Portaal:Oekraïne

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Portaal Oekraïne - Портал Україна

Oekraïne (Oekraïens: Україна, Ukrajina, /ukrɑˈjinɑ/) is een land in Oost-Europa dat in het zuiden grenst aan de Zwarte Zee, in het oosten aan Rusland, in het noorden aan Wit-Rusland en in het westen aan Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Moldavië. Oekraïne is na Rusland het grootste land van Europa. Het is echter wel het grootste land dat geheel in Europa ligt. De hoofdstad is Kiev (Kyjiv). Drie grote rivieren doorkruisen het land: de Dnjepr (Dnipro), de Dnjestr (Dnister) en de Donets.

Oekraïne ligt in het zuidwesten van de voormalige Sovjet-Unie. In het westen en zuidwesten grenst het aan Polen (428 kilometer), Slowakije (90 kilometer), Hongarije (103 kilometer) en Roemenië (362 kilometer); in het zuiden aan Moldavië (939 kilometer) en een gedeelte aan Roemenië (169 kilometer); in het noorden aan Wit-Rusland (891 kilometer) en in het oosten en noordoosten aan Rusland (1576 kilometer). De zuidgrens wordt bepaald door de Zwarte Zee en de Zee van Azov. De kustlijn is 2782 kilometer lang. De langste rivier is de Dnjepr. De oppervlakte van Oekraïne bedraagt 603.700 km², 3 procent van de voormalige Sovjet-Unie en ongeveer 14,4 keer de oppervlakte van Nederland. lees verder >>>

Geschiedenis

In de 9e-13e eeuw was in gedeelten van het huidige Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland het Kievse Rijk gevestigd, opgericht door de Varjagen uit Scandinavië, die onder andere handel dreven op Constantinopel. In 988 werd het Byzantijnse Christendom geïntroduceerd bij de bekering van Vladimir de Heilige, de toenmalige vorst van het Kiëvse Rijk. Het Rijk van Kiev (ook vaak Rus' genoemd) raakte langzamerhand versnipperd over verschillende vorstendommen en het Oekraïense grondgebied viel in 1240 ten prooi aan invallen van Mongolen. In de 13e en 14e eeuw wist Litouwen steeds meer voormalige Russische vorstendommen ten westen van de Dnjepr onder zijn gezag te verenigen. In 1362 werd ook Kiev ingenomen. Litouwen fuseerde in 1569 met Polen. De gebieden ten oosten van de Dnjepr werden in 1686 onderdeel van Rusland, en wer­den geleidelijk gerussificeerd. Die ten westen van de Dnjepr bleven Pools, kwamen in 1795 onder Habsburg, en ondergingen een westerse invloed. In deze periode werden de grondslagen gelegd voor de nu nog bestaande verschillen tussen het westen en het oosten.

Na de Oktoberrevolutie volgden tijdens de Russische Burgeroorlog verschillende staten elkaar op in Oekraïne:

  • Tsentralna Rada van de Oekraïense Volksrepubliek (17 maart 1917 - 19 april 1918);
  • Eerste Oekraïense Sovjetregering (25 december 1917 - maart 1918);
  • Hetmanaat van de Oekraïense staat (19 april 1918 - 14 december 1918);
  • Oekraïens Nationaal Congres van de West-Oekraïense Volksrepubliek (18 oktober 1918 - 22 januari 1919);
  • Tweede Oekraïense Sovjetregering (20 november 1918 - augustus 1919);
  • Directoraat van de Oekraïense Volksrepubliek (14 november 1918 - 1920);
  • Derde Oekraïense Sovjetregering (21 december 1919 - 1991).

In 1922 werd de Oekraïense SSR onderdeel van de Sovjet-Unie. Tijdens het bewind van Stalin onderging het oostelijke deel van Oekraïne een krachtige industriële ontwikkeling. De gedwongen collectivisering van landbouwbedrijven leidde evenwel tot de holodomor-hongersnood van 1932-33 waardoor een vijfde deel van de boerenbevolking (5 tot 10 miljoen mensen) het leven liet.

In 1939 kwam ook het westelijk deel van Oekraïne onder Sovjetbewind. In 1941 vielen de Duitsers de Sovjet-Unie binnen. Zij gingen daarbij over tot grootschalige jodenvervolgingen en het ronselen van ‘Ostarbeiter’. Oekraïne verloor toen een zesde deel van de bevolking. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Oekraïne zich tot een van de belangrijkste en meest welvarende socialistische sovjetrepublieken (SSR's) van de Sovjet-Unie. In 1954, tijdens het bewind van Chroesjtsjov, werd het schiereiland de Krim overgeheveld van Rusland naar Oekraïne.

Na de staatsgreep in Moskou riep het Oekraïense parlement op 24 augustus 1991 de onafhankelijkheid uit. Het land wordt sinds de onafhankelijkheid meestal aangeduid als ‘Oekraïne’, zonder het lidwoord ‘de’. lees verder >>>

Kiëv
Categorieën
De Orde 'Held van Oekraïne'
De Orde 'Held van Oekraïne'

Binnen de Nederlandstalige Wikipedia zijn honderden artikelen die gerelateerd zijn aan Oekraïne geschreven, om te zorgen dat u alle artikelen makkelijk kan vinden zijn hieronder enkele categorieën weergegeven:

Oekraïne · Bouwwerken · Cultuur · Economie · Geografie · Geschiedenis · Kozakken · Natuur · Oekraïners · Politiek · Religie · Sport · Taal · Vervoer · Wetenschap

In deze categorieën zult u weer subcategorieën en artikelen vinden.

Vlaggen en Wapens

Vlag · Wapen · Vlaggen van deelgebieden · Wapens van deelgebieden

Oblasten

lees verder >>>

Steden
Odessa

lees verder >>>

De Bevolking onder de heerschappij der Kozakken
De Kozakken van Zaporizhje schrijven een brief aan de Turkse Sultan
(1880-1891), een schilderij van Ilja Repin, Russisch Museum

De Kozakken

De Kozakken (Russisch: enkv. Казак; kazak; meerv. Казаки; Kazaki, Pools: Kozak; meerv. Kozacy) zijn een traditionele gemeenschap van mensen die leven in het zuidelijke steppegebied van Oost-Europa en Aziatisch Rusland. Ze staan bekend om hun onafhankelijke levenswijze en militaire vaardigheden, vooral wat betreft hun rijkunsten. De (symbolische) hoofdstad van de Kozakken is sinds 1993 het historische Don-Kozakkencentrum Novotsjerkassk in het zuiden van Rusland. lees verder >>>

Meer Kozakken artikelen

Don-Kozakkenkoor Serge Jaroff · Anadyrsk · Stenka Razin · Bohdan Chmelnytsky · Semjon Dezjnjov · Hetman · Oeral-Kozakken · Semiretsje-Kozakken · Stanitsa

Wist je dat...

- …Oekraïne het grootste land is dat geheel in Europa ligt?

- …er in de Oudheid ook Grieken in Oekraïne leefden, op de Krim?

- …er tussen 1917 en 1919 acht regeringen waren in Oekraïne, namelijk:

- …Oekraïne is onderverdeeld in 24 oblasten, een autonome republiek en twee steden met een bijzondere status?

- …de hoofdstad Kiëv 2,9 miljoen inwoners heeft?

Quiz

Vraag 1: Wat was de titel van de leider der Kozakken?

Vraag 2: Wat staat er rechts (heraldisch links) naast het wapenschild op het wapen van Oekraïne?

Vraag 3: Welke heerser liet het Kiëvse Rijk in de 10e eeuw dopen?

Vraag 4: Welke beroemde Sovjetleider kwam uit Oekraïne?

Vraag 5: Wat wordt ook wel de 'Oekraïense holocaust' of de 'Oekraïense genocide' genoemd?

Meehelpen aan artikelen

Gewenst

Sergei Loznitsa (uk/ru/en) · Dakh Daughters (uk/en)


Dit kan beter
Nieuw

Grondwet · Premier · President · Regering

ANDERE PORTALEN
Subportalen van Oost-Europa
Armenië · Azerbeidzjan · Georgië · Moldavië · Oekraïne · Rusland
Krim · Nagorno-Karabach