50PLUS
50PLUS | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Personen | ||||
Partijvoorzitter | Gerard Van Hooft | |||
Partijleider | Martin van Rooijen | |||
Fractieleider in de Eerste Kamer | Martin van Rooijen | |||
Zetels | ||||
Tweede Kamer | 0 / 150 | |||
Eerste Kamer | 2 / 75 | |||
Europees Parlement | 0 / 29 | |||
Geschiedenis | ||||
Opgericht | 2009 (OokU) 9 oktober 2010 (naamswijziging) | |||
Algemene gegevens | ||||
Actief in | Nederland | |||
Aantal leden | 2.730 (1 januari 2023)[1] | |||
Richting | Centrum | |||
Kleuren | Paars en wit | |||
Website | 50pluspartij | |||
|
50PLUS is een Nederlandse politieke partij en komt op voor de belangen van personen van vijftig jaar en ouder. De partij is vertegenwoordigd in de Eerste Kamer, Provinciale Staten, waterschappen en gemeenteraden. Martin van Rooijen is de fractievoorzitter in de Eerste Kamer.
Historie[bewerken | brontekst bewerken]
2009-2011[bewerken | brontekst bewerken]
De partij werd onder de naam Onafhankelijke Ouderen en Kinderen Unie (OokU) in 2009 opgericht als rechtsopvolger van de Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang (PRDV), en was een initiatief van Maurice Koopman, Alexander Münninghoff en Jan Nagel (voorzitter).[2] OokU besloot af te zien van deelname aan de Tweede Kamerverkiezingen 2010[3] en in de herfst van dat jaar werd de naam veranderd in 50PLUS.[4]
In de aanloop naar de Eerste Kamerverkiezingen van 2011 sloot 50PLUS een overeenkomst met de Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF). De regionale partijen hadden te weinig Statenleden om gezamenlijk een Senaatszetel te bemachtigen, daarom stemden een aantal 50PLUS Statenleden op de OSF. In ruil daarvoor werd 50PLUS Statenlid Kees de Lange bovenaan de kieslijst van de OSF gezet. Op 23 mei 2011 werd hij verkozen om namens de OSF zitting te nemen in de Eerste Kamer. Namens 50PLUS verwierf Jan Nagel een zetel. Vanaf toen was het ook mogelijk om lid te worden.[5]
2012-2015[bewerken | brontekst bewerken]
Lijsttrekker bij de Tweede Kamerverkiezingen 2012 en vicevoorzitter was Henk Krol. Bij de Kamerverkiezingen behaalde de partij twee zetels, die werden ingenomen door Krol en Norbert Klein. Op 11 november werd Willem Holthuizen partijvoorzitter nadat de partij door senator Nagel verder was uitgebouwd.[6]
Op 15 september werd door sympathisanten en ex-medewerkers de beweging Ouderen Politiek Actief (OPA) opgericht, nadat 50PLUS had besloten niet mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Op 20 september werden Dick Schouw, oprichter van OPA, en bestuurslid Adriana Hernández (levenspartner van Schouw) uit de partij gezet wegens respectievelijk "herhaalde overschrijding van door de partij vastgestelde grenzen" en "integriteitsschending".[7] Krol was niet op de hoogte van het besluit, dat zou leiden tot onder meer het uitlekken van vertrouwelijke e-mails, waarbij ook Jan Nagel betrokken raakte.[8] Na de ontstane commotie stapten Schobre, voorzitter Holthuizen en penningmeester Anke Nollen op. Het royement van Schouw en Hernández werd omgezet in een schorsing en in november volledig teruggedraaid.[9][10]
Op 4 oktober maakte Krol bekend dat hij per direct opstapte als lid van de Tweede Kamer. De aanleiding hiervoor was een publicatie in dagblad de Volkskrant over niet betaalde pensioenpremies in de periode dat hij eigenaar van de Gay Krant was.[11][12] Hij werd als fractievoorzitter opgevolgd door Klein en als lid door Martine Baay-Timmerman.
Op 2 november werd op een partijcongres Nagel verkozen tot interim-partijvoorzitter.[13] In maart 2014 werd John Struijlaard tot voorzitter gekozen.
Lijsttrekker voor de Europese Parlementsverkiezingen 2014 was Toine Manders, die voor daarvoor al voor VVD in het Europees Parlement zat. Krol was tevens lijstduwer. Bij de verkiezingen behaalde 50PLUS geen zetel.
Splitsing fractie in de Tweede Kamer[bewerken | brontekst bewerken]
Op 28 mei 2014 werd Baay-Timmerman door Klein uit de fractie gezet. Hierop zegde het bestuur van 50PLUS het vertrouwen in Klein op. Beide Kamerleden claimden sindsdien de vertegenwoordiger van 50PLUS te zijn, waarbij Baay zich verzekerd wist van de unanieme steun van de partij en doorging als 50PLUS/Baay-Timmerman. Klein ging door als 50PLUS/Klein. Een dergelijke situatie deed zich in de Tweede Kamer eerder voor in 1925 bij de Plattelandersbond. Op 10 september 2014 keerde Krol tijdelijk terug in de Tweede Kamer, aangezien Baay-Timmerman wegens ziekte tijdelijk vertrok. Krol werd fractievoorzitter van de fractie 50PLUS/Baay-Timmerman. Op 13 november dat jaar gaf Klein aan als onafhankelijk Kamerlid verder te gaan zonder associatie met 50PLUS. In december werd bekendgemaakt dat Baay-Timmerman niet terugkeerde naar de Kamer en dat Krol haar definitief verving.
2015-2019[bewerken | brontekst bewerken]
Bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2015 haalde de partij veertien zetels in elf provincies.
Op 8 oktober 2016 verkoos 50PLUS tijdens de algemene ledenvergadering in Hilversum zijn enige kandidaat Krol tot lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Samen met de Partij voor de Dieren onderzocht 50PLUS een lijstverbinding voor de verkiezingen, maar deze kwam er niet. Op 14 november 2016 maakte 50PLUS haar kandidatenlijst bekend; achter lijsttrekker Krol stond oud-presentatrice Léonie Sazias en op nummer drie oud-staatssecretaris van Financiën en huidig senator Martin van Rooijen.[14] Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2017 verdubbelde 50PLUS van twee naar vier zetels.
In juni 2017 werd Jan Zoetelief tot partijvoorzitter verkozen.[15] Bij de gemeenteraadsverkiezingen 2018 haalde de partij 34 zetels in 20 gemeenten. In mei 2018 kwam een al langer sluimerend conflict in het partijbestuur tot uitbarsting. Zeven van de acht leden van het hoofdbestuur stapten op en vervolgens stapte ook voorzitter Zoetelief op.[16] De nieuwe partijvoorzitter werd Geert Dales.
Bij de Eerste Kamerverkiezingen 2019 behield 50PLUS haar twee zetels. Bij de Europese Parlementsverkiezingen 2019 werd de partij voor het eerst vertegenwoordigd en sloot zich met één zetel aan bij de fractie van de Europese Volkspartij (EVP).
2020[bewerken | brontekst bewerken]
Eind december 2019 werd Femke Merel van Kooten-Arissen, die eerder uit de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren was gestapt, lid van de politieke partij 50PLUS. Ze gaf aan, aan te blijven als onafhankelijk Tweede Kamerlid met haar eigen fractie maar zich wel als 50PLUS-lid te willen kandideren bij de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen.[17]
In februari 2020 kaartte Krol het idee aan om Dales te kandideren voor een plek in de Tweede Kamer. Andere leden van de partij waren het hiermee niet eens, en er volgde een periode waarin de betrokkenen elkaar op verschillende manieren onheus bejegenden. Partijcoryfee Nagel kondigde aan bij de politie aangifte tegen Krol te doen wegens het plegen van een strafbaar feit,[18] en alle Eerste en Tweede Kamerleden van 50PLUS, behalve Krol, eisten het onmiddellijke vertrek van Dales als voorzitter. De parlementsleden verweten Dales "autocratische en weinig democratische stijl van leidinggeven" en "grof taalgebruik". Ook leden keerden zich tegen Dales en uiteindelijk[19] maakte Dales op 26 april 2020 in het televisieprogramma Buitenhof bekend vervroegd op te zullen stappen als voorzitter.[20] Op 3 mei 2020 verliet Krol, tot dan fractievoorzitter in de Tweede Kamer, de partij, maar bleef aan als onafhankelijk Tweede Kamerlid. Hij en Van Kooten-Arissen gaven aan een eigen partij te willen stichten, die uiteindelijk vorm zou krijgen in de Partij voor de Toekomst. Dezelfde dag nog nam Van Brenk het fractievoorzitterschap van Krol over.[21]
Dales kondigde na het vertrek van Krol aan tot 1 augustus 2020 voorzitter van 50PLUS te willen blijven. Uiteindelijk trad hij op 24 mei dat jaar af.[22] Na het aftreden van Dales werd Bert Kannegieter waarnemend voorzitter. Dit bleef hij tot 1 augustus 2020, toen medeoprichter en erelid Jan Nagel op het partijcongres na een digitale stemming wederom tot voorzitter werd gekozen.[23]
Op 2 juni 2020 stapte Europarlementariër en enig 50PLUS-vertegenwoordiger in het Europees Parlement Toine Manders over naar de CDA-vertegenwoordiging binnen de EVP.[24]
Liane den Haan, directeur van de ANBO, werd in augustus 2020 door het bestuur voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker bij de eerstkomende Tweede Kamerverkiezingen, aangezien ze volgens voorzitter Nagel heel goed thuis was in de ouderenproblematiek en bovendien goed in staat zou zijn debatten te voeren. Toch was de keuze voor Den Haan niet onomstreden: als directeur van de ANBO werd haar dictatoriaal gedrag verweten[25] en bovendien had ze in die rol haar steun uitgesproken voor een herziening van het pensioenstelsel waar 50PLUS fel tegen was.[26] Ook was ze eerder nog geen lid van 50PLUS.[27] Op 3 oktober 2020 kozen de partijleden Den Haan tot nieuwe lijsttrekker.[28] Uit onvrede over de keuze voor Den Haan en de wijze waarop deze tot stand was gekomen stapten meerdere partijprominenten uit de partij, onder wie voormalig partijvoorzitter Jan Zoetelief en de voorzitter van de programmacommissie Rob de Brouwer.[29]
2021-heden[bewerken | brontekst bewerken]
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 verloor de partij drie zetels. Den Haan nam als lijsttrekker de enig overgebleven zetel in. Op 6 mei 2021 stapte zij uit onvrede uit 50PLUS en nam haar zetel mee.[30]
Organisatie[bewerken | brontekst bewerken]
Leden[bewerken | brontekst bewerken]
Vanwege een beveiligingsprobleem met de MediaWiki Graph-software is het momenteel niet mogelijk deze grafiek weer te geven. Zodra de software is bijgewerkt zal de grafiek vanzelf weer zichtbaar worden.
Jaar | Aantal leden | Jaar | Aantal leden |
---|---|---|---|
2012 | 1.321 | 2022 | 2.940 |
2013 | 5.768 | 2023 | 2.730 |
2014 | 10.428 | ||
2015 | 7.534 | ||
2016 | 6.056 | ||
2017 | 6.180 | ||
2018 | 6.081 | ||
2019 | 5.701 | ||
2020 | 4.936 | ||
2021 | 3.659 |
Bron: 50Plus - ledentallen (Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen)
Bekende leden en sympathisanten[bewerken | brontekst bewerken]
Bekende mensen die zijn verbonden aan de partij zijn de oud-staatssecretarissen Michel van Hulten en Martin van Rooijen. Ook voormalig tv-presentatrice Léonie Sazias was verbonden aan de partij.
Grootste geldschieter van de partij (€350.000 in de periode 2015-2017) is het vastgoedbedrijf Metterwoon te Den Haag.[31]
Partijvoorzitters[bewerken | brontekst bewerken]
- Jan Nagel (2009 - november 2012)
- Willem Holthuizen (november 2012 - september 2014)
- Jan Nagel (interim, november 2014 - mei 2015)
- John Struijlaard (mei 2015 - juni 2016)
- Jan Nagel (juni 2016 - juni 2017)
- Jan Zoetelief (juni 2017 - mei 2018)
- Geert Dales (mei 2018 - mei 2020)
- Bert Kannegieter (waarnemend, mei 2020 - augustus 2020)
- Jan Nagel (augustus 2020 - mei 2021)
- Peter Schut (mei 2021 - 8 december 2022)
- Gerard Van Hooft (heden)
Standpunten[bewerken | brontekst bewerken]
50PLUS is een partij die in het bijzonder opkomt voor de belangen van mensen van vijftig jaar en ouder. De eerste tien standpunten uit het verkiezingsprogramma (2017) zijn:
- AOW-leeftijd terug naar 65 jaar;
- rekenrente voor pensioenen vast op 4% of op basis van gerealiseerd rendement;
- beperken van sociale lasten en voorzieningen voor werknemers vanaf 45 jaar;
- onbelast houden van vrijwilligersvergoedingen, tot een maximumbedrag;
- uitkeringen voor oudere werklozen (IOAW, IOW en IOAZ) behouden;
- structurele belastingverlaging voor gepensioneerden en vroeg-gepensioneerden;
- staatsschuld terugbrengen naar maximaal 60 procent van het bruto binnenlands product;
- afschaffing successiebelasting, invoering belastingvrij schenken tot maximaal € 100.000, zonder regels voor leeftijd of besteding van het ontvangen bedrag;
- oprichting van een staatsbank;
- hervorming van het zorgstelsel, zonder marktwerking.
Volksvertegenwoordiging[bewerken | brontekst bewerken]
Tweede Kamer[bewerken | brontekst bewerken]
Verkiezingsjaar | Lijsttrekker | Kandidatenlijst | Aantal stemmen | % van de stemmers | Aantal behaalde zetels | Coalitie/Oppositie |
---|---|---|---|---|---|---|
2012 | Henk Krol | Kandidatenlijst | 177.631 | 1,88% | 2 / 150 | Oppositie |
2017 | Kandidatenlijst | 327.131 | 3,11% | 4 / 150 | Oppositie | |
2021 | Liane den Haan | Kandidatenlijst | 106.702 | 1,02% | 1 / 150 | Oppositie |
Na de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 bestond de fractie korte tijd uit één lid, fractievoorzitter Liane den Haan, die echter op 6 mei uit de partij stapte.
Eerste Kamer[bewerken | brontekst bewerken]
Verkiezingsjaar | Lijsttrekker | Kandidatenlijst | Aantal stemmen[32] | % van de stemmen[33] | Aantal behaalde zetels |
---|---|---|---|---|---|
2011 | Jan Nagel | Kandidatenlijst | 2.193 | 1,32% | 1 / 75 |
2015 | Kandidatenlijst | 4.388 | 2,60% | 2 / 75 | |
2019 | Martin van Rooijen | Kandidatenlijst | 5.251 | 3,03% | 2 / 75 |
2023 | Kandidatenlijst | 3.264 | 1,82% | 1 / 75 |
Europees Parlement[bewerken | brontekst bewerken]
Verkiezingsjaar | Aantal stemmen | % van de stemmers | Aantal behaalde zetels |
---|---|---|---|
2014 | 175.343 | 3,69% | 0 / 26 |
2019 | 215.199 | 3,91% | 1 / 25 |
50PLUS werd van 2 juli 2019 tot en met 1 juni 2020 vertegenwoordigd door Toine Manders. Eerder zat Manders voor de VVD in het Europees Parlement, en stapte op 1 juni 2020 van 50PLUS over naar het CDA. 50PLUS was onderdeel van de Fractie van de Europese Volkspartij.
Provinciale Staten[bewerken | brontekst bewerken]
Provincie | Zetels 2015 | Zetels 2019 | Zetels 2023 |
---|---|---|---|
![]() |
0 van 43 | 1 van 43 | 0 van 43 |
![]() |
1 van 43 | 1 van 43 | 0 van 43 |
![]() |
1 van 41 | 1 van 41 | 0 van 43 |
![]() |
1 van 47 | 1 van 47 | 0 van 47 |
![]() |
2 van 41 | 2 van 41 | 1 van 41 |
![]() |
1 van 55 | 2 van 55 | 1 van 55 |
![]() |
1 van 49 | 1 van 49 | 1 van 49 |
![]() |
1 van 55 | 1 van 55[a] | 2 van 55 |
![]() |
2 van 55 | 2 van 55 | 1 van 55 |
![]() |
1 van 39 | 2 van 39 | 0 van 39 |
![]() |
2 van 55 | 2 van 55 | 1 van 55 |
![]() |
1 van 47 | 1 van 47 | 1 van 47 |
Nederland | 14 van 570 | 17 van 570 | 8 van 572 |
Gemeenteraden[bewerken | brontekst bewerken]
Sinds de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 is 50PLUS vertegenwoordigd in negentien gemeenteraden. Daarnaast is 50PLUS vertegenwoordigd in de stadsdeelcommissie van Amsterdam-Zuid. In Venlo en Vlissingen maakt 50PLUS deel uit van het college en levert 50PLUS een wethouder.
Gemeente | Zetels 2015 | Zetels 2018 | Zetels 2022 |
---|---|---|---|
![]() |
- | - | 2 / 45 |
![]() |
- | - | 1 / 37 |
![]() |
- | 0 / 45 | 0 / 45[b] |
![]() |
- | 3 / 39 | 1 / 39 |
![]() |
- | 3 / 33 | 2 / 33 |
![]() |
- | - | 1 / 19 |
![]() |
- | - | 1 / 33 |
![]() |
- | - | 1 / 23 |
![]() |
- | 2 / 39 | 1 / 39 |
![]() |
- | 1 / 39 | 1 / 39 |
![]() |
- | 1 / 45 | 0 / 45 |
![]() |
- | - | 1 / 23 |
![]() |
- | 2 / 45 | 1 / 45 |
![]() |
- | 1 / 39 | 1 / 39 |
![]() |
2 / 31[c] | 2 / 31 | - |
![]() |
- | - | 0 / 39 |
![]() |
- | 2 / 33 | 1 / 33 |
![]() |
- | 3 / 37 | 2 / 37 |
![]() |
- | - | 0 / 37[d] |
![]() |
- | 1 / 39[e] | - |
![]() |
- | 1 / 19[f] | - |
![]() |
- | 1 / 39 | 1 / 39 |
![]() |
- | - | 0 / 29 |
![]() |
- | 1 / 39 | 0 / 39 |
![]() |
- | 1 / 45 | 1 / 45 |
![]() |
- | 1 / 37 | - |
![]() |
- | 1 / 31 | 1 / 31 |
![]() |
- | 2 / 45 | 3 / 45 |
![]() |
- | 3 / 39 | 0 / 39 |
![]() |
- | 2 / 27 | 1 / 27 |
![]() |
- | 1 / 33[g] | 0 / 33 |
![]() |
- | - | 0 / 33 |
Waterschappen[bewerken | brontekst bewerken]
Waterschap | Zetels 2015 | Zetels 2019 | Zetels 2023 |
---|---|---|---|
Aa en Maas | 2 | 2 | 1 |
Amstel, Gooi en Vecht | 1 | 1 | 0 |
Brabantse Delta | 2 | 2 | 1 |
De Dommel | 2 | 2 | 1 |
De Stichtse Rijnlanden | Geen deelname | 1 | 0 |
Delfland | 1 | 1 | 0 |
Drents Overijsselse Delta | Bestond niet | 1 | 0 |
Fryslân | 0 | 1 | Geen deelname |
Groot Salland | Geen deelname | Opgegaan in WDODelta | |
Hollands Noorderkwartier | 1 | 2 | 1 |
Hollandse Delta | 1 | 2 | 1 |
Hunze en Aa's | 1 | 1 | 0 |
Limburg | Bestond niet | 1 | 1 |
Noorderzijlvest | 0 | 1 | 0 |
Peel en Maasvallei | 1 | Opgegaan in Limburg | |
Reest en Wieden | 1 | Opgegaan in WDODelta | |
Rijn en IJssel | 1 | 1 | 0 |
Rijnland | 1 | 2 | 1 |
Rivierenland | 1 | 2 | 0 |
Roer en Overmaas | 1 | Opgegaan in Limburg | |
Scheldestromen | 1 | 2 | 0 |
Schieland en de Krimpenerwaard | 2 | 2 | 1 |
Vallei en Veluwe | 1 | 2 | 1 |
Vechtstromen | Geen verkiezingen | 1 | 0 |
Zuiderzeeland | 2 | 2 | 1 |
Totaal | 23 | 32 | 10 |
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Joep Boerboom, Ouderenstrijd. De bewogen geschiedenis van 50PLUS.. Boom Uitgevers Amsterdam, Amsterdam (2021). ISBN 978-90-244-4337-6.