Zesendertig Rijken van de Westelijke Gebieden

De Zesendertig Rijken van de Westelijke Gebieden (vereenvoudigd Chinees: 西域三十六国; traditioneel Chinees: 西域三十六國; pinyin: Xīyù sānshíliù guó) uit de periode van de Han-dynastie is een verzamelnaam voor een groep van niet-Chinese staten van de zogenaamde "Westelijke Gebieden" (Xiyu) ten westen van Historisch China. Tijdens de Tang-dynastie kwamen al deze staten onder Chinese controle. Na de Slag om Talas in 751 verloor China echter zijn grip op de gebieden. Uiteindelijk werd het gebied beheerst door de Oeigoeren die hier na de val van Oeigoerse Rijk het koninkrijk Qocho vestigden. Vanaf de 14e eeuw ging de bevolking over tot de islam. In het midden van de 18e eeuw heroverde de Qing-dynastie de gebieden weer voor China.

De lijst van 36 staten wordt genoemd in het Boek van de Han uit de 1e-2e eeuw. Het betreft meest kleine tot zeer kleine stadstaten aan de rand van het Tarimbekken en omgeving. Voor zover bekend hadden de meesten een Tochaarse dan wel Iraanse bevolking.

De meeste steden maakten deel uit van de zijderoute.

Lijst

Dit is de lijst van koninkrijken van de Westelijke Gebieden volgens het Boek van de Han.

Nr.	Chinese naam	Huidige of historische naam	Locatie	Zijderoute
1	婼羌 Ruoqiang	Charklik		Zuidelijke route
2	楼兰 Loulan	Kroraina		Zuidelijke route
3	且末 Qiemo	Cherchen		Zuidelijke route
4	小宛 Xiaoyuan		in het bergachtige gebied ten zuiden van Cherchen; hoofdstad Yuling 扜零	Zuidelijke route
5	精绝 Jingjue	Niya (?)		Zuidelijke route
6	戎卢 Ronglu		nabij Minfeng; hoofdstad Bipin 卑品	Zuidelijke route
7	扜彌 Wumi	Keriya	mogelijk Kaladun	Zuidelijke route
8	渠勒 Qulei		in het Arrondissement Keriya aan de bovenloop van de rivier Keriya	Zuidelijke route
9	于阗 Yutian	Hotan		Zuidelijke route
10	皮山 Pishan	Guma		Pamir
11	乌秅 Wucha		nabij Yarkand in Badachsjan, in het zuidwesten van het Autonoom Tadzjieks Arrondissement Taxkorgan	Pamir
12	西夜 Xiye	Kargalik	hoofdstad mogelijk Ushyarbash	Pamir
13	子合 Zihe	Shahidullah	tussen Xiye en Puli	Pamir
14	蒲犁 Puli	Taxkorgan		Pamir
15	依耐 Yinai		bij Yengisar	Pamir
16	无雷 Wulei		in de Pamir in het huidige Tadzjikistan; hoofdstad Lucheng	Pamir
17	难兜 Nandou	Baltistan		Pamir
18	大宛 Dayuan	Fargʻona		Pamir
19	桃槐 Taohuai		Alai-vallei in het huidige Kirgizië
20	休循 Xiuxun		Alai-vallei in het huidige Kirgizië, tussen Kashgar en Farg'ona
21	捐毒 Juandu	Uqia	in de Yandun-vallei in het Arrondissement Ulugqat
22	莎车 Shache	Yarkand		Zuidelijke route
23	疏勒 Shulei	Kashgar		Noordelijke route
24	尉头 Weitou	Ush en Aheqi	bij Kuqa	Noordelijke route
25	姑墨 Gumo	Aksu		Noordelijke route
26	温宿 Wensu	Wensu	Arrondissement Wensu	Noordelijke route
27	龟兹 Qiuci	Kuqa		Noordelijke route
28	尉犁 Weili	Korla		Noordelijke route
29	危须 Weixu	Quhui ?	aan de oever van het Bosten-meer, Arrondissement Hoxud	Noordelijke route
30	焉耆 Yanqi	Karasahr		Noordelijke route
31	姑师 Gushi	Gushi		ten noorden van de Noordelijke route
32	墨山 Moshan	"Land van de Bergkoning"	Karliksjan-gebergte	Noordelijke route
33	劫 Jie	Fukang		ten noorden van de Noordelijke route
34	狐胡 Huhu	Dabancheng	nabij Turpan	Noordelijke route
35	渠犁 Quli		aan de oevers van de Kongque bij Korla	Noordelijke route
36	乌垒 Wulei	Bügür