Beerse

**Beerse**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Turnhout
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	37,36 km² (2021); 68,41%; 14,89%; 16,7%
Coördinaten	51° 19' NB, 4° 51' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	18.416 (01/01/2023) ; 49,63% ; 50,37% ; 492,94 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 19,33%; 60,66%; 20,01%
Buitenlanders	7,23% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Bart Craane (CDE-Vlim)
Bestuur	CDE-Vlim, Beerse Plus
Zetels; CDE-Vlim.be (CD&V); N-VA; Vlaams Belang; Beerse Plus; Groen;	25; 10; 7; 3; 3; 2;
Economie
Gemiddeld inkomen	22.016 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	5,39% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 2340; 2340	Deelgemeente; Beerse; Vlimmeren
Zonenummer	014 - 03
NIS-code	13004
Politiezone	Regio Turnhout
Hulpverleningszone	Taxandria
Website	www.beerse.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Turnhout; in de provincie Antwerpen
Portaal	België

Beerse is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente telt 18.000 inwoners, die Beersenaars^[1] worden genoemd. Beerse behoort tot het kieskanton Turnhout en het gerechtelijk kanton Hoogstraten. De gemeente is gelegen in de geografische streek De Kempen.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Beerse bestaat uit drie kernen, Beerse - Centrum, Beerse - Den Hout en Vlimmeren.

Samen met de stad Turnhout en de gemeenten Oud-Turnhout en Vosselaar maakt Beerse sinds 1999 deel uit van de Projectvereniging Regionaalstedelijk Gebied Turnhout. In 2008 kreeg deze samenwerking een nieuwe naam: Stadsregio Turnhout. Beerse is sinds 2007 tot het dorp met de warmste algemene temperatuur uitgeroepen gedurende het hele jaar.

Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Beerse	27,88	15.064	540	13004A
2	Vlimmeren	9,47	3.059	323	13004B

Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

Aangrenzende gemeenten
	Merksplas

Malle, Rijkevorsel		Turnhout, Vosselaar

	Lille

Toponymie[bewerken | brontekst bewerken]

De naam 'Beerse' heeft niets met het dier de beer te maken, maar zou wel komen van ‘Berse’ of ‘Barse’. Dit betekent heidevlakte bedekt met stoppels. Soms verwijst men ook naar ‘baer’ wat bloot, open, zonder bedekking betekent. Beerse betekent eigenlijk ‘kale heidegrond’.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Vermoedelijk is de naam Beerse afgeleid van bar (woest).

In 1880 werden resten van een waterput en een urn uit de Romeinse tijd aangetroffen.

Beerse vormde samen met Vosselaar een heerlijkheid die onderdeel uitmaakte van het Land van Turnhout, dat in 1347 als bruidsschat aan Maria van Brabant werd gegeven. Toen zij in 1399 overleed kwam dit gebied weer aan de Hertog van Brabant. Nog tweemaal werden Beerse en Vosselaar voor korte tijd als leen uitgegeven. In 1648 (Vrede van Münster) kwamen de plaatsen weer aan het Land van Turnhout, tot het einde van het ancien régime.

De rechten van de parochie kwamen in 1187 aan de Sint-Wivina-abdij te Groot-Bijgaarden. In 1426 kwamen deze aan de Sint-Michielsabdij te Antwerpen. Een norbertijn fungeerde als pastoor voor de kerken van Beerse en Vosselaar. Pas in 1776 werden beide parochies gescheiden.

Bebossing van de heide met naaldhout begon in 1675, en de beboste oppervlakte nam toe tot 700 ha in 2010. Industrialisatie was het gevolg van het graven van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten (1863-1866), waarbij kleilagen werden aangesneden die geschikt waren voor de baksteen- en dakpannenindustrie. Langs het kanaal ontstonden een twintigtal van deze bedrijven en later kwam een cement- en betonfabriek en een metallurgisch-chemisch bedrijf. Vanaf 1956 werd een nieuw bedrijventerrein gerealiseerd waarop Janssen Pharmaceutica het belangrijkste bedrijf werd.

Tweede Wereldoorlog[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente werd op 16 mei 1940 bezet door het Duitse leger. Beerse centrum is bevrijd op 24 September 1944. In het dorp ‘Den Hout’, waar veel industriële activiteit was, werd zwaar strijd geleverd. De Britten van de 49e (West Riding) Infanteriedivisie (Polar Bears) hadden een bruggenhoofd gevormd over het kanaal Dessel-Schoten in de nacht van 24 op 25 september. In de daaropvolgende dagen probeerden ze om zo richting Merksplas door te stoten. Ze stuitten echter op hevige Duitse weerstand ter hoogte van de steen en metaalindustrie. Op 26 en 27 september krijgen ze de steun van de Eerste Poolse Pantserdivisie onder leiding van generaal Maczek en op 29 September is de bevrijding van het laatste stukje Beerse een feit. Bij de gevechten om dit laatste stukje Beerse komen 6 Britse en 21 Poolse bevrijders om het leven. Een jaar na de bevrijding werd hiervoor een monument opgericht in de huidige ‘Heldenweg’.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Beerse voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Sint-Lambertuskerk
De neogotische kapel van 1903, aan de Boudewijnstraat
Het Heemkundig museum Tempelhof
Het Museum Jan Vaerten

Zie ook: Den Hout

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Beerse is een verstedelijkte plaats met veel industrie, vooral langs het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten geconcentreerd. De bodem is zandig en in de omgeving is vlak. De hoogte bedraagt ongeveer 22 meter. De aanwezigheid van vele steenfabrieken leidde tot het graven van tal van kleiputten. In de omgeving liggen meerdere natuurgebieden. De waterlopen, waaronder de Laak, lopen naar het zuidwesten en zuiden af en monden uit in de Kleine Nete.

Parken[bewerken | brontekst bewerken]

Tempelhof, Echelpoelpark, Nief Park, de Singel

Natuurgebieden[bewerken | brontekst bewerken]

Abtsheide, Beerseheide, het Blak, Duivelskuil, Ekstergoor, Epelaar, Giels Bos, Ginnekenshoek, Hoge Bergen, De Huffelen, Kievitsheide, Laakvallei, Looi, Luysterborg, Meergoor, Oosteneinde, Poelberg, Schrieken, Stokse Heide, Velderheide, de Vogelzang

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente telt ruim 18.000 inwoners, die Beersenaars^[1] worden genoemd.

Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden
	Aantal^[2]
1992	14.319
1993	14.456
1994	14.672
1995	14.847
1996	14.983
1997	15.224
1998	15.392
1999	15.584
2000	15.698
2001	15.850
2002	16.029
2003	16.091
2004	16.185
2005	16.296
2006	16.482
2007	16.600
2008	16.755
2009	16.931
2010	17.003
2011	17.035
2012	17.167
2013	17.340
2014	17.550
2015	17.600
2016	17.829
2017	17.907
2018	17.931
2019	18.084
2020	18.128
2021	18.194
2022	18.378
2023	18.416

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Beerse ligt in het kieskanton Turnhout en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Beerse		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen	Antwerpen	Turnhout			Beerse
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen				Mechelen-Turnhout	Turnhout	Turnhout	Beerse
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Lijst van burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Periode		Burgemeester
	1800 - 1821	Franciscus Goossens^[3]^[4]
	1822 - 1830	Augustinus Van Nyen^[5]
	1830 - 1836	Joannes Baptista Bastyns
	1836	Joannes Baptista Janssens (waarnemend)
	1836 - 1855	Jean Proost
	1855 - 1858	Corneille Cooymans
	1858 - 1863	Gabriël Van Roey
	1864 - 1869	Frans Mertens
	1870 - 1887	Petrus Bastijns
	1888 - 1904	Franciscus Mertens

Periode		Burgemeester
	1904 - 1912	Frans De Roover (Kath. Partij)
	1912 - 1921	Eduard Wouters (Kath. Partij)
	1921 - 1939	Jozef Rommens
	1939 - 1943	Remi Baelden
	1943 - 1944	August Donckers (VNV, oorlogsburgemeester)
	1944 - 1947	Remi Baelden
	1947 - 1959	André Van Nyen (CVP)
	1959 - 1964	Honoré Aerts
	1964 - 1967	André Van Nyen (CVP)
	1967 - 1971	Honoré Aerts

Periode		Burgemeester
	1971 - 1976	Charles Van Nyen^[6] (CVP)
	1977 - 1982	Jef Boeckx (CVP)
	1983 - 1988	Gust Adriaensen (SP)
	1989 - 2000	Jef Boeckx (CVP)
	2001 - 2006	Gust Adriaensen^[7] (Inzet)
	2007 - 2012	Staf Willemsens^[8] (CDE)
	2013 - 2018	Marc Smans^[9] (N-VA)
	2019 - heden	Bart Craane^[10] (CDE-Vlim.be)

Legislatuur 1977 - 1982[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de eerste gemeenteraadsverkiezingen na de fusie van Vlimmeren en Beerse verloor de CVP haar meerderheid. De partij vormde vervolgens een coalitie met de BSP. Louis Haest werd de eerste socialistische schepen van de gemeente, hij kreeg de post 'openbare werken' toegewezen.^[11]

Legislatuur 2007 - 2012[bewerken | brontekst bewerken]

Het gemeentebestuur van 2007-2012 bestond uit de politieke partijen CDE, N-VA en Groen!. De partijen Inzet, Open Vld, Vlim.Be en Vlaams Belang zaten in de oppositie. De burgemeester was Staf Willemsens van CDE. Marc Smans (N-VA) was schepen van o.a. sport, mobiliteit en Vlimmerse aangelegenheden.

Legislatuur 2013 - 2018[bewerken | brontekst bewerken]

Vlaams Belang kwam in de gemeente op als Gemeentebelangen.^[12] Socialisten (Inzet), liberalen (VLD) en onafhankelijken kwamen op met een eenheidslijst, BEERSEplus.^[13] De CDE en VLIM.BE trokken in kartel naar de verkiezingen. Burgemeester is Marc Smans (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en BeersePlus. Samen vormden ze de meerderheid met 15 op 25 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij of kartel		10-10-1976^[14]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[15]		14-10-2012^[16]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	21	%	23	%	23	%	23	%	25	%	25	%	25	%	25
	BV¹ / CVP² / CDE³ / CDE-VLIM.BE^A	39,81¹	9	38,2²	10	42,34²	12	43,22³	12	34,44³	10	39,18³	12	30,50^A	8	34,8^A	10
	VLIM.BE¹ / CDE-VLIM.BE^A	-		-		-		-		9,14¹	2	10,61¹	2	30,50^A	8	34,8^A	10
	PVV¹ / VLD² / BEERSEplus^B / BEERSE+^C	-		-		8,71¹	1	5,43²	0	12,71²	3	13,62²	3	19,31^B	5	12,9^C	3
	SP¹ / INZET² / BEERSEplus^B / BEERSE+^C	11,06¹	2	15,56¹	3	25,91¹	6	33,84²	9	24,48²	7	10,76²	2	19,31^B	5	12,9^C	3
	Agalev¹ / Groen!² / Groen³ / Groen-HART V BEERSE⁴	-		-		-		6,89¹	1	8,63¹	1	6,96²	1	8,95³	1	10,6⁴	2
	Vlaams Blok¹ / Vlaams Belang² / Gem. Belang³	-		-		-		6,31¹	1	10,6¹	2	18,88²	5	7,28³	1	13,5²	3
	N-VA	-		-		-		-		-		-		33,96	10	26,8	7
	G	31,75	7	33,02	8	18,64	4	-		-		-		-		-
	VP	17,37	3	13,23	2	-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		-		-		4,4	0	4,3	0	-		-		-		1,4	0
Totaal stemmen		7424		8654		9824		10263		11010		11757		11977		12726
Opkomst %						99,38		95,58		94,49		94,88		92,82		93,3
Blanco en ongeldig %		4,8		5,29		9,08		4,3		5,4		4,67		4,88		3,9

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1988: DEGOEI (4,4%) / 1994: TJGB (2,96%), VVP (0,77%), PVDA (0,57%) / 2018: Gemeentebelangen (1,4%)

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Streekproducten[bewerken | brontekst bewerken]

De lokale specialiteit is Beers Vlierke.

Dialect[bewerken | brontekst bewerken]

Het Beerse dialect wijkt sterk af van dialecten in omliggende gemeenten (vb. 'gij' in Malle: 'gè' / in Turnhout: 'gaai' / in Beerse: 'géj'). Een erg veel gebruikte klank is de korte doffe e, in volgende voorbeelden voorgesteld door (eu); 'h(eu) (eu)' = ja ja / 'n(eu)ss(eu)l(eu)k' = triestig (letterlijk: niet zo leuk). Sinds enkele jaren heeft men een online woordenboek.