Yamaha FJR1300

Yamaha FJR 1300
Yamaha FJR 1300 A
Algemeen
Categorie	Toermotorfiets
Productiejaren	2001-heden
Voorganger	Yamaha FJ 1100

De Yamaha FJR1300 is een sportieve toermotorfiets van Yamaha.

Ontwikkeling 1ste generatie FJR1300

Om de FJR 1300 (Fast Journey and Ride) te ontwikkelen nam projectleider, Hiroshi Komatsubara, zijn ontwikkelteam voor een toer door Europa met verschillende toermotoren. Om een typische Europese toervakantie te simuleren reed het team van Nederland, naar Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Italië en Frankrijk. Alle motoren werden uitvoerig getest in het stedelijk verkeer, op de Duitse Autobahn en in de bergen van de Alpen. Hierna werd het wenslijstje gemaakt voor de "ultimate fun tourer". In 2001 introduceerde Yamaha de FJR 1300 in Europa als een nieuwe generatie sportieve touringmotor, die naast een krachtig sportief motorblok ook voorzien was van de nodige comfort. Een jaar later (2002) introduceerde Yamaha de motor ook in Noord-Amerika. Om de motor relatief licht (268 kg) te houden werd het motorframe opgebouwd uit laag gewicht aluminium. Voor het motorblok werd gekozen voor 1298 cc 4-cilinderblok met 145 pk bij 8000 tpm en een koppel van 125,5 Nm bij 6000 tpm om garant te kunnen staan voor de sportieve prestaties. Verder heeft de motor een onderhoudsarme cardanaandrijving.

De FJR1300 is met de nodige comfort uitgerust: een goede buddyseat voor zowel berijder als passagier voor lange afstanden rijden, een volle kuip met tijdens de rit elektrisch instelbare ruit om bestuurder en passagier uit weer en wind te houden, waarbij gezorgd is voor een zo goed mogelijke aerodynamica en twee voor FJR 1300 ontworpen zijkoffers om bagage mee te kunnen vervoeren.

De FJR was 7 jaren achter elkaar winnaar van de Reader Choice van het Duitse motortijdschrift Motorrad. Sinds 31 mei 2002 heeft de FJR1300 een eigen Nederlandse club. Ook in België bestaat er een FJR1300 Club.

Ontwikkeling 2de generatie FJR1300A

In 2003 vond er een herziening plaats van de FJR. Het model werd standaard uitgerust met ABS, wat leidt tot de benaming FJR1300A. De ABS is een 2-lijnen systeem, dat het voorwiel en achterwiel apart controleert. Omwille van het ABS-systeem en voor betere remprestaties werden de voorremschijven vergroot naar 320 mm. Door de ABS-componenten werd de FJR tot ongeveer 14 kg zwaarder. Verder werd de veringsafstellingsmogelijkheden vergroot voor een toegenomen comfort tijdens het rijden bij veranderende belading. Tegen diefstal werd er een anti-diefstal transponder ingebouwd.

Het ontwerp van de kuip werd aangepast met nieuwe kleuren en geïntegreerde richtingaanwijzers voor een betere aerodynamica en een moderner uiterlijk. Daarnaast werd om de turbulentie te reduceren en betere afscherming van berijder en passagier de verstelbare ruit opnieuw ontworpen. De kuip kreeg een extra opbergdoosje in de linkerkuip om kleine dingen, zoals bijvoorbeeld een zonnebril, binnen handbereik te hebben. De koplampen kregen beide makkelijk toegankelijke insteldraaischijven om de hoogte van de lichtstraal makkelijk aan te kunnen passen aan de lading.

Ontwikkeling 3de generatie FJR1300 A/AS (2006)

In 2006 voert Yamaha aan de hand van tips van gebruikers een uitgebreid pakket van verandering in. Ook introduceert Yamaha dat jaar de FJR1300 AS, de eerste semiautomatische motor ter wereld.

Uiterlijk 3de generatie FJR1300 A (2006)

De FJR1300 A heeft in 2006 een totaal nieuw bodywork gekregen. Het doel van Yamaha was om het karakter van de FJR te behouden, maar meer comfort in het model te brengen en een iets moderner uiterlijk te krijgen. Om het comfort verder te verhogen hebben de ontwikkelaars ook gekeken naar het windscherm. Het bereik van de ruit is vergroot naar 120 mm, 40 mm meer dan het vorige model. Tevens zijn er luchtkanalen onder aan de ruit bijgekomen die de berijder voorzien van frisse lucht en de druk achter het windscherm verlagen. De kuip kreeg links nog een extra opbergdoosje met een 12 volt stopcontact, te gebruiken voor bijvoorbeeld het navigatiesysteem.

Op advies van gebruikers werd om het comfort verder te verhogen de grootte van de luchtinlaat voor de radiator vergroot, en zijn er verschillende verstelbare ventilatieopeningen in de kuip toegevoegd, waaronder een nieuwe luchtinlaat onder het instrumentenpaneel. Zo wordt er meer hitte weggenomen bij de bestuurder. Tegelijkertijd hebben de Yamaha-ingenieurs hitte-isolatie aan het onderste gedeelte van de voorkant van de tank aangebracht om nog meer hitte richting de berijder te kunnen verminderen.

De nieuw ontworpen achteruitkijkspiegels, die horizontaal intrekbaar zijn, werden vergroot en kregen de kleur van de kuip. Andere veranderingen zijn de nieuw ontworpen koplampen, een nieuw achterlicht en de witte covers voor de knipperlichten. Het omvangrijke instrumentenpaneel kreeg als uitbreiding een nieuwe versnellingspositie-indicator. De meters werden voorzien van een nieuw zilveren frame. Dit ziet er niet alleen mooier uit, maar ze zijn nu ook iets beter te zien. Voor een hoog gevoel van comfort werd ook een progressieve gas-pulley geïntroduceerd. Door deze aanpassing van de loop van de gaskabel heeft de gashandel in het lage en midden toerengebied een lichter gevoel.

Voor meer stabiliteit is gekozen voor een langere achterbrug. De nieuwe brug meet van het midden van het scharnierpunt tot het middelpunt van de achteras nu 567mm. Hiermee is hij dus 35mm langer dan die van het vorige model. Deze 6,5% verlenging geeft een betere rij-karakteristiek. Er is tevens een nieuw subframe aan de achterkant geplaatst om de motor gemakkelijker op de middenbok te krijgen. Door het nieuwe smallere subframe is de breedte van de motor verminderd als er zijkoffers, die vanaf 2006 standaard bij de FJR1300A geleverd worden, geplaatst worden. De FJR1300 A werd voorzien van een verstelbare zitting die verhoogd of verlaagd kan worden in twee standen, waardoor een verschil van 2 cm in zithoogte mogelijk is.

Techniek 3de generatie FJR1300 A (2006)

Vanaf 2006 zijn alle FJR modellen standaard uitgerust met ABS in combinatie met een CBS (Central Brake System; ook wel Unified Brake System). Dit geeft meer stabiliteit tijdens het remmen. Als nu de achterrem wordt gebruikt wordt automatisch door het ABS CBS-systeem de voorrem in verhouding ook meegenomen. Hiervoor gebruikt het systeem de onderste twee zuigers van de rechter vierzuigerremklauw aan de voorkant. Om een gelijkmatige en progressieve rem actie te verkrijgen zijn de twee zuigers in de rechter voorremklauw iets kleiner dan de andere zes zuigers in het remsysteem aan de voorkant. Het ABS CBS remsysteem wordt alleen ingeschakeld als de achterrem wordt gebruikt. De 2006 modellen zijn uitgerust met een iets grotere middenversnelling die nu 37 tanden heeft. Eén meer dan de 2005 modellen. Dit heeft een toename van 2,7% in het totale versnellingsratio als gevolg, waardoor de motortoerentallen bij typische cruise-snelheden verlaagd worden en dus meer comfort opleveren. In plaats van de platte radiator met de enkele ventilator zijn de 2006 FJR modellen uitgerust met een nieuwe gebogen radiator en zogenaamde twin-ring ventilatoren. Dit moet de rijeigenschappen op hoge snelheid verbeteren en meer koeling leveren. Om aan de EURO-3 emissienorm te voldoen is er een extra honingraat aangebracht in de katalysator, en het aantal actieve platina en rodium elementen is verhoogd. In het controlesysteem is een nieuwe verwarmde O2-sensor aangebracht, die de emissie nog nauwkeuriger vermindert door direct na een start de benzinetoevoer aan te passen aan de lage temperatuur van de uitlaatgassen.

FJR1300 AS (YCC-S)

Qua uiterlijk heeft FJR1300 AS net als de FJR1300A een in drie standen verstelbaar stuur, waarmee een beweging naar voor en achteren kan worden gemaakt van 11mm. T.o.v. de FJR1300A zijn verwarmde handgrepen echter standaard en ontbreekt de koppelingshendel. De FJR1300 AS is dan ook de eerste motor ter wereld met een semiautomatische versnellingsbak, Yamaha Chip Controlled Shift-systeem (YCC-S). Dit systeem is een grote vooruitgang in motorfiets-design en is ontworpen om het rijden op de FJR 1300 nog comfortabeler te maken. Om van versnelling te veranderen op de FJR 1300AS kan de berijder de schakelaar op de linker handgreep of het pedaal gebruiken, wat leidt tot een elektrisch schakeling. De hele schakelhandeling wordt bestuurd door een speciale ECU die de ideale manier van schakelen bepaalt. Schakelhandelingen vinden plaats binnen 0,1 – 0,2 seconden na het commando van de bestuurder. Het YCC-S-systeem is in wezen hetzelfde systeem wat je ziet in F1-wagens en een aantal dure sportwagens. Yamaha heeft dit systeem echter helemaal aangepast om verwerkt te kunnen worden in een tweewieler. Het hele systeem weegt maar 4 kilo en is in het kader van handelbaarheid dicht bij het centrale massapunt geplaatst. In Amerika wordt dit semiautomatische model FJR1300 AE genoemd.

Verdere ontwikkeling

Vanaf 2007 werd de handverwarming standaard op alle modellen. Ook kregen alle motoren van dat jaar een twee-tone kleurschema voor een nog sportievere look. In 2007 volgde er een terugroepactie voor veel FJR1300's voor het verwisselen van een slecht functionerende Throttle Position Sensor.

In 2008 werd de computer voor de injectie aangepast voor een soepelere werking bij lage toeren. Daarnaast kreeg de ABS-schakelaar naast de aan/uit-stand een stand om druk op de remmen vast te houden, gelijk aan de werking van een handrem. Daarnaast werd de kuip verbeterd zodat deze beter bestand is tegen krassen.

In 2009 werd voor nog meer comfort de bediening van de koppeling nog lichter uitgevoerd. Verder werd de FJR1300 een halve centimeter breder en één centimeter korter met één centimeter korter wielbasis en een halve centimeter grondspeling.

FJR1300A/AS Explorer-uitvoering

Voor 2010 kwam Yamaha met een Explorer-uitvoering in de kleur Midnight Black. De Explorer-uitvoering kreeg een bredere kuip met een groter windscherm, footshields en spiegelverbreders om nog beter beschermd te kunnen zijn tegen de elementen. Om de tank en zijkanten te beschermen werden een tankpad en rollerprotectors bevestigd. Het comfort werd verder verhoogd door luxe binnentassen voor in de kofferset en een custom made zadel met Explorer-logo. Ook kreeg de Explorer-uitvoering de nodige elektronica toegevoegd: een plug&play Yamaha-acculader, handvatverwarming, zadelverwarming met vier standen die voor de duopassagier ook in vier standen apart regelbaar is, een Zümo 660-navigatiesysteem en een Cardo Q2-communicatieset. In totaal zou het Explorer-pakket volgens Yamaha een waarde van € 3.500,- hebben.

Gebruik door de Koninklijke Marechaussee

Halverwege de jaren 2000 zocht het Ministerie van Defensie naar een vervanger voor de ruim 350 BMW K 1100 LT's die in de tweede helft van de jaren ‘90 bij de Koninklijke Marechaussee (KMar) de Moto Guzzi V50’s (1981) vervangen hadden.

Voor de opvolger stelde het Ministerie van Defensie een uitgebreid Programma van eisen samen, met als belangrijkste punten vloeistofkoeling, cardanaandrijving, een rechtop zithouding en een goed bescherming biedende kuip. Drie fabrikanten schreven in op de Europese aanbesteding: BMW met de K1200 GT, Honda met de ST1300A en Yamaha met de net vernieuwde FJR1300.

Voor de beproevingen werden van elk type twee machines besteld en volledig in de gewenste KMar uitvoering gebracht. De testmachines van Yamaha en de BMW werden door de fabrikanten speciaal voorzien van een andere bovenkuip en de BMW kreeg zelfs een aangepast uitlaatsysteem om plaats te maken voor grotere koffers. Daarnaast werden de machines uitgerust met de modernste led-signaliseringslampen en extra oranje led-alarmverlichting achterop. Er werden speciale valbeugels aangebracht en een aparte beveiliging van de boordspanning.

De testmotoren zijn in 2005 uitgebreid getest op hun rijeigenschappen en ingezet voor alle taken die de KMar dagelijks met de motorfiets uitvoert. Uiteindelijk viel de keus op de Yamaha FJR1300K (de ‘K’ staat voor de speciale ‘KMar’-uitvoering) waarvan er 300 besteld werden, inclusief 4 jaar onderhoud en banden.

Vanaf 2015 zijn de 1300K’s vervangen door 172 nieuwe motorfietsen van het nieuwste model Yamaha FJR1300A, een doorontwikkeling van de 2e generatie FJR1300 waarop FJR1300K gebaseerd is.

De nieuwste Yamaha’s van de KMar zijn uitgerust met nieuwe door Schurgers Design ontwikkelde polyester kuipdelen en radiobox.

Yamaha heeft besloten de FJR 1300 niet te updaten voor de EURO6-normering, en dat betekent dat de motoren in Europa niet langer verkocht mogen worden. Voor de politie heeft dat directe gevolgen (omdat politiemotoren op kenteken komen). De KMar heeft motoren niet op kenteken (en is dus vrijgesteld voor EURO6), maar toch staat daar vanwege het onzekere traject met betrekking tot levensduur en onderhoud een overstap gepland naar de BMW K 1600 GT-p.

Kleurstellingen door de jaren heen

Jaartal	Type	kleuren & RAL-kleursysteem
2001	Yamaha FJR1300 (RP04)	Metallic Silver (SM1) RAL 0660	Black2 (BL2) RAL 0004B	DeepPurplishBlue MetallicC (DPBMC) RAL 0564
2002	Yamaha FJR1300 (RP04)	Metallic Silver (SM1) RAL 0660	DullRed MetallicC (DRMD) RAL 0779	DeepPurplishBlue MetallicC (DPBMC) RAL 0564
2003	Yamaha FJR1300A(RP08)	Silver Storm (BS4) RAL 0820	TechnoJade (BNM3) RAL 0867	Galaxy Blue (DPBML) RAL 0865
2004	Yamaha FJR1300/A (RP11)	Silver Storm (BS4) RAL 0820	TechnoJade (BNM3) RAL 0867	Galaxy Blue (DPBML) RAL 0865
2005	Yamaha FJR1300/A (RP11)	Silver Storm (BS4) RAL 0820	Metallic Silver (SM1) RAL 0660	Galaxy Blue (DPBML) RAL 0865
2006	Yamaha FJR1300 A + AS (RP13)	Silver Storm (BS4) RAL 0820	Desert Metallic (YNM9) RAL 0956	Ocean Depth (DPBMU) RAL 0996
2007	Yamaha FJR1300 A + AS (RP13)	Silver Storm (BS4) RAL 0820	Desert Metallic (YNM9) RAL 0956	Ocean Depth (DPBMU) RAL 0996
2008	Yamaha FJR1300 A + AS (RP13A)	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK)RAL 0903	Graphite (DNMG) RAL 1086
2009	Yamaha FJR1300 A (RP13A)	Sunset Silver (LYNM9) RAL ????	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Smokey Grey (DNMA) RAL ????
2009	Yamaha FJR1300 AS (RP13A)	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Graphite (DNMG) RAL 1086
2010	Yamaha FJR1300 A (RP13A)	Sunset Silver (LYNM9) RAL ????	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Smokey Grey (DNMA) RAL ????
2010	Yamaha FJR1300 AS (RP13A)	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Graphite (DNMG) RAL 1086
2010	Yamaha FJR1300 A/AS Explorer-editie		Midnight Black (SMK) RAL 0903
2011	Yamaha FJR1300 A (RP13A) + A Explorer-editie	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Smokey Grey (DNMA) RAL ????	Sunset Silver (LYNM9) RAL ????
2011	Yamaha FJR1300 AS + AS Explorer-editie	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Smokey Grey (DNMA) RAL ????
2012	Yamaha FJR1300 A + A Explorer-editie	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Smokey Grey (DNMA) RAL ????	Sunset Silver (LYNM9) RAL ????
2012	Yamaha FJR1300 AS + AS Explorer-editie	Silver Tech (S3) RAL 0791	Midnight Black (SMK) RAL 0903	Smokey Grey (DNMA) RAL ????
2013	Yamaha FJR1300A + AS	Frosted Blade / Yellowish Gray Metallic 5 (YNM5) Alleen leverbaar op A	Magnetic Bronze / Very Dark Orange Metallic 1 (VDOM1) Leverbaar op A en AS	Midnight Black / Black Metallic X (SMX) Leverbaar op A en AS
2014	Yamaha FJR1300A + AS + AE	Lava Red / Deep Red Metallic K (DRMK) Leverbaar op A, AS en AE	Magnetic Bronze / Very Dark Orange Metallic 1 (VDOM1) Leverbaar op AS en AE	Midnight Black / Black Metallic X (SMX) Leverbaar op AS en AE
2015	Yamaha FJR1300A + AS + AE	Magnetic Bronze / Very Dark Orange Metallic 1 (VDOM1)	Tech Graphite / Dark Grey Metallic (DNMN)	Midnight Black / Black Metallic X (SMX)
2016	Yamaha FJR1300 AS + AS + AE	Matt Silver / Mat Silver #1 (MS1)	Tech Graphite / Dark Grey Metallic (DNMN)
2017	Yamaha FJR1300 AS + AS + AE	Matt Silver / Mat Silver #1 (MS1)	Tech Graphite / Dark Grey Metallic (DNMN)

Technische gegevens

Technische gegevens	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016,
Categorie	Sport touring
+ MOTORGEDEELTE +	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016
Type	1298 cc, vloeistof gekoeld, 4 cilinders in lijn, 4-takt
Boring x slag (mm)	79 mm x 66,2 mm
Boring /slag ratio	1.19
Compressieverhouding	10,8:1
Kleppen	DOHC, 4 kleppen per cilinder
Brandstoftoevoer	Elektronisch injectiesysteem
Ontsteking	Digitale TCI (Transistor Controlled Ignition)
Vermogen	145 hp (108,1 kW) bij 8500 tpm	143,5 hp (105,5 kW) bij 8000 tpm			146,2 hp (107,5 kW) bij 8000 tpm
Max. koppel	125 Nm (92,2 ft. lbs) bij 6000 tpm	134,4 Nm (13,7 kgm) bij 7000 tpm			138,0 Nm (14,1 kgm) bij 7000 tpm
Vermogen/gewicht ratio	0,55 hp/kg	0,53 hp/kg	0,48 hp/kg		0,50 hp/kg
Smeersysteem	Wet sump				Druksmering
+ TRANSMISSIE +	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016
Koppeling	Nat, meervoudige platen
Versnellingsbak	5 versnellingen				6 versnellingen
Verhoudingen	1e 2,529 (43/17) 2e 1,773 (39/22) 3e 1,348 (31/23) 4e 1,077 (28/26) 5e 0,929 (26/28)				1e 2,500 (35/14) 2e 1,722 (31/18) 3e 1,350 (27/20) 4e 1,111 (30/27) 5e 0,963 (26/27) 6e 0,846 (22/26)
Primaire overbrenging	1,563 (75/48)
Secundaire overbrenging	2,773		2,698 (35/37 × 21/27 × 33/9)		2,693 (34/36 × 21/27 × 33/9)
Eindoverbrenging	Cardan
Starter	Elektronisch
+ CHASSIS +	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016
Frame	Aluminium ruitvormig brugframe
Ophanging voor	Telescopische vork, Ø 48 mm, 135 mm veerweg
Ophanging achter	Link-type Swingarm, 125 mm veerweg
Balhoofdhoek / Naloop	26 graden / 109 mm (4,3 inch)
+ WIELEN +	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016
Banden voor	120/70 ZR17 M/C (58W)
Banden achter	180/55 ZR17 M/C (73W)
Velg voor	17 M/C x MT3.50				Niet bekend bij auteur
Velg achter	17 M/C x MT5.50				Niet bekend bij auteur
Remmen voor	dubbele 298 mm schijven met vierzuigerremklauwen	dubbele 320 mm schijven met vierzuigerremklauwen
Remmen achter	enkele 282 mm schijf met dubbele zuigerremklauwen
+ AFMETINGEN +	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016
Lengte	2195 mm (86,42 inch)		2240 mm (82,2 inch)	2230 mm (87,8 inch)
Breedte	760 mm (29,92 inch)		745 mm (29,3 inch)	750 mm (29,5 inch)
Hoogte	1435 mm (56,5 inch)		1330 mm (52,4 inch)	1315 mm (laagste positie van ruit) / 1450 mm (hoogste positie van ruit)	1325 mm (laagste positie van ruit) / 1455 mm (hoogste positie van ruit)
Zithoogte	805 mm (31,7 inch)		805 mm (31,7 inch) versteld: 785 mm		805 mm (laag) / 825 mm (hoog)
Wielbasis	1515 mm (59,6 inch)		1550 mm (61,0 inch)	1545 mm (60,8 inch)
Grondspeling	135 mm (5,3 inch)			130 mm (5,1 inch)	130 mm (A) / 125 mm (AE en AS)
Tankinhoud - reserve	25 l (6.6 gallon US)- 5 l reserve
Carterinhoud	4,9 liter
Drooggewicht	237 kg (522,5 pounds)	244 kg (537,9 pounds)/ A:251 kg	264 kg (582 pond) / AS:268 kg		266 kg (A) / 269 kg (AE) / 273 kg (AS)
Servicegewicht	264 kg	271 kg	291 kg / AS: 295 kg		289 kg (A) / 292 kg (AE) / 296 kg (AS)
+ PRESTATIES +	1ste generatie FJR1300 2001	2de generatie FJR1300A 2003	3de generatie FJR1300 A/AS 2006	3de generatie FJR1300 A/AS 2009	Nde generatie FJR1300 A/AE/AS 2016
0–100 km/h	3,4 s	3,5 s	3,8 s		Niet bekend bij auteur
0-60 mph	3,3 s	3,3 s	3,6 s		Niet bekend bij auteur
Topsnelheid	260 km/h (161 mph)	245 km/h (152 mph)			Niet bekend bij auteur

Bronnen, noten en/of referenties