2001

2001
Eeuwen:	20e eeuw · 21e eeuw · 22e eeuw
Decennia:	1990-1999 · 2000-2009 · 2010-2019
Jaren:	<< · < · 2000 · 2001 · 2002 · > · >>
Maanden:	jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2754 MMDCCLIV
Armeense jaartelling:		1450 ԹՎ ՌՆԾ
Chinese jaartelling:		4697 – 4698 丁辰 – 戊巳
Christelijke jaartelling:		2001 MMI
Ethiopische jaartelling:		1993 – 1994
Hebreeuwse jaartelling:		5761 – 5762
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		2056 – 2057
- Shaka Samvat		1923 – 1924
- Kali Yuga		5102 – 5103
Iraanse jaartelling:		1379 – 1380
Islamitische jaartelling:		1422 – 1423
Maçonnieke jaartelling:		6000 – 6001
2001 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Aardbevingen
Atlantisch orkaanseizoen
Tyfoonseizoen van de Grote Oceaan
Auto's
Film
Muziek
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 2001

Het jaar 2001 is het eerste jaar in de 21e eeuw en het eerste jaar in het 3e millennium volgens de christelijke jaartelling. Er is hier gecorrigeerd voor de millenniumvergissing.

Gebeurtenissen

Zie voor meer gebeurtenissen de maandartikelen in de infobox.

januari

• 1 - Start van het derde millennium in de gregoriaanse kalender.
• 1 - Een zware cafébrand in Volendam eist het leven van veertien jonge mensen en meer dan 150 jongeren lopen ernstige brandwonden op.
• 1 - In de Europese Unie moeten voortaan alle slachtrijpe runderen van 30 maanden en ouder op BSE worden getest.
• 11 - De eerste gevangenen arriveren in de Amerikaanse enclave Guantanamo Bay.
• 15- De Engelstalige Wikipedia gaat van start. Het is de eerste versie van internetencyclopedie Wikipedia.
• 20 - George W. Bush legt de eed af als 43ste president van de Verenigde Staten. Hij volgt hiermee Bill Clinton op.
• 26 - Bij een zware aardbeving (7,9 op de schaal van Richter) in India, in de buurt van de Pakistaanse grens, vallen 22 000 doden. Een groot deel van de deelstaat Gujarat wordt verwoest.

februari

• Ariel Sharon wordt gekozen tot premier van Israël.
• 20 - Er wordt in Groot-Brittannië bij 20 varkens mond-en-klauwzeer (MKZ) ontdekt.

maart

• 3 - Jan Eijkelboom wordt stadsdichter van Dordrecht en daarmee de eerste stadsdichter van Nederland.
• 21 - De MKZ-crisis breekt uit in Nederland.
• 27 - Bij een treinbotsing in het Waals-Brabantse Pécrot vallen 8 doden. Eén trein reed kilometerslang over het verkeerde spoor.

april

• 1 - Nederland beleeft een primeur als de wet van kracht wordt die het huwelijk tussen twee personen van gelijk geslacht, in de volksmond ook wel het homohuwelijk genoemd, mogelijk maakt. De Amsterdamse burgemeester Job Cohen verbindt als ambtenaar van de burgerlijke stand vier homoparen in de echt.
• 1 - Er bestaat in België nog slechts één politiedienst: de geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus, zijnde de de federale en de lokale politie.
• 28 - Het populaire Belgische pretpark Walibi Waver opent haar deuren onder een nieuwe naam: Six Flags Belgium. De beroemde oranje kangoeroe verlaat na 26 jaar zijn thuishaven.
• 28 - Met een Russische raket wordt de Amerikaanse zakenman Dennis Tito als eerste ruimtetoerist gelanceerd. Hij blijft 8 dagen in de ruimte.

mei

• 1 - Een grote brand in het attractiepark Phantasialand verwoest de Grand Canyon Bahn en Gebirgsbahn.
• 16 - Liverpool wint de UEFA Cup. In de finale in Dortmund zegeviert de Engelse voetbalclub met 5-4 ten koste van het Spaanse Deportivo Alavés.
• 23 - FC Bayern München wint de Champions League. In de finale in Milaan zegeviert de Duitse voetbalclub na strafschoppen (5-4) ten koste van het Spaanse Valencia.

juni

• 2 - Koning Birendra van Nepal, en diverse andere leden van de koninklijke familie, worden gedood door kroonprins Dipendra, die daarna ook zichzelf doodt.
• 19 - De Nederlandstalige Wikipedia gaat van start.

juli

• 11 Herman Brood pleegt op 54-jarige leeftijd zelfmoord door van het Hilton Hotel in Amsterdam te springen.
• 17 - Het Nederlandse leger krijgt voor het eerst een vrouw als bataljonscommandant: Leanne van den Hoek.
• De vulkaan Etna barst uit. Dit is de grootste uitbarsting in de laatste 100 jaar.

augustus

• 26 - In het Wagener-stadion in Amstelveen verliest de Nederlandse vrouwenhockeyploeg met 3-2 van Argentinië in de finale van de strijd om de Champions Trophy.

september

• 11 - Terroristische aanvallen op de Twin Towers van het World Trade Center in New York en het Pentagon in Washington D.C. Zie aanslagen op 11 september 2001.
• 12 - De NAVO verklaart voor de eerste keer in haar geschiedenis Artikel 5 van toepassing, waarin staat dat als een lid wordt aangevallen dit beschouwd wordt als een aanval op alle lidstaten.
• 17 - De handel op Wall Street wordt hernomen na 4 dagen sluiting - De Dow Jones-index zakt met ongeveer 650 punten.
• 21 - In Toulouse wordt de chemische fabriek van AZF totaal verwoest door een explosie, waarbij 31 doden en 2500 gewonden vallen.

oktober

• 7 - Aanval Amerikaanse en Britse strijdkrachten op doelen in Afghanistan. Begin van de strijd tegen het terrorisme.
• 8 - Bij een botsing tussen een vliegtuig van de SAS en een Duits privévliegtuig op de luchthaven van Milaan komen 118 mensen om het leven.
• 24 - In de Gotthardtunnel botsen twee vrachtwagens op elkaar, waardoor brand ontstaat. Door de rookontwikkeling komen elf mensen om het leven.

november

• 6 - De Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena wordt failliet verklaard door de handelsrechtbank.
• 9 - In het televisieprogramma Zembla onthult Ad Bos een omvangrijke fraude bij de aanbesteding van openbare werken door de overheid. Grote aannemers verdelen in het geheim de opdrachten en maken afspraken over de inschrijvingen.
• 12 - De Noordelijke Alliantie verovert de Afghaanse hoofdstad Kaboel op de Taliban.
• 12 - Om circa 09.15 uur plaatselijke tijd stort een Airbus A300, vlucht 587 met bestemming Dominicaanse Republiek, neer op de New Yorkse woonwijk Queens. De aanwijzingen duiden volgens deskundigen niet op terrorisme. Het vliegtuig vervoert 246 (volgens sommige bronnen 255) passagiers en negen bemanningsleden; 150 van de inzittenden zijn Dominicanen. Geen van de inzittenden overleeft het ongeluk. Het betekent het tweede vliegtuigdrama in New York in twee maanden tijd.
• 25 - Officiële oprichting van de partij Leefbaar Nederland, bedoeld als koepel voor de succesvolle lokale Leefbaar-partijen. Pim Fortuyn wordt tot lijsttrekker gekozen.

december

• 5 - Aan het slot van de Conferentie op de Petersberg worden internationale afspraken gemaakt over de wederopbouw van Afghanistan.
• 15 - De toren van Pisa (Italië) wordt heropend voor publiek, na een restauratie die 11 jaar heeft geduurd.
• 20 - In Vlaanderen valt de Volksunie uiteen in het links-liberale spirit en de rechts-liberale Nieuw-Vlaamse Alliantie.

zonder datum

• Het beroemde boek Cosmographiae Introductio, geschreven door Matthias Ringmann of Martin Waldseemüller, wordt gekocht door het Library of Congress.
• In België krijgen de gewesten meer verantwoordelijkheden.
• Zware gevechten tussen het Israëlische leger en Palestijnen.
• Begin van de tribunalen rond de volkerenmoord in Rwanda.
• Grensconflicten tussen Belize en Guatemala.

Muziek

Klassieke muziek

• 1 maart: eerste uitvoering van Whitescape van Sally Beamish
• 10 augustus: eerste uitvoering van het Tubaconcert van Kalevi Aho
• 6 december: eerste uitvoering van Symfonische dansen van Kalevi Aho

Populaire muziek

Bestverkochte singles in Nederland:

1. Starmaker - Damn (I Think I Love You)
2. Kylie Minogue - Can't Get You Out Of My Head
3. Alicia Keys - Fallin'
4. Shaggy feat. RikRok - It Wasn't Me
5. Def Rhymz - Puf / Schudden
6. Shaggy feat. Rayvon - Angel
7. One Day Fly - I Wanna Be A One Day Fly
8. Atomic Kitten - Whole Again
9. De Poema's - Zij Maakt Het Verschil
10. Christina Aguilera, P!nk, Lil' Kim & Mýa - Lady Marmalade

Bestverkochte albums in Nederland:

1. K-otic - Bulletproof
2. Alessandro Safina - Insieme A Te
3. Anastacia - Not That Kind
4. Destiny's Child - Survivor
5. K3 - Alle Kleuren
6. Andrea Bocelli - Cieli di Toscana
7. U2 - All That You Can't Leave Behind
8. Live - V
9. Twarres - Stream
10. Mark Knopfler - Sailing To Philadelphia

Bestverkochte singles in Vlaanderen:

1. Geri Halliwell - It's Raining Men
2. Wheatus - Teenage Dirtbag
3. Safri Duo - Played-A-Live (The Bongo Song)
4. K3 - Tele-Romeo / Blub, ik ben een vis!
5. Shaggy feat. Rayvon - Angel
6. Shaggy feat. RikRok - It Wasn't Me
7. Gigi d'Agostino - La passion
8. Kylie Minogue - Can't Get You Out Of My Head
9. Afroman - Because I Got High
10. Twarres - Wêr bisto

Literatuur

• De van Trinidad afkomstige schrijver Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
• De Duitse schrijfster Friederike Mayröcker ontvangt de Georg-Büchner-Preis

Beeldende kunst

• 

  Windhover (2001) Lenton Parr, Melbourne

• 

  Slow Motion (2001) Nigel Hall, Mannheim

• 

  Frog with umbrella (2001) Karel Appel, Beeldengalerij P. Struycken Spui, Den Haag

• 

  Katvogel (geplaatst 2001) Corneille, Heerhugowaard

Bouwkunst

• Het Guggenheim Hermitage Museum, ontworpen door de Nederlandse architect Rem Koolhaas wordt geopend.

Film

• Harry Potter and the Sorcerer's Stone
• The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring
• Monsters, Inc.
• Shrek
• Ocean's Eleven
• Pearl Harbor
• The Mummy Returns
• Jurassic Park III
• Planet of the Apes
• Hannibal

Geboren

februari

• 2 - Connor Gibbs, Amerikaans acteur

maart

• 6 - Aryana Engineer, Canadees actrice
• 6 - Zoi Sadowski-Synnott, Nieuw-Zeelands snowboardster

augustus

• 6 - Ty Simpkins, Amerikaans acteur

oktober

• 25 - Prinses Elisabeth van België

november

• 23 - Tess Ledeux, Frans freestyleskiester

december

• 1 - Aiko, prinses Toshi, Japans prinses

Weerextremen in België

• 7 februari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 10.8 °C.
• 12 februari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 11.9 °C.
• 13 februari: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 19 mm.
• 14 april: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 2,3 °C.
• 15 april: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 18 mm.
• april: april met hoogste neerslagtotaal: een neerslagtotaal met 134,3 mm (normaal 53,1 mm).
• 15 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 25,2 °C.
• 24 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 24,3 °C en hoogste maximumtemperatuur: 30,3 °C.
• 25 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 25,5 °C.
• 26 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26,7 °C en hoogste maximumtemperatuur: 32,9 °C.
• 3 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 18 mm.
• 9 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 28 mm.
• 16 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 23 mm.
• september: September met hoogste neerslagtotaal: een neerslagtotaal met 199,4 mm (normaal 69,8 mm).
• 13 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 18,9 °C en hoogste maximumtemperatuur: 23,8 °C.
• 20 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 17,6 °C.
• oktober: Oktober met hoogste gemiddelde dampdruk: 14,1 hPa (normaal 10,8 hPa).
• oktober: Oktober met hoogste gemiddelde minimumtemperatuur: 11,2 °C (normaal 7,2 °C).
• oktober: Oktober met hoogste gemiddelde temperatuur: 14,4 °C (normaal 10,5 °C).
• 1 december: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 12,7 °C.
• Jaarrecord: Natste jaar ooit: neerslag 1089 mm (normaal 804,8 mm).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 2001 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.