Trappistenbier

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Trappist (bier))
Trappistenbier
Een trappistenbierglas van Westmalle
Oorsprong Cisterciënzerabdijen
Gisting bovengisting
Alcoholpercentage van 3,5 tot 11,3%
Graan gerst
Portaal  Portaalicoon   Bier

Trappistenbier, of kortweg trappist, is bier dat door trappisten, monniken van de orde der cisterciënzers, wordt gebrouwen. Het is dus geen biersoort, zoals vaak wordt gedacht, maar een omschrijving van de herkomst. De naam "trappist" is afgeleid van de Franse abdij waaraan de trappistenorde zijn naam ontleent: abdij Notre-Dame de la Grande Trappe.

Volgens de regels van de Internationale Vereniging Trappist (IVT) zijn de voorwaarden om de naam "trappist" en het bijbehorende logo "Authentic Trappist Product" te mogen dragen de volgende[1]:

  1. Producten moeten binnen de kloostermuren of in de onmiddellijke nabijheid van de abdij worden geproduceerd;
  2. De productie vindt plaats onder toezicht van de monniken of monialen;
  3. De opbrengsten zijn voorbestemd voor de behoeften van de kloostergemeenschap, voor solidariteit binnen de Trappistenorde, voor ontwikkelingsprojecten en caritatieve doelen.

Er zijn wereldwijd tien trappistenbrouwerijen: vijf in België, twee in Nederland, één in Oostenrijk, één in Italië en één in Engeland.

Abdijbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Een trappist is een abdijbier, maar niet elk abdijbier is een trappist. Zo is Leffe een bekend abdijbier maar geen trappist. Abdijbieren die de titel van trappist niet dragen, zijn bieren die wel aan een abdij verbonden zijn (vaak alleen in naam), maar niet door Trappisten monniken of door hun directe medewerkers worden gebrouwen of waar niet een monnik in de raad van bestuur zit. Soms bevindt de brouwerij zich in het klooster, soms op het domein maar niet in het klooster, soms elders. Er wordt soms gebruikgemaakt van het oude abdij-recept maar in veel gevallen gaat het om geheel nieuwe bieren. Wel wordt er vaak onder licentie van de abdij gebrouwen, wat inhoudt dat de monniken toestemming moeten geven voor elke nieuwe reclamecampagne, elk nieuw gebrouwen bier, elk nieuw etiket, etc. Hiervoor ontvangen de abdijen jaarlijks een percentage van de winst die de monniken zelf weer gebruiken voor hun eigen levensonderhoud, onderhoud van de abdij en natuurlijk voor de goede doelen die zij steunen. Ook als een bier wel door monniken of onder toezicht daarvan wordt gebrouwen, of in een abdij wordt gebrouwen, is het nog niet per definitie een trappistenbier. Er moet sprake zijn van monniken van de orde der cisterciënzers van de strikte observantie.

Erkende Trappistenbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn anno 2023 tien trappistenbiermerken die de naam en het logo "Authentic Trappist Product" (ATP)[2][3] voeren: vijf Belgische, twee Nederlandse, één Oostenrijks, één Italiaans en één Engelse:

La Trappe heeft van 1999 tot 2005 het logo niet gevoerd. Volgens de Internationale Vereniging Trappist heerste er toen onduidelijkheid over de authenticiteit, omdat de abdij Koningshoeven een samenwerkingsovereenkomst met het commerciële Bavaria-concern was aangegaan.

In februari 2012 lanceerde Stift Engelszell gelegen in Engelhartszell an der Donau, het enige trappistenklooster in Oostenrijk, Engelszell het eerste trappistenbier gebrouwen in de brouwerij. Sinds april 2012 is dit bier op de markt[4] en vanaf oktober 2012 draagt het het ATP logo.

In het Nederlandse Zundert, op maar enkele kilometers van de grens met België, hebben de monniken van de Abdij Maria Toevlucht op 29 november 2013 hun bier, 'Zundert', voorgesteld. Dat bier kreeg op 10 december 2013 het ATP-logo en werd zo het tweede Nederlandse trappistenbier.[5]

De monniken van de Amerikaanse Saint Joseph's Abbey in Spencer, een dorpje in Massachusetts in de buurt van Boston, startten in 2013 met het brouwen van een trappistenbier Spencer trappist Ale.[6] Dit bier kreeg ook op 10 december 2013 het ATP-logo.[7] Op 14 mei 2022 [8] kondigde Saint Joseph's Abbey aan hun brouwerij te gaan sluiten. Hiermee komt een einde aan de eerste en enige trappistenbrouwerij buiten Europa. De resterende Spencer trappistenbieren werden uitgeleverd zolang de voorraad strekte.

Het bier 'Tre Fontane' van de gelijknamige abdij in Rome, Italië is begin mei 2015 officieel erkend als 'Authentic Trappist Product'.[9]

Op 6 maart 2017 trad de Britse abdij van Mount Saint-Bernard in Coalville (Leicestershire) toe tot de IVT.[10] In 2017-2018 werd een brouwerij gebouwd in de abdij en vanaf 9 juli 2018 kwam Tynt Meadow Trappist Ale, een donker bier, op de markt.[11] Op 17 september 2018 kreeg het bier het officiële ATP-label en werd zo (op dat moment) het twaalfde officiële trappistenbier in de wereld.[12][13]

Niet erkende trappistenbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds juni 2011 brengt ook de Franse Abdij op de Katsberg in Godewaarsvelde een trappistenbier op de markt, Mont des Cats. Dit krijgt echter niet het logo "Authentic Trappist Product" omdat het niet ter plaatse maar bij Chimay wordt gebrouwen.

Op 16 maart 2016 werd het eerste Spaanse trappistenbier op de markt gebracht, Cardeña Tripel door het Monasterio de San Pedro de Cardeña. Het trappistenklooster is sinds december 2014 lid van de "Internationale Vereniging Trappist".[14] Het bier wordt gebrouwen in de Fabrica de Cervezas MarPal in Madrid en niet binnen de muren van het klooster en krijgt dus voorlopig niet het logo "Authentic Trappist Product".[15]

Voormalig trappistenbier[bewerken | brontekst bewerken]

In januari 2021 verloor "Achel" van de Sint-Benedictusabdij te Hamont-Achel het Authentic Trappist Product-label, aangezien het brouwproces niet langer onder toezicht van monniken gebeurde. Het bier bleef tot 25 januari 2023 wel een trappist aangezien de Sint-Benedictusabdij ressorteerde onder de abdij van Westmalle[16], maar verloor ook deze titel door verkoop van de abdij aan de ondernemer Jan Tormans.[17]

Overzicht van de trappistenbieren (met ATP-label)[bewerken | brontekst bewerken]

10 ATP erkende trappistenbieren en 2 trappistenbieren (maart 2021)
De flesjes van bijna alle trappistenbieren (m.u.v. Spencer-2017)
Alle 11 ATP erkende trappistenbieren en 1 trappistenbier (maart 2021)
Brouwerij Land jaar Bier Alcohol Soort Opmerking
Abdij Notre-Dame de Scourmont Vlag van België 2021 Chimay 150 10% Belgian Strong Golden Ale Reïteratie van het jubileumbier uit 2012
1954 Chimay Blauw 9% Belgian Strong Dark Ale (75cl Grande Réserve)
2015 Chimay Goud 4,8% Patersbier
2015 Grande Réserve gefermenteerd op vaten 10,5% Belgian Strong Dark Ale Zie volgende tabel voor de varianten
1948 Chimay Rood 7% Belgian Dubbel (75cl Première) Eenmalig ook gerijpt op vat uitgebracht
1966 Chimay Tripel 8% Belgian Tripel (75cl Cinq Cents)
Abdij Notre-Dame d'Orval Vlag van België 1932 Orval 6,2% Pale Ale - Belgian
Orval Vert (Petit Orval) 4,2% Patersbier Enkel te koop aan de brouwerij
Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy Vlag van België 1899 Rochefort 6 7,5% Belgian Dubbel
1955 Rochefort 8 (Spéciale) 9,2% Belgian Strong Dark Ale
1949 Rochefort 10 (de Merveille) 11,3% Belgian Quadrupel
2021 Rochefort Triple Extra 8,1% Belgian Tripel
Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart Vlag van België 1926 Westmalle Dubbel 7% Belgian Dubbel
2018 Westmalle Extra 4,8% Patersbier
1934 Westmalle Tripel 9,5% Belgian Tripel
Sint-Sixtusabdij van Westvleteren Vlag van België 1992 Westvleteren Acht 8% Belgian Dubbel Enkel te koop aan de brouwerij
1999 Westvleteren Blond 5,8% Belgian Blonde Enkel te koop aan de brouwerij
1992 Westvleteren Twaalf 10,2% Belgian Quadrupel Enkel te koop aan de brouwerij
Abdij Koningshoeven Vlag van Nederland 1999 La Trappe Blond 6,5% Belgian Blonde
2004 La Trappe Bockbier 7% Bock - Single / Traditional Seizoensbier
1980 La Trappe Dubbel 7% Belgian Dubbel
2024 La Trappe Epos 0% Wheat Beer - Witbier
2009 La Trappe Isid'or 7,5% Belgian Strong Golden Ale
2021 La Trappe Nillis 0% Low / No Alcohol Beer
2010 La Trappe Puur 4,7% Pale Ale - Belgian Biologisch gebrouwen
1991 La Trappe Quadrupel 10% Belgian Quadrupel
2010 La Trappe Quadrupel Oak Aged 10% Belgian Quadrupel Zie volgende tabel voor de varianten
1980 La Trappe Tripel 8% Belgian Tripel
2003 La Trappe Witte Trappist 5,5% Wheat Beer - Witbier
Abdij Maria Toevlucht Vlag van Nederland 2023 Zundert 4 4% Patersbier Enkel verkrijgbaar aan de brouwerij. Gebrouwen ter ere van het 10-jarig bestaan van de brouwerij.
2013 Zundert 8 8% Belgian Strong Golden Ale
2018 Zundert 10 10% Belgian Quadrupel
Stift Engelszell Vlag van Oostenrijk 2023 Engelszell 1293er 5% Lager - Helles
2012 Engelszell Benno 6,9% Belgian Dubbel
2018 Engelszell Cervisia Stanacum 7,1% Belgian Strong Dark Ale 2:1 blend van Nivard en Gregorius. Enkel aan de abdij verkrijgbaar.
2022 Engelszell Festbier 6,0% Festbier Gebrouwen ter ere van het 10-jarig bestaan van de brouwerij
2012 Engelszell Gregorius 9,7% Belgian Quadrupel Ook verkrijgbaar als 'Abt Marianus' de eerste batch Gregorius. 4 jaar gerijpt op fles in de kelders van de abdij. Gelimiteerd tot 450 hand gesigneerde flessen.
2014 Engelszell Nivard 5,5% Pale Ale - Belgian
2019 Engelszell Trappisten Weiße 4,9% Hefeweizen Wordt niet meer gebrouwen
2020 Engelszell Trappisten Zwickl 4,7% Kellerbier / Zwickelbier Wordt niet meer gebrouwen
Abdij van Mount Saint-Bernard Vlag van Engeland 2018 Tynt Meadow English Trappist Ale 7,4% Strong Ale - English
Abbazia delle Tre Fontane Vlag van Italië 2018 Tre Fontane Scala Coeli 6,5% Belgian Blonde
2019 Tre Fontane Sinergia '19 7,3% IPA - American Collaboratie met Saint Joseph's Abbey (Spencer)
2021 Tre Fontane Sinergia '21 7,5% Belgian Dubbel Collaboratie met Abbaye Notre-Dame de Saint-Rémy (Rochefort) en Brouwerij der Trappisten van Westmalle
2015 Tre Fontane Tripel 8,5% Belgian Tripel
Vatgerijpte Trappistenbieren
Brouwerij Bier Land Jaar Versie Vaten samenstelling
Abdij Notre-Dame de Scourmont Grande Réserve gefermenteerd op vaten Vlag van België 2015 Eik 64% Amerikaanse eik, 36% Franse eik
2016 Cognac 38% Franse eik, 22% Amerikaanse eik, 22% Cognac vaten, 18% kastanje
2017 Rum 36% Franse eik, 42% Amerikaanse eik, 22% rum vaten
2018 Whisky 34% Franse eik, 41% Amerikaanse eik, 25% whisky vaten
2019 Eik 60% Amerikaanse eik, 40% Franse eik
2020 Armagnac 48% Amerikaanse eik, 28% Armagnac vaten, 24% Franse eik
2021 Rum 49% Amerikaanse eik, 27% rum vaten, 24% Franse eik
2022 Whisky
2023 Calvados 45% Amerikaanse eik, 30% Franse eik, 25% calvados vaten
Abdij Koningshoeven La Trappe Quadrupel Oak Aged Vlag van Nederland 06-2010 Batch 1 Port Medium Burnt 36,5%, Port Medium Toast 36,5%, Nieuw Eiken High Toast 18%, Nieuw Acacia Medium 9%
07-2010 Batch 2 Port Amerikaans Eiken Medium Toast Burnt 64%, Port Frans Eiken Medium Toast 18%, Nieuw Eiken Medium Toast 9%, Port Frans Eiken Medium Toast Burnt 9%
09-2010 Batch 3 Port Frans Eiken Medium Toast 55%, Frans Eiken Medium Toast 27%, Nieuw Eiken Medium Toast 18%
11-2010 Batch 4 Amerikaans Eiken Medium Burnt 36%, Nieuw Eiken Medium Toast 27%, Frans Eiken Medium Toast 18%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Port Frans Eiken Medium Toast 9%
01-2011 Batch 5 Witte Wijn Eiken High Toast 80%, Nieuw Eiken High Toast 20%
04-2011 Batch 6 Witte Wijn Eiken High Toast 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%
06-2011 Batch 7 Whiskey 100%
11-2011 Batch 8 Whisky pre-used 70%, Nieuw Frans Eiken Medium Toast 30%
12-2011 Batch 9 Limousine Eiken Malbecvaten Medium Toast 86%, Nieuw Eiken Medium Toast 7%, Nieuw Eiken High Toast 7%
03-2012 Batch 10 Malbecvaten 75%, Nieuw Hout Medium Toast 25%
04-2012 Batch 11 Malbecvaten 55%, Nieuw Frans Eiken Medium Toast 20%, Nieuw Frans Eiken High Toast 20%, Acaciahout 5%
09-2012 Batch 12 Bourbon Whisky vaten 91%, Cognac vaten 9%
01-2013 Batch 13 Spätburgunder (Pinot Noir) vaten 91%, High Toast vaten 4.5%, Medium Toast vaten van Acacia 4.5%
06-2013 Batch 14 Limousine vaten met Cognac 82%, Nieuw Eikenhouten vaten 11%, Acaciahout 7%
11-2013 Batch 15 Oloroso 85%, Nieuw Hout Medium Toast 15%
03-2014 Batch 16 Brandy 37%, Oloroso 27%, Nieuw Eiken Medium Toast 12%, Nieuw Eiken High Toast 12%, Late Bourgondy 12%
07-2014 Batch 17 Moscatel 68%, Brandy 8%, Oloroso 8%, Nieuw Eiken Medium Toast 8%, Nieuw Eiken High Toast 8%
10-2014 Batch 18 Moscatel 50%, Brandy 17%, Oloroso 16,5%, Nieuw Eiken High Toast 16.5%
02-2015 Batch 19 Banyuls 83%, Nieuw Eiken High Toast 17%
07-2015 Batch 20 Cognac 34%, Rum 33%, Nieuw Eiken High Toast
09-2015 Batch 21 Cognac 80%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Nieuw Eiken Medium Toast 5%, Acaciahout 5%
10-2015 Batch 22 Single Malt Wisky vaten 83%, Acaciahout Medium Toast 9%, Nieuw Eiken Medium Toast 4%, Nieuw Eiken High Toast 4%
12-2015 Batch 23 Spätburgunder 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%, Nieuw Eiken High Toast 5%, Acaciahout 5%
05-2016 Batch 24 Kirsch-schnapps 85%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%, Acaciahout 5%
08-2016 Batch 25 Kirsch-schnapps 59%, Nieuw Eiken Medium Toast 30%, Droge witte wijn (Pouily Fumé & Sancerre) 11%
11-2016 Batch 26 Droge witte wijn (Pouily Fumé & Sancerre) 78%, Nieuw Eiken Medium Toast 22%
02-2017 Batch 27 Spätburgunder 80%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%
07-2017 Batch 28 Bruichladdich Port Charlotte Single Malt 71%, Nieuw Eiken Medium Toast 29%
11-2017 Batch 29 Bourbon 90%, Acacia 5%, Oak High Toast 5%
01-2018 Batch 30 Cachaça 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%
03-2018 Batch 31 Malbec 75%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%, Nieuw Eiken High Toast 5%
07-2018 Batch 32 Gaillac white wine 75%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Nieuw Acacia Medium Toast 5%
10-2018 Batch 33 Bourbon US 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 15%, Nieuw Eiken High Toast 5%
11-2018 Batch 34 Malbec 71%, Nieuw Eiken Medium Toast 11%, Nieuw Eiken High Toast 11%, Nieuw Acacia Medium Toast 7%
11-2018 Batch 35 Cachaça 78%, Nieuw Eiken Medium Toast 17%, Nieuw Eiken High Toast 5%
08-2019 Batch 36 Cognac 100%
10-2019 Batch 37 Eiken 89%, Acacia 10%, Kers 1%
02-2020 Batch 38 Gaillac witte wijn vaten 3 jaar gerijpt  38%, Gaillac witte wijn vaten 2 jaar gerijpt 35%, Gaillac witte wijn vaten 1 jaar gerijpt 27%
08-2020 Batch 39 Jameson Sherry Cask Whiskey 71%, Speyside Sherry Cask Whisky 18%, Nieuw Eiken High Toast 2018 5,5%, Nieuw Eiken Medium Toast 2018 5,5%
11-2020 Batch 40 Port 75%, Nieuw Eiken High Toast 17%, Nieuw Eiken Medium Toast 8%
02-2021 Batch 41 Rode wijn / Gaillac / Braucol – Duras 90%, Nieuw Hout Medium Toast 5%, Nieuw Hout High Toast 5%
06-2021 Batch 42 Rum (bourbon Cask) 81%, Nieuw Eiken Medium Toast 14%, Nieuw Eiken High Toast 5%
11-2021 Batch 43 Laphroaig (peated) Whisky 28%, Speyside (sherry cask) Whisky 10%, Nieuw Eiken Medium Toast 36%, Nieuw Eiken High Toast 27%
03-2022 Batch 44 Witte wijn Gaillac 86%, Nieuw Eiken Medium Toast 9%, Nieuw Eiken High Toast 5%
07-2022 Batch 45 Calvados 76%, Nieuw Eiken Medium Toast 24%
10-2022 Batch 46 Rode wijn 83%, Nieuw Eiken High Toast 17%
01-2023 Batch 47 Spanish Brandy 82%, Nieuw Eiken Medium Toast 18%
04-2023 Batch 48 Witte Chardonnay 84%, Nieuw Eiken Medium Toast 16%
08-2023 Batch 49 Pedro Ximenez Sherry 83%, New Oak Medium Toast 17%

Overzicht van de trappistenbieren (zonder ATP-label)[bewerken | brontekst bewerken]

Brouwerij Land Jaar Bier Alcohol Soort Opmerking
Abbaye du Mont des Cats Vlag van Frankrijk 2011 Mont des Cats 7,6% Belgian Strong Golden Ale
Monasterio de San Pedro de Cardeña Vlag van Spanje 2021 Cardeña Doble 6% Belgian Dubbel
2022 Cardeña Quadrupel 10% Belgian Quadrupel
2016 Cardeña Triple 7% Belgian Tripel

Voormalige trappistenbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Brouwerij Land jaar Bier Alcohol Soort Opmerking
Saint Joseph's Abbey Gesloten in 2022 Vlag van Verenigde Staten 2018 Spencer Grapefruit IPA 6,5% IPA - American
2019 Spencer Monks' IPA 6,5% IPA - American
2018 Spencer Peach Saison 4,3% Farmhouse Ale - Saison
2019 Spencer Oak Barrel-Aged Trappist Imperial Stout 11,3% Stout - Imperial / Double Seizoensbier (februari)
2019 Spencer The Monkster Mash Pumpkin Ale 5,2% Pumpkin / Yam Beer Seizoensbier (augustus)
2013 Spencer Trappist Ale 6,5% Patersbier
2015 Spencer Trappist Holiday Ale 9% Belgian Strong Dark Ale Seizoensbier (december)
2016 Spencer Trappist Imperial Stout 8,7% Stout - Imperial / Double Seizoensbier (januari - maart)
2016 Spencer Trappist IPA 7,2% IPA - American Alleen te koop in Europa
2017 Spencer Trappist Monks' Reserve Ale 10,2% Belgian Quadrupel
2018 Spencer Trappist Premium Pilsner 4,7% Pilsner - German
2018 Spencer Trappist Vienna Lager 5,5% Lager - Vienna
2020 Spencer White Belgian-style Wheat Ale 5,2% Wheat Beer - Witbier / Blanche Seizoensbier (maart)
2020 Spencer Winter Warmer Amber Lager 5,3% Lager - Amber Seizoensbier (oktober)
Sint Benedictusabdij van Achel (Achelse Kluis) Erkenning verloren in januari 2023 Vlag van België 2001 Achel Blond 8° 8% Belgian Strong Golden Ale Aan de brouwerij ook van 't vat
2001 Achel Bruin 8° 8% Belgian Dubbel Aan de brouwerij ook van 't vat
2010 Achel Blond Extra 9,5% Belgian Strong Golden Ale
2010 Achel Bruin Extra (De 3 Wijzen) 9,5% Belgian Quadrupel

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trappistenbier&oldid=67401537"