Portaal:In het nieuws/Wetenschap & Technologie/2009

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie


 Nieuwsfeiten met betrekking tot wetenschap en technologie in 2009.

Januari - Maart

- 12 februari - DNA van Neanderthaler in kaart gebracht

De Duitse Max-Planck-Gesellschaft voor Evolutionaire Antropologie heeft het DNA-profiel van de Neanderthaler volledig in kaart gebracht. In juli 2006 werd aangekondigd dat het onderzoeksinstituut hiermee zou beginnen. Vandaag kondigde het team, geleid door Svante Pääbo, aan dat een eerste blauwdruk van het genoom van de Neanderthaler klaar is, waarbij ongeveer 63% van 3,2 miljoen DNA-paren is bekeken. 99,5% komt overeen met dat van de mens. De resultaten geven aan dat Neanderthalers lactose-intolerant waren. De Standaard


- 15 februari - Inhuldiging van Belgische poolbasis op Antartica

In Utsteinen op Antarctica wordt de Belgische Prinses Elisabethbasis voor wetenschappelijk onderzoek op de Zuidpool ingehuldigd. Na anderhalf jaar bouwen is het een compleet milieuvriendelijk en passief verwarmd studiecentrum voor onder andere de bestudering van de klimaatverandering op Aarde. De Standaard


- 23 februari - Koninklijke zegels uit de Israëlische oudheid opgegraven

Archeologische opgravingen in de tot Oost-Jeruzalem behoorde Arabische wijk Umm Tuba hebben geleid tot de ontdekking van een aantal (afdrukken van) koninklijke zegels van twee hooggeplaatste personen uit het koninkrijk Juda, aldus de Israel Antiquities Authority door wie de opgravingen werden verricht. De zegels werden aangetroffen in een opgegraven gebouw dat uit het einde van de 8e eeuw v.Chr. stamt, de periode van de Judese koning Hizkia. Ook vond men een Hebreeuwse inscriptie uit de begintijd van de Hasmoneeën, daterend van einde 2e eeuw v.Chr. Umm Tuba wordt in de Hebreeuwse Bijbel aangeduid als Netofa. Reformatorisch Dagblad, Israel Antiquities Authority


- 7 maart - Lancering Kepler Space Observatory

Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA lanceert het Kepler Space Observatory, een satelliet om planeten die net als de Aarde bewoonbaar kunnen zijn op te sporen. Het onbemande ruimtevaartuig is vernoemd naar de astronoom Johannes Kepler.
Met dit onbemand ruimtevaartuig willen wetenschappers proberen om exoplaneten te vinden die net als de Aarde, in de bewoonbaar zone rond een ster kunnen liggen. De bewoonbare zone is een zone op een zodanige afstand van de moederster, dat er vloeibaar water op de planeet mogelijk is. Nieuws.be


- 15 maart - Lancering spaceshuttle Discovery

Het ruimteveer Discovery is met succes gelanceerd vanaf het Kennedy Space Center in Florida. De missie brengt zonnepanelen naar het internationale ruimtestation ISS. Na een ruimtemissie van dertien dagen keerde de zevenkoppige bemanning veilig terug op de basis in Florida. De Morgen

April - Juni

- 8 april - Microscoop Van Leeuwenhoek geveild

Microscoop Van Leeuwenhoek
Microscoop Van Leeuwenhoek

Een zilveren microscoop van Antoni van Leeuwenhoek is bij het Londense Christie's geveild voor €347.708, driemaal zoveel als de richtprijs van €100.000. Met deze zelfgebouwde microscoop heeft Van Leeuwenhoek onder andere de rode bloedlichaampjes en de spermacel ontdekt.
Naast deze zijn nog twee andere zilveren microscopen bewaard gebleven: Museum Boerhaave in Leiden en het Deutsches Museum in München hebben er elk één. Een anonieme bieder kocht het derde exemplaar. Nieuws.nl


- 19 mei - Nobellaureaat Furchgott overleden

Robert F. Furchgott
Robert F. Furchgott

De Amerikaanse scheikundige en Nobelprijswinnaar Robert F. Furchgott is op 92-jarige leeftijd overleden. In 1998 won hij met Ferid Murad en Louis Ignarro in 1998 de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde voor zijn onderzoek naar stikstofmonoxide als biologische signaalstof.


- 27 mei - De Winne op weg naar ISS

Frank De Winne
Frank De Winne

Samen met twee andere ruimtevaarders is de Belg Frank De Winne op weg naar het internationale ruimtestation ISS. De Sojoezraket werd gelanceerd vanuit de ruimtebasis Bajkonoer in Kazachstan.
Het wordt De Winnes tweede ruimtereis, in 2002 bracht hij er al anderhalve week door. Hij zal een halfjaar in het ruimtestation verblijven, waarvan de laatste twee maanden als gezagvoerder. De Winne wordt hierbij dan de eerste niet-Russische of niet-Amerikaanse gezagvoerder van het ISS.


- 9 juni - Spinozapremie voor 3 beta's

De belangrijkste wetenschapprijs van Nederland, de Spinozapremie, gaat dit jaar naar drie wetenschappers:

Iedere wetenschapper ontvangt 2,5 miljoen euro die besteed moeten worden aan nieuw onderzoek naar keuze. Wikinieuws

Juli - September

- 24 juli - Grootste telescoop ingehuldigd

De grootste telescoop ter wereld, de Gran Telescopio Canarias (GTC), wordt ingehuldigd door koning Juan Carlos I van Spanje op het eiland La Palma. De 10,4 meter grote hoofdspiegel van de GTC is opgebouwd uit 36 zeshoekige elementen. Met het observatorium willen astronomen verder dan ooit doorstoten in het heelal, bijna tot de oerknal van 14 miljard jaar geleden.


- 25 juli - Kanaalvlucht Blériot herdacht

Louis Blériot
Louis Blériot

Precies 100 jaar geleden vloog de Franse piloot Louis Blériot als eerste persoon over het Kanaal, van het Franse Calais naar Dover in Engeland.
De herdenking van deze historische gebeurtenis werd geopend door de Fransman Edmund Salis, die in een gerestaureerde Blériot het Kanaal in 40 minuten overvloog. Daarna maakten enkele honderden Franse, Belgische en Britse piloten in replica's van Blériots toestel ook de oversteek.


- 5 augustus - Kuipers opnieuw de ruimte in

André Kuipers
André Kuipers

De Nederlandse ruimtevaarder André Kuipers is door de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA geselecteerd voor een tweede bemande ruimtereis. In december 2011 gaat hij met een Sojoezraket naar het internationale ruimtestation ISS voor een missie van een half jaar.
Kuipers laatste ruimtereis was in april 2004 en verbleef toen ruim een week in het ISS. Zelf heeft hij verheugd gereageerd op het nieuws: "Ik ben heel blij. Daar doe je het voor".


- 7 september - Onderzoek naar alzheimer in stroomversnelling

Een team van internationale wetenschappers, met onder meer de Vlaamse professor Christine Van Broeckhoven, heeft een doorbraak bereikt in het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Er werd ontdekt dat de drie genen ApoJ, CR1 en PICALM een rol spelen in de aanmaak van het eiwit dat plakken vormt in de hersenen van alzheimerpatiënten. standaard.be

Oktober - December

- 12 oktober - Vrouwenrecord bij Nobelprijs

Dit jaar heeft een recordaantal vrouwen (vijf) een Nobelprijs gewonnen. Vandaag werd bekend gemaakt dat de Nobelprijs voor Economie gaat naar de Amerikaanse Elinor Ostrom, samen met Oliver E. Williamson.
Afgelopen maandag (5 oktober) kregen naast Jack Szostak twee Amerikaanse vrouwen, Elizabeth Blackburn en Carol Greider, de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde, woensdag ging die voor Scheikunde naar de uit Israël afkomstige Ada Yonath (samen met Venkatraman Ramakrishnan en Thomas Steitz) en donderdag won de Duitse schrijfster Herta Müller de Nobelprijs voor literatuur.
Het oude record dateert van 2004. Toen ging de Nobelprijs naar drie vrouwen uit Amerika, Oostenrijk en Kenia.


- 28 oktober - NASA lanceert Ares I-raket

Ares I
Ares I

Vanaf Kennedy Space Center in Florida heeft NASA voor het eerste de nieuwe Ares I gelanceerd. Het ging om een 2-minuten durende proeflancering – de onbemande raket kwam niet buiten de dampkring.
De bedoeling is dat de Ares de 30-jaar oude spaceshuttle gaat opvolgen. Ook moet de raket weer nieuwe Amerikaanse ruimtevaarders naar de maan brengen. Wikinieuws


- 13 november - Water gevonden op de maan

Impressie van de LCROSS-satelliet
Impressie van de LCROSS-satelliet

Ruimtevaartorganisatie NASA maakt bekend dat het met de LCROSS-satelliet water heeft gevonden op de maan.
Een maand geleden liet NASA een oude draagraket met een sonde neerstorten in de Cabeus-krater. Een metershoge stofwolk met miljarden jaren oude deeltjes was het gevolg, waarin ook bevroren en verdampt water werd gevonden. Wikinieuws


- 20 november - De Large Hadron Collider is terug

Binnenin de LHC tunnel
Binnenin de LHC tunnel

In Genève wordt de Large Hadron Collider (LHC) opnieuw opgestart. CERN wil in eerste fase geïnjecteerde deeltjes versnellen tot een energieniveau van 3,5 Tera-elektronvolt. De eerste gegevens worden verwacht in januari 2010.
De LHC is 's werelds grootste deeltjesversneller die op 10 september 2008 voor het eerst in gebruik werd genomen. Maar al na een paar uur moest de LHC worden stilgelegd, vanwege problemen met de magneet koelinginstallaties. Persbericht CERN: The LHC is back.


- 11 december - Nieuwe dinosauriër ontdekt

Impressie van Tawa
Impressie van Tawa

De ontdekking van de Tawa, een soort theropode dinosauriër die tijdens het late Trias leefde, wordt bekendgemaakt.
Een vrijwel compleet skelet van deze nieuwe soort carnivore dinosaurus werd gevonden in de steengroeve Ghost Ranch Hayden Quarry in New Mexico (VS). De unieke vondst van de Tawa hallae werpt een nieuw licht op de evolutie. Ze versterken de theorie dat dinosauriërs ontstonden in Zuid-Amerika en zich van daaruit verspreidden over het toenmalige supercontinent Pangea.


- 26 december - Hogesnelheidslijn China in gebruik genomen

De eerste trein vertrekt op de hogesnelheidslijn Wuhan-Guangzhou, de treinverbinding met de hoogste gemiddelde snelheid ter wereld.

Wetenschaps- en technologienieuws van voorgaande jaren:
2004 - 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - 2010 - 2011 - 2012 - 2013 - 2014 - 2015 - 2016 - 2017 - 2018 - 2019 - 2020 - 2021 - 2022