Anabantiformes

Anabantiformes
Channa pleurophthalma
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Actinopterygii (Straalvinnigen)
Orde
Anabantiformes Britz, 1995
Anabas testudineus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Anabantiformes op Wikispecies
Portaal    Biologie Vissen

De Anabantiformes /ænəˈbæntɪfɔːrmiːz/, gezamenlijk bekend als labyrinthvissen, zijn een orde van luchtademende zoetwaterstraalvinnige beenvissen met twee onderorden, vijf families (Channidae, Aenigmachannidae, Anabantidae, Helostomatidae en Osphronemidae) en met ten minste tweehonderdzeven soorten. Bovendien breiden sommige autoriteiten de orde uit met de onderorde Nandoidei, die drie families omvat - de Nandidae, Badidae en Pristolepididae - die nauw verwant lijken te zijn aan de Anabantiformes. De orde en deze drie verwante families (geclassificeerd als incertae sedis door de 5e editie van Fishes of the World), maken deel uit van een monofyletische clade die een zusterclade is van de Ovalentaria, de andere orden in de clade zijn Synbranchiformes, Carangiformes, Istiophoriformes en Pleuronectiformes. Deze clade wordt soms de Carangaria genoemd, maar wordt niet genoemd en niet gerangschikt in Fishes of the World. Deze groep vissen komt voor in Azië en Afrika, en sommige soorten zijn geïntroduceerd in de Verenigde Staten van Amerika.

Deze vissen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van tanden op de parasphenoïde. De slangenkoppen en de anabantoïden zijn verenigd door de aanwezigheid van een labyrint-orgaan, dat een sterk gevouwen suprabranchiaal ademhalingsorgaan is. Het wordt gevormd door gevasculariseerde expansie van het epibranchial bot van de eerste kieuwboog en gebruikt voor ademhaling in de lucht.

Veel soorten zijn populair als aquariumvissen - de meest opvallende zijn de Siamese kempvissen en verschillende soorten gouramies. Behalve dat het aquariumvissen zijn, worden sommige van de grotere anabantiformen (zoals de gigantische gourami) ook geoogst voor voedsel in hun geboorteland.

Taxonomie

• onderorde Anabantoidei Berg, 1940
  • familie Anabantidae Bonaparte, 1831
    • Anabas (Cloquet, 1816)
    • Ctenopoma (Peters, 1844)
    • Microctenopoma (Norris, 1995)
    • Sandelia (Castelnau, 1861)
  • familie Helostomatidae Gill, 1872
    • Helostoma (Cuvier, 1829)
  • familie Osphronemidae van der Hoeven, 1832
    • Onderfamilie Belontiinae (Liem, 1962)
      • Belontia (Myers, 1923)
    • Onderfamilie Osphroneminae (van der Hoeven, 1832)
      • Osphronemus (Lacepède, 1801)
    • Onderfamilie Luciocephalinae (Bleeker, 1852)
      • Luciocephalus (Bleeker, 1851)
      • Sphaerichthys (Canestrini, 1860)
      • Ctenops (McClelland, 1845)
      • Parasphaerichthys (Prashad & Mukerji, 1929)
    • Onderfamilie Macropodusinae (Hoedeman, 1948)
      • Trichogaster (Bloch & Schneider, 1801)
      • Trichopodus (Lacepède, 1801)
      • Betta (Bleeker, 1850)
      • Parosphromenus (Bleeker, 1877)
      • Macropodus (Lacepède, 1801)
      • Malpulutta (Deraniyagala, 1937)
      • Pseudosphromenus (Bleeker, 1879)
      • Trichopsis (Canestrini, 1860)
• onderorde Channoidei Berg, 1940
  • familie Aenigmachannidae Britz et al., 2020
    • Aenigmachanna (Britz, Anoop, Dahanukar and Raghavan, 2019)
  • familie Channidae Fowler, 1934
    • Parachanna (Teugels & Daget, 1984)
    • Channa (Scopoli, 1777)

Fylogenie

Hieronder ziet u de fylogenetische verwantschappen tussen de Anabantiforme families na Collins et al. (2015), hier inclusief de Nandoidei als Anabantiforms:

Anabantiformes	Nandoidei Pristolepididae Badidae Nandidae Channoidei Channidae Aenigmachannidae Anabantoidei Anabantidae Helostomatidae Osphronemidae