Albrecht Penck

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Albrecht Penck
Albrecht Penck
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 25 september 1859
Geboorteplaats Reudnitz (Leipzig)
Overlijdensdatum 7 maart 1945
Overlijdensplaats Praag
Wetenschappelijk werk
Vakgebied geologieBewerken op Wikidata
Promotor Ferdinand Zirkel
Alma mater Universiteit Leipzig
Instituten Universiteit van Wenen, Harvard-universiteit, Humboldtuniversiteit te Berlijn
Portaal  Portaalicoon   Wetenschap & Technologie
Geologie

Friedrich Karl Albrecht Penck (Reudnitz (Leipzig), 25 september 1859 - Praag, 7 maart 1945) was een invloedrijk Duits geomorfoloog. Pencks zoon Walther Penck was ook geomorfoloog.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Penck was getrouwd met Ida Ganghofer, de zuster van de Beierse schrijver Ludwig Ganghofer. In 1882 werd hij docent aan de universiteit van München, waarna hij tussen 1885 en 1906 hoogleraar (geografie) werd aan de Universität Wien en tussen 1906 en 1927 aan de Friedrich-Wilhelms-Universität in Berlijn was. Hij was ook rector magnificus van laatstgenoemde universiteit en directeur van het Instituut voor Oceanografie en Geografie. Vanaf 1928 gaf hij les aan de Duitse Karl-Ferdinands-Universität in Praag. Penck was vanaf 1906 lid van de Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.

Werk[bewerken | brontekst bewerken]

Penck onderzocht de geomorfologie van de Alpen en de Noord-Duitse laagvlakte. Zijn onderzoek in de Alpen bracht hem tot theorieën over de isostatische massabalans tussen erosie en sedimentatie. Hij stelde dat de tektonische opheffing van gebergten als de Alpen wordt tenietgedaan (in evenwicht gehouden) door het verdwijnen van materiaal door erosie (zogenaamde denudatie). In Noord-Duitsland deed hij vooral onderzoek naar de sporen van de Pleistocene glacialen ('ijstijden'). Hij onderzocht aan de hand van deze sporen, zoals het voorkomen van keileem of zwerfkeien, hoe ver naar het zuiden het landijs maximaal doorliep.

Penck onderkende als eerste het bestaan van meer dan één periode van vergletsjering. Hij schreef op vierentwintigjarige leeftijd zijn ideeën op in het artikel Die Vergletscherung der deutschen Alpen. Ihre Ursachen, periodische Wiederkehr und ihr Einfluss auf die Bodengestaltung. Deze ideeën werden later uitgewerkt in het standaardwerk Die Alpen im Eiszeitalter (nooit voltooid) wat grote invloed heeft gehad. In dit werk werden de vier grote vergletsjeringen van de Alpen genoemd, van jong naar oud (Würm-, Riss-, Günz-, en Donauglacialen, tegenwoordig weet men dat er nog veel meer vergletsjeringen geweest zijn).

Penck en de Conservatieve Revolutie[bewerken | brontekst bewerken]

Albrecht Penck bracht in Duitsland de fysische geografie tot grote bloei. Hij ontwikkelde deze echter in het kader van de völkische zogenaamde Volks- und Kulturbodenforschung, een concept dat door Max Hildebert Boehm en andere rechtse intellectuelen van de Conservatieve Revolutie en later het nationaalsocialisme werd overgenomen.

Wetenschappelijke erkenning[bewerken | brontekst bewerken]

Naar Penck is een berg op de Maan, Mons Penck, genoemd.