Turkoois (mineraal)
| Turkoois | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Mineraal | ||||
| Chemische formule | CuAl6(PO4)4(OH)8·4(H2O) | |||
| Kleur | Blauw, groenblauw, appelgroen, lichtbruin | |||
| Streepkleur | Wit, blauwachtig | |||
| Hardheid | 5 tot 6 | |||
| Gemiddelde dichtheid | 2,7 g/cm² | |||
| Glans | Wasglans | |||
| Opaciteit | Doorschijnend, ondoorzichtig | |||
| Breuk | Schelpvormig | |||
| Splijting | Goed | |||
| Habitus | Massief | |||
| Kristaloptiek | ||||
| Kristalstelsel | triklien | |||
| Brekingsindices | 1,61 - 1,65 | |||
| Dubbele breking | 0,0400 | |||
| Overige eigenschappen | ||||
| Veredeling | Impregneren met bindmiddelen en kleurstoffen | |||
| Radioactiviteit | Geen | |||
| Bijzondere kenmerken | Bevat vaak mangaandendrieten | |||
| Lijst van mineralen | ||||
| ||||
Het mineraal turkoois is een gehydrateerd koper-aluminium-fosfaat met de chemische formule CuAl6(PO4)4(OH)8·4(H2O). Het wordt om de blauwe kleur al sinds de oudheid gebruikt in sieraden.
Eigenschappen[bewerken | brontekst bewerken]
Het groene, geelgrijze, lichtblauwe, maar typisch blauwgroene turkoois heeft een wasglans en een vaal blauwwitte streepkleur. Het kristalstelsel is triklien en de splijting is perfect volgens het kristalvlak [001] en goed volgens [010]; overigens komt het nagenoeg alleen in cryptokristallijne vormen voor dus is de splijting in de praktijk niet waar te nemen. De gemiddelde dichtheid is 2,7 en de hardheid is 5 tot 6. Turkoois is niet radioactief.
Naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]
Het mineraal turkoois is genoemd naar Turkije, het land waarlangs het passeerde toen het mineraal voor het eerst Europa bereikte; het komt overigens voor zover bekend in Turkije niet voor.[1] De kleur turkoois is genoemd naar dit mineraal.
Voorkomen[bewerken | brontekst bewerken]
Turkoois wordt voornamelijk gevonden als secundair mineraal in koper-ertsen. De typelocatie is de Nisjapoer afzetting in Iran. Ook in de Sinaï werd het mineraal gedolven en in Serabit el-Khadim is een tempel gewijd aan de Egyptische "Vrouwe van Torquoise", (de godin Hathor). Tijdens het Ottomaanse Rijk werd turkoois als kostbaar mineraal geëxporteerd, vooral naar Perzië. Momenteel[(sinds) wanneer?] wordt turkoois in Mexico, de Verenigde Staten, China en Iran gewonnen.
Toepassing[bewerken | brontekst bewerken]
Turkoois is een halfedelsteen en wordt al eeuwenlang gebruikt in sieraden en ter verfraaiing van gebouwen.[2] Imitatieturkoois werd voor het eerst in 1972 in Frankrijk gemaakt, maar de eigenschappen van deze imitatie verschillen van die van de natuurlijke variëteiten. Toch is de meest verkochte turkoois nu[(sinds) wanneer?] synthetisch.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ King, R. J. (2002). Turquoise. Geology Today 18 (3): 110-114. Geraadpleegd op 15 december.
- ↑ Türkis. In: Mineralienatlas. Geraadpleegd op 30 oktober 2016.