53e Legerkorps (Wehrmacht)

53e Legerkorps
Oprichting	15 februari 1941
Ontbinding	15 april 1945
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht- onderdeel	Heer
Onderdeel van	Wehrmacht
Type	Legerkorps
Veldslagen	Tweede Wereldoorlog Operatie Barbarossa Operatie Bagration Ruhrkessel
Commandanten	zie commandanten

Het Duitse 53e Legerkorps (Duits: Generalkommando LIII. Armeekorps) was een Duits legerkorps van de Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het korps vocht eerst aan het oostfront en na heroprichting aan het westfront.

Krijgsgeschiedenis

Oprichting

Het 53e Legerkorps werd op 15 februari 1941 opgericht in Werkreis XVIII (Salzburg) in Zell am See.

Oostfront

Op 31 maart 1941 verplaatste het korps naar Oefenterrein Groß Born en begin mei naar Polen. In juni volgden nog verplaatsingen naar Radom en Lukov. Bij het begin van Operatie Barbarossa in juni 1941 werd het korps eerst als reserve van het 4e Leger gebruikt. Aanvankelijk waren de 45e, 52e en 167e Infanteriedivisies onder bevel. Begin juli 1941 volgde het korps het 46e Gemotoriseerde Korps tijdens de opmars naar de Berezina. Begin augustus 1941 viel het korps bij Bobruisk op 14 augustus het Sovjet bruggenhoofd bij Shlobin en Rogachev op de westoever van de Dnjepr. In september fungeerde het korps als Legergroep-reserve van Heeresgruppe Mitte, met de 52e, 162e en 252e Infanteriedivisies. Tijdens de Operatie Taifun (oktober 1941), weer onder het 2e Leger, rukte het korps met de 56e, 167e en 112e Infanteriedivisies op richting Brjansk. Tegen december 1941 was het korps in de aanval in de oostelijke boog van Toela. Daar werd het korps teruggedrongen door het tegenoffensief van het 61e Sovjet-leger tot achter de Oka naar Belyov. Het was intussen januari. Tijdelijk was ook de verbinding met het noordelijk staande 43e Legerkorps volledig onderbroken door Sovjet-troepen.

Operatie Kutuzov

Van november 1941 tot augustus 1943 stond het korps continu onder bevel van het 2e Pantserleger in het gebied Orel-Brjansk en gedurende deze tijd bevond het korps zich bij Bolchov. Tijdens de Sovjet Orel Operatie (Operation Kutuzov, juli 1943) beschikte het korps over de 208e, 211e en 293e Infanteriedivisies en de 25e Panzergrenadierdivisie. Op 12 juli werd het front van het korps tussen Zhizdra en de Oka uiteengereten door het Sovjetoffensief. Het rechts aansluitende 35e Legerkorps moest zich terugtrekken op de Optucha. Dit deel van de Oka en de gehele Orel-boog moest worden ontruimd. Na de terugtocht kwam het korps onder bevel van het 3e Pantserleger in het Vitebsk-gebied, waar het de troepen overnam van het naar Italië vertrekkende 2e Luftwaffen-Feldkorps. In juni 1944 werd het korps omsingeld rond Vitebsk tijdens de beginfase van de Sovjet Operatie Bagration. Aangezien Vitebsk door Hitler was aangewezen als “Fester Platz”, was terugtrekken niet geoorloofd. Het resultaat was dat de divisies van het korps, de 206e en 246e Infanteriedivisies en de 4e en 6e Luftwaffenfelddivisies, totaal werden vernietigd. Resten van kader en eenheden die door de omsingeling doorgebroken waren, werden gebruikt om de 12e SS Legerkorps op te zetten. Het korps had eenvoudigweg opgehouden te bestaan op 27 juni 1944.

Westfront - heropgericht

Omsingeling van de Ruhrkessel

Het korps werd op 11 november 1944 opnieuw opgericht nabij Danzig in Wehrkreis XX onder gebruikmaking van Korps von Rothkirch (voorheen "Befehlshaber des Rückwärtigen Heeresgebietes Mitte") samen met delen van de korpstroepen van het 54e Legerkorps. Het korps werd vanaf december 1944 aan het Westfront ingezet, bij het 7e Leger rond Bitburg. Bij het begin van het Ardennen-offensief op 16 december, had het korps, gelegen aan de zuidflank van het 7e Leger, eigenlijk geen troepen onder zich (behalve een strafbataljon en een machinegeweerbataljon). Op 22 december echter, kreeg het korps de belangrijke taak de uiterste westflank over te nemen van het 85e Legerkorps ten zuiden van Bastenaken. Begin maart had het korps onder bevel de 176e Infanteriedivisie en de restanten van de 326e en 340e Volksgrenadierdivisies. Vanaf april 1945 opereerde het korps bij de Armee-Abteilung von Lüttwitz in de Ruhrkessel.
De laatste commandant, luitenant-generaal Fritz Bayerlein, capituleerde op 15 april in Menden in het Sauerland met de overblijfselen van zijn korps tegenover Amerikaanse troepen.

Bovenliggende bevelslagen

Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
	stellv. Gen.Kdo. XIII. AK	Oostenrijk	15 februari 1941	15 maart 1941
2. Armee	Heeresgruppe C	Oostenrijk	15 maart 1941	1 april
11. Armee	Heeresgruppe C, OKH	Groß Born, Polen	15 maart 1941	13 mei 1941
4. Armee	Heeresgruppe C	Polen	13 mei 1941	3 juni 1941
2. Armee	Heeresgruppe Mitte	Polen, Slovakije, Vilnius	3 juni 1941	27 augustus 1941
4. Armee	Heeresgruppe Mitte	Polen, Slovakije, Vilnius	27 augustus 1941	26 september 1941
2. Armee	Heeresgruppe Mitte	Bobruisk, Brjansk	26 september 1941	19 oktober 1941
2. Panzerarmee	Heeresgruppe Mitte	Toela, Bolchov, Orel	19 oktober 1941	13 augustus 1943
9. Armee	Heeresgruppe Mitte	Brjansk, Orel	13 augustus 1943	20 augustus 1943
direct onder bevel	Heeresgruppe Mitte		20 augustus 1943	1 oktober 1943
3. Panzerarmee	Heeresgruppe Mitte	Vitebsk	1 oktober 1943	27 juni 1944
7. Armee	Heeresgruppe B	Polen	december 1944	begin maart 1945
15. Armee	Heeresgruppe B	Polen	begin maart 1945	8 april 1945
Armee-Abteilung von Lüttwitz	Ruhrkessel	Polen	10 april 1945	15 april 1945

Commandanten

General Gollwitzer tijdens zijn overgave na de slag om Vitebsk

Rang	Naam	Begin	Eind	Opmerking
General der Infanterie	Karl Weisenberger	15 februari 1941	30 november 1941
General der Infanterie	Walther Fischer von Weikersthal	1 december 1941	15 januari 1942
General der Infanterie	Erich-Heinrich Clößner	15 januari 1942	11 april 1943
Onbekend	Onbekend	11 april 1943	22 juni 1943
General der Infanterie	Friedrich Gollwitzer	22 juni 1943	28 juni 1944
		28 juni 1944		Vernietigd aan het Oostfront
		November 1944		Opnieuw opgebouwd
General der Kavallerie	Edwin von Rothkirch und Trach	11 november 1944	6 maart 1945
Generalleutnant	Walter Botsch	6 maart 1945	24 maart 1945
Generalleutnant	Fritz Bayerlein	24 maart 1945	17 april 1945
		April 1945		Vernietigd in de Ruhrkessel

Externe links

• (de) Beschrijving van het legerkorps op Lexikon der Wehrmacht.
• (en) Beschrijving van het legerkorps op Axis History.

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel LIII. Armeekorps (Wehrmacht) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
• (de) www.archivportal-d.de - Bundesarchiv
• (de) Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht 1933-1945
• (en) Kursietis, Andris J. (1999), The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Aspekt, pp. 54. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 26 januari 2020.

---