Wojciech Kilar

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Wojciech Kilar
Wojciech Kilar in 2006
Volledige naam Wojciech Kilar
Geboren 17 juli 1932
Overleden 29 december 2013
Land Vlag van Polen Polen
Instrument piano
Leraren Wladyslawa Markiewiczówna, Boleslaw Woytowicz, Nadia Boulanger
Belangrijkste werken Krzesany, Koscielec 1909, Grauwe mist, Requiem Father Kolbe
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Wojciech Kilar (Lwów, 17 juli 1932Katowice, 29 december 2013) was een internationaal succesvol Pools componist. Hij behoorde met Krzysztof Penderecki en Henryk Mikolaj Górecki tot de Poolse avant-garde (Vintage ’33) van de jaren zestig. Hij combineerde composities van klassieke muziek met het schrijven van filmmuziek voor onder andere Roman Polański, Krzysztof Zanussi, Andrzej Wajda en Jane Campion, maar ook andere Hollywood-regisseurs.

Naast symfonieën schreef hij ook religieuze werken, waaronder het Requiem voor pater Kolbe (1997) en de Missa pro pace, die in 2001 in aanwezigheid van paus Johannes Paulus II in première ging in de audiëntiezaal van het Vaticaan. In 2012 kreeg Kilar van president Komorowski de Orde van de Witte Adelaar, de hoogste onderscheiding van Polen.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Na zijn geboorte in Lwów in Polen, het tegenwoordige Lviv in Oekraïne, moest de familie al snel verhuizen, in dit geval naar Katowice. Hij studeerde eerst privé bij Wladyslawa Markiewiczówna (piano) en Boleslaw Woytowicz. Hij studeerde in Katowice van 1950 tot 1955 aan de Karol Szymanowski Muziekacademie Katowice piano en compositie en rondde die studie cum laude af. In 1957 was hij deelnemer van de Darmstädter Ferienkurse in Darmstadt, Duitsland. Daarna studeerde hij tot 1958 aan de Muziekacademie in Krakau alsook van 1959 tot 1960 in Parijs bij Nadia Boulanger; hij kreeg daartoe een subsidie van de Franse regering.

Na een experimentele periode in de jaren zestig kennen zijn latere concertwerken een expressieve directheid. Meestal is de muziek op de geestelijke en wereldlijke bronnen uit zijn geboorteland gebaseerd. In 1960 werd hij voor zijn Oda Béla Bartók in memoriam met de prijs van de Lili Boulanger-Stichting onderscheiden. De trendbreuk kwam in 1974 bij het componeren van Krzesany.

Hij overleed op 81-jarige leeftijd in zijn woonplaats.

Composities[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

Wojciech Kilar

Symfonieën[bewerken | brontekst bewerken]

Andere werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

Vocale muziek[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1964 · Diphtongos voor gemengd koor, 6 slagwerkers, 2 piano's en strijkorkest
  • 1971 · De trap op, de trap af voor kinderkoor en orkest
  • 1975 · De Moeder Gods (Bogurodzica) voor gemengd koor en orkest
  • 1979-1981 · Exodus per orchestra e coro misto
  • 1984 · Victoria voor gemengd koor en orkest
  • 1982-1984 · Angelus "Ave Maria" voor sopraan, gemengd koor en orkest
  • 2003 · Lament, voor gemengd koor a capella
  • 2008 · Hymn Paschalny (Paashymne), voor gemengd koor a capella
  • Lumen - Psalm 136, voor gemengd koor a capella
  • Sonety do Laury, voor bariton en piano - tekst: Francesco Petrarca; Poolse vertaling: Jalu Kurek
    1. Benedetto sia'l giorno
    2. Era il giorno
    3. Soleasi nel mio cor
    4. E' mi par d'or in ora

Missen[bewerken | brontekst bewerken]

  • 2000 · Missa pro pace voor soli (SATB), gemengd koor (SATB) en orkest
  • 2006 · Magnificat

Toneelmuziek (Uittreksel)[bewerken | brontekst bewerken]

Kamermuziek[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1959 · Sonate, voor hoorn en piano
  • 1985 · Blaaskwintet
  • 1999 · Sonatine, voor dwarsfluit en piano

Filmmuziek (Uittreksel)[bewerken | brontekst bewerken]

Registraties[bewerken | brontekst bewerken]

Het verkrijgen van opnames van Kilars muziek op cd is niet eenvoudig. Het Poolse cd-label CD Accord heeft een drietal cd's uitgegeven met onder meer de September Symfonie, het pianoconcert, Kocielec 1909 en Exodus. Op Naxos is een opname van vocale werken (Exodus en Angelus) verschenen. Op Marco Polo uittreksels van enkele films. Op Dux verschenen twee missen.

Zijn filmmuziek voor Dracula is populair. Verdere opnames van filmmuziek zijn alleen via de tweedehands markt op weinig bekende labels verkrijgbaar.

Publicaties[bewerken | brontekst bewerken]

  • Na Jasnej Górze odnalazłem wolną Polskę - i siebie, Częstochowa: Świętego Pawła, 2003. 93 p., ISBN 978-8-371-68847-8

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Klaudia Podobińska, Leszek Polony: Cieszę się darem życia : rozmowy z wojciechem Kilarm (Geniet van het geschenk van het leven: een gesprek met Wojciech Kilar), Kraków: Polskie Wydawn. Muzyczne, 1997. 101 p., ISBN 978-8-322-40472-0
  • Lidia Rappoport-Gelfand: Musical life in Poland. The postwar years 1945-1977, vanuit het Russisch vertaald door Irina Lasoff; New York: Gordon and Breach, 1991, 248 p., ISBN 978-2-881-24319-6
  • Ewa Solińska: W salonie muzycznym, Bydgoszcz: Pomorze, 1986. 334 p., ISBN 978-8-370-03784-0
  • Eugenia Wybraniec: Kultura muzyczna w województwie katowickim, Katowice: Bibl. Glównej PWSM w Katowicach, 1979. 31 p.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Wojciech Kilar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.