Saarschleife: verschil tussen versies
k NE. Algemeenheden. Labels: Visuele tekstverwerker Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website Geavanceerde mobiele bewerking |
Wf |
||
| (5 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Saarschleife_vomTurm_Baumwipfelpfad.jpg|alt=|miniatuur| Saarschleife gezien vanaf de uitkijktoren ]] |
[[Bestand:Saarschleife_vomTurm_Baumwipfelpfad.jpg|alt=|miniatuur| Saarschleife gezien vanaf de uitkijktoren ]] |
||
[[Bestand:Aerial_image_of_the_Saarschleife.jpg|miniatuur| Luchtfoto van de Saarschleife. Op de bergrug ligt het kasteel Montclair. Rechtsonder |
[[Bestand:Aerial_image_of_the_Saarschleife.jpg|miniatuur| Luchtfoto van de Saarschleife. Op de bergrug ligt het kasteel Montclair. Rechtsonder de uitkijktoren van het [[boomtoppenpad]].]] |
||
[[Bestand:Saarschleife_Cloef_bei_Orscholz_-_Besucherterrasse.JPG|miniatuur| Zicht vanaf het historische uitkijkpunt Cloef]] |
[[Bestand:Saarschleife_Cloef_bei_Orscholz_-_Besucherterrasse.JPG|miniatuur| Zicht vanaf het historische uitkijkpunt Cloef]] |
||
De '''Saarschleife''' |
De '''Saarschleife''' is een haarspeldbocht die de [[Saar (rivier)|rivier de Saar]] diep uitgeslepen heeft in het harde [[kwartsiet]] van de ondergrond. Dit [[doorbraakdal]] ligt veertien kilometer ten oosten van het drielandenpunt [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]]-[[Luxemburg (land)|Luxemburg]]-[[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] en is een van de bekendste toeristische attracties van het [[Saarland]]. |
||
== Bebouwing en verkeer == |
|||
De Saarschleife begint bij Besseringen van de stad [[Merzig]] en eindigt in [[Mettlach]]. Hoewel Besseringen en Mettlach slechts ongeveer twee kilometer van elkaar verwijderd zijn in vogelvlucht, is de afstand over de rivier tussen beide plaatsen bijna 10 kilometer. |
|||
De Saarschleife begint bij Besseringen, een wijk van de stad [[Merzig]], en eindigt in [[Mettlach]]. Tussen de woonbebouwing van Besseringen en Mettlach ligt slechts twee kilometer in vogelvlucht, maar over de rivier is het ruim acht kilometer. De enige plaats die direct aan de Saarschleife ligt, is het dorp Dreisbach, waar een veerverbinding is naar de rotspunt in de binnenbocht van de lus. Daar liggen op de beboste heuvel de 18e-eeuwse kerk St. Gangolf met de overblijfselen van een voormalig kloostercomplex, en de ruïnes van de burcht Montclair, die uit de 12e en 15e eeuw dateren. |
|||
| ⚫ | |||
Op de beboste heuvel in de Saarschleife bevinden zich de historische bezienswaardigheden van de voormalige kloosterkerk van St. Gangolf, overblijfselen van het voormalige kloostercomplex en de ruïnes van het fort Montclair. De enige plaats die direct aan de Saarschleife ligt, is het dorp Dreisbach, dat met de veerboot kan worden bereikt. |
|||
== Ontstaan van de Schleife == |
|||
| ⚫ | |||
Stroomopwaarts, in het Merzigbekken, loopt de Saar door [[buntsandstein]], maar bij de Schleife (de lus) heeft de rivier zich een weg gebaand door veel harder [[Devoon]]-[[kwartsiet]]. Daardoor is de [[Rivierbedding|bedding]] hier veel smaller. |
|||
Het is niet duidelijk hoe het komt dat de Saar niet rechtdoor is gegaan tussen Besseringen en Mettlach. Rivieren kunnen soms hard gesteente binnendringen via zwakke zones met breuken en spleten, maar een indringing van meer dan twee kilometer zou wel heel uitzonderlijk zijn. Waarschijnlijker is, dat de doorgang er eerder was dan de rivier. |
|||
De vernauwing van de Saarschleife tussen Besseringen en Dreisbach vloeit voort uit het feit dat de Saar, afkomstig van de [[Buntsandstein|gekleurde zandsteen]] van het Merzigbekken, een deel van harde kwartsietgesteente binnendringt. Het is niet precies duidelijk waarom de Saar de meer directe route tussen Besseringen en Mettlach niet heeft gevolgd. Een mogelijke verklaring is dat de Saar breuken van het Devoon-kwartsiet, een zwakke zone, volgde, hoewel een rivier die een rotszwakte van meer dan twee kilometer volgt ongebruikelijk zou zijn. Uit onderzoek bleek dat de gekleurde zandsteen van de Saarschleife en omgeving slechts ongelijkmatig is afgezet op het onderliggende kwartsiet. Toen het werd gevormd, bedekte de gekleurde zandsteen geen vorig laagniveau, maar bouwde het voort op een reeds bestaand [[Reliëf (landschap)|reliëf]] . De kwartsietkloof dateert hoogstwaarschijnlijk van vóór de gekleurde zandsteenlaag die zich daarop had verzameld en die later door het water van de Saar werd weggevaagd. Samen met de grote kronkeling van de rivier werd de Saarschleife bij een latere bergopwaartse beweging geleidelijk dieper. Deze stapsgewijze insnijding van de Saar is duidelijk zichtbaar voor waarnemers op het observatiepunt Cloef bij het bekijken van de terrasvormige glijdende helling over de rivier. |
|||
Uit het bovenstroomse gebied heeft de Saar deeltjes buntsandstein meegevoerd, die neergeslagen zijn op het kwartsiet. Zulke [[Afzetting (stratigrafie)|afzettingslagen]] leveren aanwijzingen. Bij een rivier die in de loop van honderdduizenden jaren zelf een doorgang maakt, wordt het onderliggende materiaal gladgeslepen en liggen de afzettingslagen daar bovenop. In de Saarschleife is dat echter niet het geval: het materiaal is hier ongelijkmatig afgezet en heeft het [[Reliëf (landschap)|reliëf]] in het kwartsiet opgevuld. Dat reliëf was er dus eerder dan de tegenwoordige Saar en waarschijnlijk was de doorgang er dus ook eerder dan de rivier. Toen de rivier er eenmaal was, werd het landschap opgestuwd in een proces van [[gebergtevorming]], zodat het water de doorgang steeds verder uitsleep terwijl het landschap oprees. Het uitslijpen verliep niet gelijkmatig, maar in fasen, wat te zien is aan de [[Rivierterras|terrasvorming]] in de binnenbocht, de [[glij-oever]]. |
|||
Deze uitloper waar de Saar omheen stroomt heeft een lengte van 4 km en bereikt zijn hoogste punt op 318 m boven de zeespiegel, terwijl het oppervlak van de Saar ongeveer 166 m boven de zeespiegel ligt. Het hele gebied rond de Saarschleife is grotendeels bedekt met een grotendeels ongerept bos. Op de restanten van de [[Buntsandstein|gekleurde zandsteen]] groeit een beukenbos, terwijl op kwartsiet [[Carpinus|haagbeuken]] en eiken overheersen. Op de steile hellingen gaan de bossen over in een bos van haagbeuken en eiken. Door het gunstige klimaat groeit hier de groenblijvende submediterrane Atlantische hulst. Alleen korstmossen en mossen vestigen zich op de zogenaamde "Rosseln", de puinhopen die door verwering ontstaan. |
|||
De rotspunt waar de Saar omheen stroomt is vier kilometer lang en steekt 150 meter boven de Saar uit. Het gebied van de Saarschleife is grotendeels bedekt met bos. Op de restanten van het buntsandstein ligt een [[beukenbos]]. Op het kwartsiet overheersen de [[Carpinus|haagbeuken]] en [[Eik|eiken]], die op steile hellingen niet uitgroeien tot bomen, maar struikachtig blijven. Op de beschutte hellingen heerst een mild, submediterraan Atlantisch [[microklimaat]] waar [[Hulst (plant)|hulst]] kan gedijen. Op de [[Verwering|verweerde]] [[Puinhelling|puinhellingen]], de zogenaamde "Rosseln", kunnen alleen [[Korstmos|korstmossen]] en [[mossen]] zich handhaven. |
|||
{{Appendix|1=Bron|2= |
{{Appendix|1=Bron|2= |
||
Huidige versie van 10 mei 2024 om 18:11
De Saarschleife is een haarspeldbocht die de rivier de Saar diep uitgeslepen heeft in het harde kwartsiet van de ondergrond. Dit doorbraakdal ligt veertien kilometer ten oosten van het drielandenpunt Duitsland-Luxemburg-Frankrijk en is een van de bekendste toeristische attracties van het Saarland.
Bebouwing en verkeer[bewerken | brontekst bewerken]
De Saarschleife begint bij Besseringen, een wijk van de stad Merzig, en eindigt in Mettlach. Tussen de woonbebouwing van Besseringen en Mettlach ligt slechts twee kilometer in vogelvlucht, maar over de rivier is het ruim acht kilometer. De enige plaats die direct aan de Saarschleife ligt, is het dorp Dreisbach, waar een veerverbinding is naar de rotspunt in de binnenbocht van de lus. Daar liggen op de beboste heuvel de 18e-eeuwse kerk St. Gangolf met de overblijfselen van een voormalig kloostercomplex, en de ruïnes van de burcht Montclair, die uit de 12e en 15e eeuw dateren.
Er lopen wandel- en fietspaden in de binnen- als de buitenbocht van de lus. Een gebied van ongeveer honderd hectare ten westen van de Saarschleife, dat bekend staat als het Steinbachtal, is een beschermd natuurgebied.
Ontstaan van de Schleife[bewerken | brontekst bewerken]
Stroomopwaarts, in het Merzigbekken, loopt de Saar door buntsandstein, maar bij de Schleife (de lus) heeft de rivier zich een weg gebaand door veel harder Devoon-kwartsiet. Daardoor is de bedding hier veel smaller.
Het is niet duidelijk hoe het komt dat de Saar niet rechtdoor is gegaan tussen Besseringen en Mettlach. Rivieren kunnen soms hard gesteente binnendringen via zwakke zones met breuken en spleten, maar een indringing van meer dan twee kilometer zou wel heel uitzonderlijk zijn. Waarschijnlijker is, dat de doorgang er eerder was dan de rivier.
Uit het bovenstroomse gebied heeft de Saar deeltjes buntsandstein meegevoerd, die neergeslagen zijn op het kwartsiet. Zulke afzettingslagen leveren aanwijzingen. Bij een rivier die in de loop van honderdduizenden jaren zelf een doorgang maakt, wordt het onderliggende materiaal gladgeslepen en liggen de afzettingslagen daar bovenop. In de Saarschleife is dat echter niet het geval: het materiaal is hier ongelijkmatig afgezet en heeft het reliëf in het kwartsiet opgevuld. Dat reliëf was er dus eerder dan de tegenwoordige Saar en waarschijnlijk was de doorgang er dus ook eerder dan de rivier. Toen de rivier er eenmaal was, werd het landschap opgestuwd in een proces van gebergtevorming, zodat het water de doorgang steeds verder uitsleep terwijl het landschap oprees. Het uitslijpen verliep niet gelijkmatig, maar in fasen, wat te zien is aan de terrasvorming in de binnenbocht, de glij-oever.
De rotspunt waar de Saar omheen stroomt is vier kilometer lang en steekt 150 meter boven de Saar uit. Het gebied van de Saarschleife is grotendeels bedekt met bos. Op de restanten van het buntsandstein ligt een beukenbos. Op het kwartsiet overheersen de haagbeuken en eiken, die op steile hellingen niet uitgroeien tot bomen, maar struikachtig blijven. Op de beschutte hellingen heerst een mild, submediterraan Atlantisch microklimaat waar hulst kan gedijen. Op de verweerde puinhellingen, de zogenaamde "Rosseln", kunnen alleen korstmossen en mossen zich handhaven.
Bron
|