Wieteke van Dort
| Wieteke van Dort | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Wieteke van Dort als Tante Lien, 2009
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Louisa Johanna Theodora van Dort | |||
| Geboren | 16 mei 1943 | |||
| Land |  Nederland
| |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1964-heden | |||
| Beroep | actrice, cabaretière en zangeres | |||
| Officiële website | ||||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| (mul) TMDb-profiel | ||||
| ||||
Louisa Johanna Theodora (Wieteke) van Dort (Soerabaja, 16 mei 1943) is een Nederlands actrice, cabaretière en zangeres, die onder meer bekend is geworden door vele kinderprogramma's en het Nederlands-Indische personage Tante Lien in De Late Late Lien Show.
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Van Dort werd geboren in Soerabaja in het destijds door Japan bezette Nederlands-Indië. Zij was de een na jongste van het gezin dat vier kinderen telde: Rob, Maurits, Wieteke en Theo. Tijdens de Bersiap werd haar vader Theo van Dort, die administrateur van de suikerfabriek in Soerabaja was, op 8 oktober 1945 door pemoeda's vanuit zijn woning gevangen gezet en op 13 oktober op de aloon-aloon (het dorpsplein) door hen vermoord.[1] Haar moeder, Bernardine Soesman, hertrouwde in 1952 met Louis Rommelaar, eigenaar van een rubberfabriek in Soerabaja. Doordat haar moeder toneelregisseur was, deed Wieteke al snel enige vakkennis op.
Toen ze met haar ouders op veertienjarige leeftijd (1957) in Nederland met verlof was, werd door Soekarno het buitenlands bezit genationaliseerd en bleven haar ouders en de kinderen noodgedwongen zonder enig bezit in Nederland.
In 1958 werd haar aan haar moeder opgedragen dichtbundel Handen met 17 gedichten uitgegeven door uitgeverij Nijgh & Van Ditmar en verscheen ze in kranten en op de radio als "jongste dichteres van Nederland". Ze verliet haar middelbare school, het Johan de Witt Lyceum, zonder diploma. Omdat ze nog te jong was voor de toneelacademie, volgde ze eerst een opleiding tot kleuterleidster. Haar moeder stimuleerde haar door te gaan met het schrijven van liedjes en verhalen. Daarna volgde alsnog een tweetal jaren op de toneelschool, maar ook die opleiding sloot ze zonder diploma af. Desondanks kon ze terecht bij de Nieuwe Komedie/Toneelgroep Arena.
Carrière[bewerken | brontekst bewerken]
.jpg)
Na vier jaar kwam Van Dort terecht als cabaretière bij Wim Kan en Corry Vonk, waar zij ervaring opdeed in het cabaret (kleinkunst). Na haar huwelijk met Theo Moody concentreerde ze zich met veel succes op radio en televisie. Zo speelde ze met onder anderen Willem Nijholt in het jeugdtelevisieprogramma Oebele. In De Stratemakeropzeeshow met Aart Staartjes en Joost Prinsen was zij de deftige dame. Van 1976 tot 1978 presenteerde Wieteke van Dort het radioprogramma Radio Lawaaipapegaai en van 1978 tot 1982 presenteerde ze het vervolg op televisie, Papelagaaiwaai.
In 1979-80 zond de KRO een liedjesprogramma uit met de titel Kun je nog zingen, zing dan mee, met onder anderen Van Dort en Willem Nijholt. In 1978 verscheen hiervan een lp met liedjes uit Kun je nog zingen, zing dan mee (vanaf 1999 op cd). In 1977 volgde de release van de succesvolle luister-lp Ot & Sien in Indië, een plaat over het leven in Nederlands-Indië, die ze eveneens met Willem Nijholt maakte. Van 1979 tot 1981 speelde zij samen met Staartjes en Prinsen in de televisieserie J.J. De Bom voorheen De Kindervriend, waarin zij de rol van Titia Konijn vertolkte. Een schrijverscollectief bestaande uit Hans Dorrestijn, Karel Eykman, Ries Moonen, Fetze Pijlman, Jan Riem en Willem Wilmink schreef de teksten. Ook het televisieprogramma Het Klokhuis waarin Van Dort meedeed, werd door het schrijverscollectief van tekst voorzien.
Tussen januari 1979 en februari 1981 presenteerde zij voor de VARA De Late Late Lien Show, een humoristisch programma voornamelijk gericht op Indische Nederlanders. De afleveringen bevatten sketches, liedjes, traditionele dansen en verhalen rond nostalgie en heimwee naar het oude Nederlands-Indië. Ook in later jaren trad zij nog regelmatig op als Tante Lien.
Op 29 april 1999 werd Van Dort benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.[2]
In de serie 't Schaep met de 5 pooten (2006) speelde Van Dort een gastrol als Manja Wegenwijs. Ze was ook te zien in de laatste aflevering van TV Comeback van Omroep MAX, waarin onder meer een kijkje in haar huis wordt genomen.
Van Dort was aanhangster van Jomanda.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1994 stond ze als vierde op de lijst van de Natuurwetpartij. Deze nieuwe partij behaalde echter geen zetel.
In 2008 speelde ze in de bioscoopfilm Sinterklaas en het Geheim van het Grote Boek van regisseur Martijn van Nellestijn. In 2009 zette ze de rol van Koningin neer in Sinterklaas en de Verdwenen Pakjesboot, van dezelfde regisseur.
In 2010 gaf Van Dort vrijwillige medewerking aan het liedje Toch hoor jij er altijd bij (tekst Marion Middendorp en Jan Knetsch) over het verlies van een baby.
Van Dort was en is nauw verbonden met de Efteling in Kaatsheuvel. Ze heeft voor het park vele sprookjes ingesproken, waaronder Raponsje, Roodkapje, De rode schoentjes, Hans en Grietje, Het Volk van Laaf, De zes zwanen en de put van Vrouw Holle.
Ze was de initiatiefneemster voor de oprichting van een gedenkteken (in januari 2012 onthuld) op het Ereveld Loenen ter herinnering aan de slachtoffers die vielen bij de Strijd om Tarakan (1945) en de eerdere strijd aldaar in 1942.
Op beurzen en pasar malams was en is zij nog steeds als Tante Lien actief.
Van Dort trad gedurende het seizoen 2018/19 viermaal op als gast van De Indië Monologen, een theateravond met Nederlands-Indië als centraal thema.[3]
Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]
- 1958 - Handen (Nijgh en Van Ditmar)
- 1997 - Lieve luitjes: het liedjesboek van Tante Lien: met muzieknotatie, foto's en commentaar (Van Waarden produkties), ISBN 90-75564-09-0
- 2002 - De toverbal (Zwijsen), ISBN 90-276-8085-X
- 2003 - Kind in Surabaja: Indische herinneringen: het huis met de waringin (De Fontein), ISBN 90-261-1920-8
- 2004 - Een kringetje van tralala: een luisterboek over school (Company of Kids), ISBN 90-499-2015-2
- 2005 - Kleine Wolk (Zwijsen thuis), ISBN 90-276-6267-3
- 2006 - Aan tafel met Wieteke van Dort (De Fontein), ISBN 90-261-1792-2
- 2007 - Kind in Surabaja: Indische herinneringen (De Fontein), ISBN 978-90-261-2293-4
- 2010 - Lachen met Lien (Wieteke van Dort Productions)
- 2014 - Java revisited: in 133 haiku's (Uitgeverij de Hoge Klapperboom), ISBN 978-94-90286-05-7
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
