Abasja (gemeente)
Gemeente in Georgië 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Locatie in Georgië | |||
| |||
| Geografie | |||
| Regio | Samegrelo-Zemo Svaneti | ||
| Hoofdplaats | Abasja | ||
| Oppervlakte | 322.5 km² [1] | ||
| Coördinaten | 42° 12' NB, 42° 12' OL | ||
| Bevolking | |||
| Inwoners (2024) | 17.668 [2] (54,8 inw./km²) | ||
| Etniciteit (2014) | Georgisch (99,6%) | ||
| Religie (2014) | Georgisch-Orthodox (99,1%) | ||
| Overige informatie | |||
| Tijdzone | UTC+4 | ||
| Website | abasha | ||
| Abasja in Samegrelo-Zemo Svaneti | |||
  | |||
| Foto('s) | |||
| |||
| De hoofdweg S1 door Abasja | |||
| |||
Abasja (Georgisch: აბაშის მუნიციპალიტეტი, Abasjis munitsipaliteti) is een gemeente in het westen van Georgië met 17.668 inwoners (2024), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti. De gemeente, waarvan de gelijknamige stad het bestuurlijke centrum is, heeft een oppervlakte van 322,5 km² en ligt in het Colchis-laagland. De Rioni stroomt door de gemeente.
Toponiem
[bewerken | brontekst bewerken]De naam "Abasja" is afgeleid van het Arabisch, waarover verschillende legendes bestaan. Een daarvan is dat Arabische veroveraars de rivier Abasja wilden oversteken, maar dat deze overstroomde waarop zij riepen: "Aba-sja", wat betekent "Laten we terugtrekken".[3]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het gebied rond de Rioni wordt gekenmerkt door vruchtbare gronden in het Colchis-laagland. Colchiërs en Laz hebben eeuwenlang landbouw bedreven en metallurgie, ambachten, handel, en stadsleven konden er zich ontwikkelen. Door het gebied passeerden oude (handels)wegen, zoals tussen Poti en Koetaisi en tussen Koboeleti en Martvili.
Na het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië in de 15e eeuw lag het gebied van Abasja in het vorstendom Mingrelië en stond het onder de heerschappij van de adellijke Dadiani-familie. Het Ottomaanse Rijk had de uiteindelijke controle over het gebied, maar vanaf de 18e eeuw verloren zij het gezag. Toen Rusland in 1810 overging tot de annexatie van West-Georgië werd de Russische bestuurlijke indeling langzamerhand ingevoerd die de basis legde voor de hedendaagse indeling.
In Russisch Rijk
[bewerken | brontekst bewerken]
In 1846 werd Mingrelië opgenomen in het nieuwe Gouvernement Koetais dat tot 1917 bestond. Daarbinnen viel het moderne gebied van Abasja tot 1930 onder het oejezd Senaki.[4] Het oejezd, ook wel mazra genoemd in het Georgisch, was onderverdeeld in vier districten, zogeheten oetsjastoks, waaronder het oetsjastok Abasja,[5] waarmee de contouren van de moderne gemeente geschapen werden. Een klein deel van de hedendaagse gemeente was ingedeeld bij oejezd Koetaisi.
Vorming district
[bewerken | brontekst bewerken]Als gevolg van de bestuurlijke herindelingen van de Sovjet-Unie in 1930 werd het gebied van Abasja bij het rajon Senaki ingedeeld. Abasja werd in 1935 als zelfstandig rajon Abasja daarvan afgesplitst. In de jaren 1960 viel het rajon korte tijd onder Gegetsjkori (Martvili), maar in 1966 werd dat teruggedraaid en kreeg Abasja de huidige grenzen.[3] In het onafhankelijke Georgië werd het district in 1995 onderdeel van de nieuw opgerichte regio (mchare) Samegrelo-Zemo Svaneti en in 2006 werd het district omgevormd naar een gemeente (municipaliteit), waarbij het dezelfde omvang behield.
Geografie
[bewerken | brontekst bewerken]Abasja ligt in het Colchis-laagland, langs beide oevers van de Rioni met het grootste deel van de gemeente aan de noordkant. De gemeente grenst in het noorden aan Martvili, in het westen aan Senaki, in het zuiden aan Lantsjchoeti (regio Goeria), in het oosten aan Samtredia (regio Imereti) en het noordoostelijk puntje grenst aan Choni, ook in Imereti.
De rivier Abasja, die uit het Egrisigebergte komt, stroomt van noord naar zuid door de gemeente, en vormt een deel van de westelijke grens. Uit datzelfde gebergte komen ook de rivieren Noghela en Tschenistskali, die in dezelfde zuidelijke richting door Abasja stromen. De Tschenistskali vormt de grens met de regio Imereti. De gemeente ligt op ongeveer 20-90 meter boven zeeniveau en is derhalve vlak, met een helling van zuidwest naar het noordoosten waar het hoogste deel ligt.
Demografie
[bewerken | brontekst bewerken]Begin 2023 telde de gemeente Abasja 17.668 inwoners,[2] een daling van bijna 17% ten opzichte van de volkstelling van 2014. Het aantal inwoners in de hoofdplaats Abasja daalde in dezelfde periode met 11%.
| Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Abasja | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1897 | 1923 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002[6] | 2014 | 2020 | 2024 | ||||||||
| Gemeente Abasja | - | - | 49.400 | 30.286 |  30.416 |
 29.246 |
28.219 |
28.707 |
22.341 |
19.873 |
17.668
| |||||||
| Abasja | - | 1.514 | 2.264 |
4.444 |
5.197 |
6.801 |
7.139 |
6.430 |
4.941 |
4.573 |
4.225
| |||||||
| Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[7][8][9][10] Noot:[6] | ||||||||||||||||||
Etniciteit en religie
[bewerken | brontekst bewerken]
De bevolking van Abasja was volgens de volkstelling van 2014 praktisch mono-etnisch Georgisch (99,6%), waarbij enkele tientallen Russen (0,2%) de belangrijkste etnische minderheid waren.[12] Qua religie bestaat de bevolking voor 99,1% uit Georgisch-Orthodoxen. De enige geloofsminderheden waren enkele tientallen moslims (0,2%) en jehova's (0,1%).[13]
Administratieve onderverdeling
[bewerken | brontekst bewerken]_-1.jpg)
De gemeente Abasja is administratief onderverdeeld in 15 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 35 dorpen (სოფელი, sopeli) en één stad (ქალაქი, kalaki), het bestuurlijk centrum Abasja.[1]
Bestuur
[bewerken | brontekst bewerken]De gemeenteraad van Abasja (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) wordt elke vier jaar gekozen in een gemengd kiesstelsel. Een deel wordt via enkelvoudige kiesdistricten gekozen en een deel via evenredige vertegenwoordiging van gesloten partijlijsten.[14]
| Samenstelling Sakrebulo (zetels per partij) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 2014[15] | 2017[16] | 2021[17] | 2025[18] | |
| Georgische Droom (GD) | 14 | 21 | 18 | 29 | |
| Verenigde Nationale Beweging (UNM) | 11 | 6 | 8 | ||
| Overige partijen | 6 [19] |
5 [20] |
4 [21] |
3 [22] | |
| Totaal | 31 | 32 | 30 | 32 | |
Bezienswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]
In de gemeente zijn enkele bezienswaardigheden:
- Aartsengel kerk in Sepieti uit de 5e-6e eeuw.[23]
- Geboortehuis van de beroemde Georgische schrijver en academicus Konstantine Gamsachoerdia (1893-1975), vader van de eerste President van Georgië, Zviad Gamsachoerdia.
- Katsoboeri Beheerd Reservaat, een reservaat van 295 hectare in een voormalige bocht van de Rioni, onderdeel van de beschermde gebieden in het gebied waaronder Nationaal park Kolcheti.
Vervoer
[bewerken | brontekst bewerken]De belangrijkste hoofdweg in Georgië, S1 / E60 (Tbilisi - Zoegdidi - Abchazië), passeert door de gemeente en doet de hoofdplaats Abasja aan. Tevens passeren de belangrijke nationaal-regionale hoofdwegen nationale route Sh3 en Sh4 de gemeente. De Samtredia - Zoegdidi spoorlijn heeft een station in Abasja.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b (ka) Main Results of the 2014 Census (Publication) (pdf). Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) p.239-242 (28 april 2016). Gearchiveerd op 13 februari 2020. Geraadpleegd op 19 januari 2022.
- ↑ a b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2024). Gearchiveerd op 11 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2024.
- ↑ a b (ka) Basis gegevens Abasja. Gemeentelijke website. Gearchiveerd op 25 januari 2022. Geraadpleegd op 25 januari 2022.
- ↑ (ru) Gouvernement Koetaiskaja. Grote Russische Encyclopedie. Gearchiveerd op 20 september 2022. Geraadpleegd op 3 juli 2023.
- ↑ Абашскій участокъ, Abasjskiy oetsjastok
- ↑ a b Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie[11], "1. Introduction", Pagina 1.
- ↑ (en) Population divisions of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 21 maart 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
- ↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 22 november 2021. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
- ↑ (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 15 maart 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
- ↑ (ru) Gegechkor district 1939. Ethno Kavkaz. Gearchiveerd op 25 oktober 2016. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
- ↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 10 januari 2022.
- ↑ (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 23 oktober 2022. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.
- ↑ (en) Religious composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 10 juni 2023. Geraadpleegd op 3 juli 2023.
- ↑ (en) Election Code of Georgia - Chapter XVI – Sakrebulo Elections of Self-Governing Communities and Self-Governing Cities (except for Tbilisi) - Artikel 138 e.v.. Legislative Herald of Georgia (25 juni 2025). Geraadpleegd op 10 oktober 2025.
- ↑ (ka) Protocol gekozen raadsleden en burgemeesters 2014 (pdf). CESKO Centrale verkiezingscommissie pp.74-75. Gearchiveerd op 1 april 2022. Geraadpleegd op 28 maart 2025.
- ↑ (ka) Protocol gekozen raadsleden en burgemeesters 2017 (pdf). CESKO Centrale verkiezingscommissie pp.80-81. Gearchiveerd op 5 april 2022. Geraadpleegd op 6 augustus 2022.
- ↑ (ka) Protocol gekozen raadsleden en burgemeesters 2021 (pdf). CESKO Centrale verkiezingscommissie pp.98-100. Gearchiveerd op 5 april 2022. Geraadpleegd op 6 augustus 2022.
- ↑ (ka) Protocol gekozen raadsleden en burgemeesters 2025 (pdf). CESKO Centrale verkiezingscommissie pp.52-53. Gearchiveerd op 17 oktober 2025. Geraadpleegd op 17 oktober 2025.
- ↑ Onafhankelijke (4), Zoerabisjvili - Georgische Weg (1), Boerdzjanadze - Verenigde Oppositie (1).
- ↑ Europees Georgië (1), Patriotten van Georgië (1), Democratische Beweging (1), Staat voor de Mensen (1), Onafhankelijke (1).
- ↑ Voor Georgië (2), Girtsji (1), Georgische Arbeiderspartij (1).
- ↑ Lelo voor Georgië (1), Voor Georgië (1), Vrij Georgië (1).
- ↑ (ka) Aartsengel kerk in Sepieti. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 26 januari 2022.
· 
· 