeft niets te maken met het aantal lidstaten. Er zijn twaalf sterren omdat dit cijfer traditioneel een symbool is van perfectie, volledigheid en eenheid. De vlag blijft dan ook dezelfde ongeacht de toekomstige uitbreidingen van de EU.

[bewerk]

Week 21
 Europese Gemeenschappen
 Europese Unie

De uitbreiding van de Europese Unie is een proces waarbij nieuwe staten toetreden tot de Europese Unie. Het proces begon met de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal door België, West-Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland in 1957. Sindsdien is de Europese Unie zes keer uitgebreid en heeft het na de laatste uitbreiding met Bulgarije en Roemenië in 2007 27 lidstaten.

Om toe te kunnen treden tot de Europese Unie moet een land voldoen aan enkele economische en politieke voorwaarden die bekend staan als de Criteria van Kopenhagen. Enkele eisen zijn een stabiele democratische regering met respect voor wetten en de daarmee samenhangende vrijheden en instituten. Volgens het Verdrag van Maastricht moet elke lidstaat en het Europees Parlement er mee instemmen dat een nieuw land toetreed. </noinclude>

[bewerk]

Week 22
Turkije en de Europese Unie

In 1963 sloten Turkije en de Europese Gemeenschap een associatieovereenkomst. In 1987 vroeg Turkije het EU-lidmaatschap aan. Deze aanvraag stuitte op een veto van aartsvijand Griekenland, sinds 1981 lid van de Unie. Pas in 1999 gaf Griekenland zijn verzet op. Nog dat jaar kreeg Turkije de status van kandidaat-lid van de EU. De Europese Raad van december 1993 in Kopenhagen heeft criteria (de Kopenhagencriteria) vastgesteld voor lidmaatschap van de EU. Deze zijn destijds opgesteld met het oog op het lidmaatschap van de Oost-Europese landen, maar gelden ook voor Turkije.


[bewerk]

Week 23
De ondertekening van het verdrag op 13 december 2007 in Lissabon.

Het Verdrag van Lissabon of Hervormingsverdrag is een verdrag van de Europese Unie getekend in Lissabon op 13 december 2007. Het verandert het functioneren van de Unie via een reeks amendementen op de verdragen van Rome en Maastricht. De geconsolideerde versies van deze documenten moeten de wettelijke basis vormen voor de Europese Unie. Het Verdrag moet de in 2005 door de Franse en Nederlandse kiezers verworpen Europese Grondwet vervangen.

De belangrijkste wijzigingen die besloten liggen in het Verdrag van Lissabon betreffen de afschaffing van de Europese pijlerstructuur, het toegenomen belang van het stemmen via gekwalificeerde meerderheid in de Europese Raad, een grotere rol voor het Europees Parlement en de introductie van een voorzitter van de Europese Raad en de hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken.

[bewerk]

Week 24
De talen van de Europese Unie zijn de talen die gebruikt worden door inwoners van de lidstaten van de Unie.

Enkele talen hiervan zijn officiële talen van de Europese Unie. EU-beleid is er op gericht meertaligheid onder de Europese bevolking te bevorderen, in het bijzonder het spreken van een tweede taal naast de moedertaal. De reden hiervan is niet alleen het gemakkelijker met elkaar kunnen communiceren tussen Europeanen, maar ook het kweken van respect voor de diversiteit in de Unie.

Naast de 23 officiële verdragstalen worden er ook veel regionale minderheidstalen gesproken. De meeste daarvan genieten bescherming onder het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, dat door de meeste EU-lidstaten ondertekend is.


[bewerk]

Week 25
Locatie van Brussel in de EU

Brussel, dat sinds meerdere decennia de Europese instellingen huisvest, wordt beschouwd als de de facto hoofdstad van de Europese Unie. Officieel heeft de Europese Unie echter geen hoofdstad, noch de intentie er een vast te leggen. De stad huisvest onder meer de officiële hoofdzetels van de Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie, de Europese Raad en de tweede zetel van het Europees Parlement.

De meeste instellingen zijn gevestigd in de Leopoldswijk, bijgenaamd de 'Europese wijk', gelegen tussen het Warandepark, het Jubelpark en het Leopoldpark. De Commissie en de Raad hebben er hun hoofdkwartier, dichtbij het station Brussel-Schuman en het Schumanplein op de Wetstraat. De gebouwen van het Europees Parlement, samen de Leopoldruimte, zijn gebouwd overheen het station Brussel-Luxemburg, naast het Luxemburgplein.

[bewerk]

Week 26
Deelnemers aan het ERASMUS-programma

Het ERASMUS-programma is een in 1987 opgericht programma dat deel uitmaakt van het Leven Lang Leren Programma en is de opvolger van het SOCRATES Programma. Het is een initiatief van de Europese Commissie voor het hoger onderwijs in de EU. Doel is om uitwisseling onder Europese studenten en docenten/staf zo veel mogelijk te bevorderen. Het huidige programma loopt van 2007 tot 2013.

Het doel van ERASMUS is om uitwisselingen van studenten en docenten/staf te bevorderen. Behalve alle Europese Unie-landen zijn ook Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en Turkije betrokken bij het project. Naar verwachting zal Kroatië vanaf 2009 gaan deelnemen aan het programma. Zwitserland doet officieel niet mee, maar het is echter toch mogelijk om via een soortgelijke beurs deel te nemen aan een uitwisseling.

Ondertussen hebben zo’n 2 miljoen studenten van het programma gebruikgemaakt.


[bewerk]

Week 27
Humoristische kritiek op de immigrantencrisis langs de Spaans-Marokkaanse grens bij Ceuta en Melilla

Met de term Fort Europa (Engels: Fortress Europe) verwijzen critici naar de conservatieve houding van Europese politici tegenover economische migranten en niet Europese Unie-landen in het algemeen. De term is pejoratief bedoeld en critici gebruiken hem om te verwijzen naar de strenge wetgeving omtrent migratie, alsook de strenge bewaking van grenzen. De term kan ook verwijzen naar de houding van Europa in de globalisering van de wereldeconomie.

Symbolisch wordt het "Fort Europa" veelal in beeld gebracht als het ijzeren hek dat staat opgesteld langs de Spaans-Marokkaanse grens in Ceuta.

[bewerk]

Week 28
Het Europees Parlement is de direct gekozen volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Het is het enige instituut van de EU dat direct door de burgers wordt gekozen, hiervoor vinden één keer per vijf jaar de Europese verkiezingen plaats in de diverse lidstaten.

Het Europees Parlement houdt zich bezig met de uitwerking van de Europese wetgeving en de leiding van de EU aan de zijde van de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie. Het Europees Parlement wordt één keer in de vijf jaar gekozen. Het parlement dient samen met de Raad van Ministers Europese wetgeving goed te keuren en toezicht te houden op de besteding van de Europese begrotingsmiddelen.

[bewerk]

Week 29
De Europese Raad is de bijeenkomst van nationale regeringen van de lidstaten van de Europese Unie. De Europese Raad is het hoogste Unie-orgaan. Samengesteld uit de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten en de voorzitter van de Commissie. De Europese Raad komt minstens 2 keer per jaar bijeen.

[bewerk]

Week 30

Het Fusieverdrag is een verdrag van de Europese Unie. Het werd getekend in Brussel op 8 april 1965, trad in werking op 1 juli 1967. Het verdrag bepaalde dat er voortaan één Commissie, één Raad van Ministers, één budget, en één Hof van Justitie was voor de drie, tot dan toe gescheiden organisaties EGKS, EEG en Euratom. Vanaf dat moment spreekt men van de Europese Gemeenschappen.

[bewerk]

Week 31

De eurozone (of eurosysteem, euroland, eurogebied) is de verzamelnaam voor alle landen van de Europese Unie die de euro als munt hebben. De Europese Centrale Bank is verantwoordelijk voor het beleid binnen de eurozone.

De twaalf EU-landen die op 1 januari 2002 de euro als nationaal betaalmiddel hebben ingevoerd zijn: België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Luxemburg, Ierland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal en Spanje. Op 1 januari 2007 kwam Slovenië het aantal EU-landen versterken tot 13. Op 1 januari 2008 hebben Cyprus (14) en Malta (15) de euro ingevoerd. Slowakije (16) is op 1 januari 2009 toegetreden tot de euro-landen. Ook niet-EU-landen als Montenegro en Kosovo, San Marino, Monaco, Vaticaanstad en Andorra.


[bewerk]

Week 32
De Raad van de Europese Unie vertegenwoordigt de lidstaten op het niveau van de Europese Unie en is de belangrijkste instelling waar het gaat om besluitvorming. De regeringsvertegenwoordigers die in de Raad zitting hebben zijn politieke verantwoording verschuldigd aan hun nationaal parlement.

De Raad van de Europese Unie moet niet verward worden met de Raad van Europa (bestaande uit 47 Europese landen) en ook niet met de Europese Raad (de raad van de 27 regeringsleiders en hun ministers).

[bewerk]

Week 33
Het Comité van de Regio's is een politiek orgaan dat als spreekbuis van de lokale en regionale overheden in de Europese Unie fungeert.

De oprichting van het Comité van de Regio's in 1994 had een tweeledig doel. Ten eerste wordt ongeveer driekwart van de EU-wetgeving op decentraal niveau ten uitvoer gelegd, zodat het zinvol is vertegenwoordigers van lokale en regionale overheden bij de totstandkoming van nieuwe communautaire wetgeving te betrekken. Ten tweede werd gevreesd dat de burgers de sprongen voorwaarts van de EU niet konden bijbenen. Eén manier om die afstand weg te werken, was gekozen bestuursorganen die het dichtst bij de burger staan een rol te geven in de beleidsvorming.

[bewerk]

Week 34

Herman Achille Van Rompuy (Etterbeek, 31 oktober 1947) is een Belgische politicus van de christendemocratische partij CD&V die tussen 30 december 2008 en 25 november 2009 de Premier van België was. Op 19 november 2009 werd bekendgemaakt dat hij is verkozen tot de eerste permanente voorzitter van de Europese Raad, informeel ook wel President van Europa genoemd. Hij bekleedt sinds 1 januari 2010 effectief deze functie.

[bewerk]

Week 35

Met een Europa met meerdere snelheden wordt bedoeld dat binnen de Europese Unie bepaalde lidstaten verder gaan met Europese integratie dan andere. De eventuele reden is om te vermijden dat één, of enkele, lidstaten de vooruitgang blokkeren die de anderen wensen. Er bestaat een procedure in de Europese Unie waarbij dat mogelijk is: nauwere samenwerking, maar deze is tot nu toe nog maar enkele keren gebruikt.

[bewerk]

Week 36

De euro (symbool: ; meervoud euro's) is de munteenheid van de Economische en Monetaire Unie. De officiële code van de munteenheid is EUR. Anders dan in het geval van de Verenigde Staten van Amerika die altijd al hun munteenheid, de dollar, hebben gehad, heeft de invoering van een Europese munt heel wat voeten in de aarde gehad. Pas in 1992 werd in Maastricht besloten tot definitieve invoering van de euro. Hierbij zou de waarde van 1 euro gelijk zijn aan 1 ECU ('European Currency Unit' oftewel 'Europese rekeneenheid').

[bewerk]

Week 37

Het Verdrag van Maastricht (officieel het Verdrag betreffende de Europese Unie) werd ondertekend op 7 februari 1992 en diende ter oprichting van de Europese Unie.

Het verdrag trad in werking op 1 november 1993 en sindsdien vormen de Europese Gemeenschappen (EG), die weer bestaan uit de Europese Gemeenschap, de Euratom en de EGKS, de eerste van de drie pijlers van Europese Unie (EU). Na ratificering van het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa zullen de drie pijlers afgeschaft worden.

In het Verdrag werden de Verdragen van Rome (EG - vroeger EEG; zie onder - en Euratom) en van Parijs (EGKS) gewijzigd. Daarnaast werd de Europese Unie opgericht, waarin de Europese Gemeenschap, de Euratom en de EGKS de eerste pijler vormen. Tevens werd de Europese Economische Gemeenschap hernoemd naar Europese Gemeenschap, omdat de terreinen waar de gemeenschap zich mee bezig hield zich nu ook buiten het Economische kader afspeelden.

[bewerk]

Week 38

De Akkoorden van Schengen zijn overeenkomsten tussen een aantal Europese landen om vrij reizen mogelijk te maken. De akkoorden werden in Schengen getekend en staan ook bekend als het Verdrag van Schengen.

Op 14 juni 1985 ondertekenden de regeringsleiders van België, Nederland, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk het Akkoord van Schengen. Ze kwamen overeen de personencontrole aan hun gemeenschappelijke grenzen af te schaffen. Zo ontstond een gebied zonder binnengrenzen dat bekend staat als Schengenruimte. Schengen is het dorp op het Luxemburgse drielandenpunt, waar het akkoord werd ondertekend.

[bewerk]

Week 39
De Europese Commissie (formeel de Commissie van de Europese Gemeenschappen) belichaamt en behartigt het algemeen belang van de Europese Unie. De voorzitter en de leden van de Commissie worden door de lidstaten benoemd na goedkeuring door het Europees Parlement. De Commissie zetelt in Brussel.

[bewerk]

Week 40

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal of de EGKS was een zes Europese landen tellende organisatie die bedoeld was om een ononderbroken voorziening van staal en kolen te garanderen voor de heropbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog. De EGKS gold als een prille aanzet van de Europese Unie en werd, 50 jaar oud, in 2002 opgeheven.

[bewerk]

Week 41
Europese Centrale Bank in Frankfurt.

De komst van de Economische en Monetaire Unie heeft geleid tot een nieuwe munteenheid, de euro, en een nieuwe centrale bank, de Europese Centrale Bank (ECB).

De ECB en de centrale banken van landen die de euro hebben aangenomen vormen een nieuwe entiteit, "eurosysteem" genaamd. Zolang er nog lidstaten van de Europese Unie zijn die de euro niet hebben aangenomen, moet er onderscheid worden gemaakt tussen het eurosysteem, waarvan zestien landen deel uitmaken, en het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB), dat uit zevenentwintig landen bestaat.

De Europese Centrale Bank (ECB) is op 1 juni 1998 opgericht ter vervanging van het Europees Monetair Instituut (EMI), dat tot op dat moment een centrale rol had gespeeld bij de voorbereiding van de komst van de euro, die op 1 januari 1999 heeft plaatsgevonden.

[bewerk]

Week 42
Leden van de Unie voor het Middellandse Zeegebied (blauw: EU-leden; groen: overige leden; groengestreept: landen met een observerende status)

De Unie voor het Middellandse Zeegebied (Frans: Union pour la Méditerranée), officieus ook wel Mediterrane Unie (MU), is een samenwerkingsverband tussen de landen van de Europese Unie en de landen gelegen aan de Middellandse Zee. De Unie werd op 13 juli 2008 opgericht. Aan het genootschap doen 43 landen mee, waaronder de 27 landen van de Europese Unie. De Unie heeft meer dan 780 miljoen inwoners.

[bewerk]

Week 43
Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (ook wel: Europese Hof van Justitie, of afgekort: HvJ EG) verzekert de eerbiediging van het recht bij de uitlegging en toepassing van de Europese verdragen.

Als gerechtelijke instelling van de Europese Unie voorkomt het Hof dat iedereen het Gemeenschapsrecht naar eigen inzicht uitlegt en toepast. Het zorgt er dus voor dat het recht hetzelfde blijft voor iedereen onder alle omstandigheden.

Sinds de oprichting in 1952 zijn er duizenden zaken bij het Hof aanhangig gemaakt. Om deze stroom te verwerken en de rechtsbescherming van de burgers te verbeteren is in 1989 een Gerecht van eerste aanleg toegevoegd. Dit Gerecht spreekt zich in eerste instantie uit in bepaalde categorieën zaken, zoals geschillen die verband houden met mededingingsregels en hoger beroep dat door particulieren is ingediend.

[bewerk]

Week 44
Europees recht is het recht van de Europese Unie (EU). De Europese Unie is uniek vergeleken met andere internationale organisaties in zoverre dat er een uiterst complex en hoog ontwikkeld systeem van intern recht bestaat welke supranationale werking en directe werking heeft binnen de autonome rechtsorde van de lidstaten (communautaire rechtsorde).

Een verschil met de Verenigde Staten is dat het Europese recht wel derogeert aan het nationale recht van de lidstaten. Dat heeft het Hof van Justitie voor de Europese Gemeenschappen namelijk beslist in de arresten HvJ EG van 5 februari 1963, nr. 26/62 (Van Gend & Loos), Jurispr. 1963, blz. 1 en HvJ EG van 15 juli 1964, nr. 6/64 (Costa/ENEL), Jurispr. 1964, blz. 1199. Onverschillig of een lidstaat ten aanzien van het internationale recht een monistisch of dualistisch stelsel hanteert, kent de EG een eigen communautaire rechtsorde. Deze rechtsorde heeft voorrang bij eventuele strijdigheid met nationale wetgeving van de lidstaten.

[bewerk]

Week 45
Galileo is het Europese civiele globale satellietnavigatiesysteem dat gebouwd wordt door de Europese Unie (EU) in samenwerking met de Europese ruimtevaartorganisatie (European Space Agency, ESA). Het Galileo-project is het grootste Europese ruimtevaartproject aller tijden. Het is gepland om in 2013 operationeel te zijn. Er zullen in totaal zo'n 30 satellieten gelanceerd worden. Galileo wordt vooral gebouwd om de afhankelijkheid van de EU tegenover de VS te verkleinen. De VS heeft namelijk de volledige controle over het gps-systeem. Ook zou het Galileo satellietnavigatiesysteem veel nauwkeuriger worden dan het gps-systeem.

[bewerk]

Week 46
De Dag van Europa wordt in de Europese Unie sinds 1985 op 9 mei gevierd om stil te staan bij het feit dat op die datum in 1950 de Franse minister Robert Schuman in een ambitieuze verklaring aangaf dat er een supranationale Europese organisatie moest worden opgericht, die later zou uitgroeien tot de Europese Unie. Europese ambtenaren hebben een vrije dag.

[bewerk]

Week 47

De Europese vlag is niet alleen het symbool van de Europese Unie, maar ook van de eenheid en de identiteit van Europa in bredere zin. De cirkel van gouden sterren staat voor de solidariteit en de harmonie tussen de volkeren van Europa.

Het aantal sterren heeft niets te maken met het aantal lidstaten. Er zijn twaalf sterren omdat dit cijfer traditioneel een symbool is van perfectie, volledigheid en eenheid. De vlag blijft dan ook dezelfde ongeacht de toekomstige uitbreidingen van de EU.

[bewerk]

Week 48
 Europese Gemeenschappen
 Europese Unie

De uitbreiding van de Europese Unie is een proces waarbij nieuwe staten toetreden tot de Europese Unie. Het proces begon met de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal door België, West-Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland in 1957. Sindsdien is de Europese Unie zes keer uitgebreid en heeft het na de laatste uitbreiding met Bulgarije en Roemenië in 2007 27 lidstaten.

Om toe te kunnen treden tot de Europese Unie moet een land voldoen aan enkele economische en politieke voorwaarden die bekend staan als de Criteria van Kopenhagen. Enkele eisen zijn een stabiele democratische regering met respect voor wetten en de daarmee samenhangende vrijheden en instituten. Volgens het Verdrag van Maastricht moet elke lidstaat en het Europees Parlement er mee instemmen dat een nieuw land toetreed. </noinclude>

[bewerk]

Week 49
Turkije en de Europese Unie

In 1963 sloten Turkije en de Europese Gemeenschap een associatieovereenkomst. In 1987 vroeg Turkije het EU-lidmaatschap aan. Deze aanvraag stuitte op een veto van aartsvijand Griekenland, sinds 1981 lid van de Unie. Pas in 1999 gaf Griekenland zijn verzet op. Nog dat jaar kreeg Turkije de status van kandidaat-lid van de EU. De Europese Raad van december 1993 in Kopenhagen heeft criteria (de Kopenhagencriteria) vastgesteld voor lidmaatschap van de EU. Deze zijn destijds opgesteld met het oog op het lidmaatschap van de Oost-Europese landen, maar gelden ook voor Turkije.


[bewerk]

Week 50
De ondertekening van het verdrag op 13 december 2007 in Lissabon.

Het Verdrag van Lissabon of Hervormingsverdrag is een verdrag van de Europese Unie getekend in Lissabon op 13 december 2007. Het verandert het functioneren van de Unie via een reeks amendementen op de verdragen van Rome en Maastricht. De geconsolideerde versies van deze documenten moeten de wettelijke basis vormen voor de Europese Unie. Het Verdrag moet de in 2005 door de Franse en Nederlandse kiezers verworpen Europese Grondwet vervangen.

De belangrijkste wijzigingen die besloten liggen in het Verdrag van Lissabon betreffen de afschaffing van de Europese pijlerstructuur, het toegenomen belang van het stemmen via gekwalificeerde meerderheid in de Europese Raad, een grotere rol voor het Europees Parlement en de introductie van een voorzitter van de Europese Raad en de hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken.

[bewerk]

Week 51
De talen van de Europese Unie zijn de talen die gebruikt worden door inwoners van de lidstaten van de Unie.

Enkele talen hiervan zijn officiële talen van de Europese Unie. EU-beleid is er op gericht meertaligheid onder de Europese bevolking te bevorderen, in het bijzonder het spreken van een tweede taal naast de moedertaal. De reden hiervan is niet alleen het gemakkelijker met elkaar kunnen communiceren tussen Europeanen, maar ook het kweken van respect voor de diversiteit in de Unie.

Naast de 23 officiële verdragstalen worden er ook veel regionale minderheidstalen gesproken. De meeste daarvan genieten bescherming onder het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, dat door de meeste EU-lidstaten ondertekend is.


[bewerk]

Week 52
Locatie van Brussel in de EU

Brussel, dat sinds meerdere decennia de Europese instellingen huisvest, wordt beschouwd als de de facto hoofdstad van de Europese Unie. Officieel heeft de Europese Unie echter geen hoofdstad, noch de intentie er een vast te leggen. De stad huisvest onder meer de officiële hoofdzetels van de Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie, de Europese Raad en de tweede zetel van het Europees Parlement.

De meeste instellingen zijn gevestigd in de Leopoldswijk, bijgenaamd de 'Europese wijk', gelegen tussen het Warandepark, het Jubelpark en het Leopoldpark. De Commissie en de Raad hebben er hun hoofdkwartier, dichtbij het station Brussel-Schuman en het Schumanplein op de Wetstraat. De gebouwen van het Europees Parlement, samen de Leopoldruimte, zijn gebouwd overheen het station Brussel-Luxemburg, naast het Luxemburgplein.

[bewerk]

Week 53
Deelnemers aan het ERASMUS-programma

Het ERASMUS-programma is een in 1987 opgericht programma dat deel uitmaakt van het Leven Lang Leren Programma en is de opvolger van het SOCRATES Programma. Het is een initiatief van de Europese Commissie voor het hoger onderwijs in de EU. Doel is om uitwisseling onder Europese studenten en docenten/staf zo veel mogelijk te bevorderen. Het huidige programma loopt van 2007 tot 2013.

Het doel van ERASMUS is om uitwisselingen van studenten en docenten/staf te bevorderen. Behalve alle Europese Unie-landen zijn ook Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en Turkije betrokken bij het project. Naar verwachting zal Kroatië vanaf 2009 gaan deelnemen aan het programma. Zwitserland doet officieel niet mee, maar het is echter toch mogelijk om via een soortgelijke beurs deel te nemen aan een uitwisseling.

Ondertussen hebben zo’n 2 miljoen studenten van het programma gebruikgemaakt.


[bewerk]