Toneelhuis

Het toneelhuis is de ruimte in een schouwburg/theater waar zich het toneel bevindt. Het toneel bestaat meestal uit een speelvlak dat is afgekaderd met gordijnen (poten en friezen). De lijst bestaat uit links en rechts een manteau en aan de bovenzijde een portaalbrug. De manteaus en de portaalbrug zijn in de meeste gevallen vol gehangen met spots ten behoeve van de belichting. De coulissen kunnen in hoogte en in de breedte worden verhangen om het toneelbeeld aan te passen aan de voorstelling.

Links en rechts van het speelvlak zijn de zijtonelen waar, uit het zicht van het publiek, decors kunnen worden verstopt en klaar gezet worden voor de volgende scène. Vaak is er ook nog een achtertoneel. Dit wordt aan het zicht ontnomen door een groot (vaak uit poten gemaakt) gordijn dat fond genoemd wordt. Bij sommige voorstellingen is echter ook een witte achtergrond te zien. Deze enorme witte lap stof is de horizon. Al deze gordijnen bij elkaar (meestal zwart of donkerblauw) noemt men afstopping.

Boven het speelvlak zit bij de grote theaters en schouwburgen nog een aanzienlijke hoogte de kap of toneeltoren. Hierin hangt een theatertechnische hijsinstallatie die gebruikt wordt om licht, decors en afstopping boven het toneel te kunnen hangen en tijdens de voorstelling te kunnen laten bewegen (changeren). Deze hijsinstallatie wordt een trekkenwand genoemd.

De scheiding tussen het toneelhuis en de zaal is het voordoek, dat meestal rood is.

De naam werd overgenomen door het Antwerpse theatergezelschap Toneelhuis, dat actief is in de Antwerpse Bourlaschouwburg.